Ana Sayfa Raporlar Ekonomi Raporları ve Gelişmeleri Enflasyonun Z...

Enflasyonun Zirve Yolculuğu Devam Ediyor

03.06.2022 – TÜİK Mayıs ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Açıklamaya göre TÜFE aylık bazda %3 artış gösterek yıllık rakamları %73,50’ye çıkardı. ForeksHaber’in 18 ekonomist ile düzenlediği anketin aylık artış medyan tahmini %4,55, AA Finans’ın 19 ekonomist ile düzenlediği enflasyon anketinin aylık artış ortalaması ise %5,49 oldu. İki ankette de aylık artış beklenti aralığı %2,40-8,15 aralığında oluştu.

İstanbul Ticaret Odasının gerçekleştirdiği yalnızca İstanbul’a ait fiyatların yer aldığı İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi Mayıs ayında % 5,84, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları indeksi ise % 5,76 oranında arttı.

2021 Mayıs ayına göre 2022 Mayıs ayında yaşanan fiyat değişimlerini gösteren bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksinde % 87,35, Toptan Eşya Fiyatları İndeksinde ise % 79,12 olarak gerçekleşmiştir.

Mayıs 2022’de Perakende fiyatlarda bir önceki aya göre; Kültür Eğitim ve Eğlence Harcamalarında yüzde 12,15, Konut Harcamalarında yüzde 7,22, Giyim Harcamalarında yüzde 6,92, Ev Eşyası Harcamalarında yüzde 6,84, Gıda Harcamalarında yüzde 4,97, Ulaştırma ve Haberleşme Harcamalarında yüzde 3,79, Sağlık ve Kişisel Bakım Harcamalarında yüzde 3,15 artış görülürken, Diğer Harcamalar grubunda değişim izlenmemiştir.

Son bir ayda döviz sepetinde yükseliş, enerji fiyatları ve vergi ayarlamaları gelecek aylarda da yıl sonu enflasyon tahminlerini yükseltecektir.

TÜİK rakamlarının ayrıntıları şu şekilde oldu:

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %73,50, aylık %2,98 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %2,98, bir önceki yılın Aralık ayına göre %35,64, bir önceki yılın aynı ayına göre %73,50 ve on iki aylık ortalamalara göre %39,33 artış gerçekleşti.

Yıllık TÜFE’ye göre 8 ana grup daha düşük, 4 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %19,81 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %27,48 ile eğitim, %29,80 ile giyim ve ayakkabı ve %37,74 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %107,62 ile ulaştırma, %91,63 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %82,08 ile ev eşyası oldu.

Aylık TÜFE’ye göre 5 ana grup daha düşük, 7 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Mayıs ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,41 ile eğitim, %1,49 ile haberleşme ve %1,61 ile sağlık oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Mayıs ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %6,53 ile alkollü içkiler ve tütün, %6,15 ile eğlence ve kültür, %5,47 ile lokanta ve oteller oldu.

Mayıs 2022’de, endekste kapsanan 144 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5’li Düzey), 9 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 5 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 130 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %61,63, aylık %3,83 arttı. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %3,83, bir önceki yılın Aralık ayına göre %27,59, bir önceki yılın aynı ayına göre %61,63 ve on iki aylık ortalamalara göre %34,64 artış gerçekleşti.

 

Enflasyon: Zirvelerden Zirve Beğen

05.05.2022 – TÜİK Nisan ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Açıklamaya göre TÜFE aylık bazda %7.5 artış gösterek yıllık rakamları %70’e (%69,97) çıkardı. Rakamlar beklentilerin de üzerinde gelerek yeni bir yıl içi zirve yaparken 2002 yılı Şubat ayından bu yana gördüğü en yüksek seviyesine ulaştı. Enerji ve gıdayı hariç tutan çekirdek C enflasyonu aylık %4,5, yıllık %52,4 ile genele yaygın ve yükselen enflasyon trendini teyit ederken artışların neredeyse yarısı gıda fiyatlarındaki yükselişten kaynaklanmakta. Yasal olarak görevi fiyat istikrarı olan Merkez Bankası, para politikası ile duruma müdahale etmezken,  cebimizi yakmaya devam eden TÜİK rakamlarının detayları şu şekilde:

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %69,97, aylık %7,25 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2022 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %7,25, bir önceki yılın Aralık ayına göre %31,71, bir önceki yılın aynı ayına göre %69,97 ve on iki aylık ortalamalara göre %34,46 artış gerçekleşti.

Yıllık TÜFE’ye göre 9 ana grup daha düşük, 3 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %18,71 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %26,23 ile giyim ve ayakkabı, %27,73 ile eğitim ve %35,95 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %105,86 ile ulaştırma, %89,10 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %77,64 ile ev eşyası oldu.

Aylık TÜFE’ye göre 10 ana grup daha düşük, 2 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Nisan ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,93 ile çeşitli mal ve hizmetler, %1,31 ile sağlık ve %2,87 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Nisan ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %13,38 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %7,43 ile konut, %6,96 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Nisan 2022’de, endekste kapsanan 409 maddeden, 27 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 45 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 337 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %57,20, aylık %5,58 arttı. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2022 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %5,58, bir önceki yılın Aralık ayına göre %22,88, bir önceki yılın aynı ayına göre %57,20 ve on iki aylık ortalamalara göre %30,87 artış gerçekleşti.

 

Enflasyon: Zirvelerden Zirve Beğen

04.04.2022 – TÜİK enflasyon rakamlarını açıkladı. Açıklamaya göre TÜFE aylık olarak %5,46 artış göstererek yıllık enflasyonu %61,1 seviyesine taşıdı. Enflasyon rakamları yeni bir yıl içi zirve yaparak 2000 yılı Mayıs ayından bu yana gördüğü en yüksek seviyesine ulaştı. Enerji ve gıdayı hariç tutan çekirdek C enflasyonu aylık %4,2, yıllık %48,4 ile genele yaygın ve yükselen enflasyon trendini teyit ediyor.

Hatırlatmak gerekirse ekonomi Bakanı Nureddin Nebati enflasyon rakamının en yükse %50’yi göreceğini söylüyordu. Gidişatın yakın zamanda enflasyonda düşüş gerçekleşmeyeceği yönünde olsa da ekonomi yönetimi yaz aylarında enflasyonda düşüş olacağını söylemekte. Yine bir hatırlatmak yaparak faiz indirimlerini gerçekleştiren Merkez Bankası Başkanı’nın da enflasyondaki yükselişin geçici olduğunu dile getiriyordu. Böylece bu günlere geldik… İşte rakamların detayları…

Tüketici Fiyat Endeksi, Mart 2022

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %61,14, aylık %5,46 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2022 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %5,46, bir önceki yılın Aralık ayına göre %22,81, bir önceki yılın aynı ayına göre %61,14 ve on iki aylık ortalamalara göre %29,88 artış gerçekleşti.

Yıllık TÜFE’ye göre 9 ana grup daha düşük, 3 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %15,08 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %26,73 ile eğitim, %26,95 ile giyim ve ayakkabı ve %34,95 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %99,12 ile ulaştırma, %70,33 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %69,26 ile ev eşyası oldu.

Aylık TÜFE’ye göre 9 ana grup daha düşük, 3 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Mart ayında en az artış gösteren ana gruplar %1,78 ile giyim ve ayakkabı, %1,84 ile konut ve %2,78 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Mart ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %13,29 ile ulaştırma, %6,55 ile eğitim, %6,04 ile lokanta ve oteller oldu.

Mart 2022’de, endekste kapsanan 409 maddeden, 69 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 27 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 313 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %51,34, aylık %4,24 arttı. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2022 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %4,24, bir önceki yılın Aralık ayına göre %16,38, bir önceki yılın aynı ayına göre %51,34 ve on iki aylık ortalamalara göre %27,48 artış gerçekleşti.

 

Enflasyon Aylık %4,8 Arttı, 22 Yılın Zirvesine Çıktı

03.03.2022 – TÜİK enflasyon rakamlarını açıkladı. Açıklamaya göre TÜFE aylık olarak %4,81 artış göstererek piyasanın %3,6 olan tahminlerinin de üzerinde geldi. Bu da yıllık enflasyonu %54,4 yani Bakan Nebati’nin en yüksek %50’yi görecek dediği tepe noktasının da üzerinde çıkardı. Bu rakam 2000 yılı Temmuz ayından bu yana en yüksek seviye… Enerji ve gıdayı hariç tutan çekirdek C enflasyonu aylık %3,8, yıllık %44,1 ile genele yaygın bir enflasyon trendine işaret ediyor. Uzmanlar ise enflasyonun daha da artmasını bekliyor. Rakamların ayrıntıları şu şekilde oldu:

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %54,44, aylık %4,81 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2022 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %4,81, bir önceki yılın Aralık ayına göre %16,45, bir önceki yılın aynı ayına göre %54,44 ve on iki aylık ortalamalara göre %25,98 artış gerçekleşti.

Yıllık TÜFE’ye göre 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %11,89 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %22,24 ile eğitim, %26,87 ile giyim ve ayakkabı ve %32,86 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %75,75 ile ulaştırma, %64,83 ile ev eşyası, %64,47 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Aylık TÜFE’ye göre 8 ana grup daha düşük, 4 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Şubat ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,30 ile giyim ve ayakkabı, %0,44 ile alkollü içecekler ve tütün ve %1,49 ile konut oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Şubat ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %8,41 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %7,00 ile ev eşyası, %6,39 ile sağlık oldu.

Şubat 2022’de, endekste kapsanan 409 maddeden, 53 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 24 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 332 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %47,01, aylık %3,87 arttı. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2022 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %3,87, bir önceki yılın Aralık ayına göre %11,65, bir önceki yılın aynı ayına göre %47,01 ve on iki aylık ortalamalara göre %24,54 artış gerçekleşti.

 

Enflasyon Rakamları Açıklandı, Aylık Artış %11 Oldu

03.02.2022 – Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %48,69, aylık %11,10 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2022 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %11,10, bir önceki yılın Aralık ayına göre %11,10, bir önceki yılın aynı ayına göre %48,69 ve on iki aylık ortalamalara göre %22,58 artış gerçekleşti.

Yıllık TÜFE’ye göre 8 ana grup daha düşük, 4 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %10,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %18,67 ile eğitim, %25,32 ile giyim ve ayakkabı ve %28,63 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %68,89 ile ulaştırma, %55,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %54,53 ile ev eşyası oldu.

Aylık TÜFE’ye göre 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Ocak ayında aylık düşüş gösteren ana grup %0,24 ile giyim ve ayakkabı oldu. En az artış gösteren ana gruplar ise %1,19 ile eğitim, %2,16 ile haberleşme ve %8,09 ile çeşitli mal ve hizmetler oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Ocak ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %21,90 ile alkollü içecekler ve tütün, %18,91 ile konut, %12,82 ile ev eşyası oldu.

Ocak 2022’de, endekste kapsanan 409 maddeden, 38 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 17 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 354 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %42,66, aylık %7,49 arttı.  İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2022 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %7,49, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,49, bir önceki yılın aynı ayına göre %42,66 ve on iki aylık ortalamalara göre %21,91 artış gerçekleşti.

TÜFE Rakamları Açıklandı, Yıllık Enflasyon Yüzde 36’nın Üzerinde

03.01.2022 – TÜİK yıl sonu enflasyon rakamlarını açıkladı. Açıklamaya göre enflasyon yıllık olarak yüzde 36 artış gösterdi. Piyasa profesyonelleri enflasyonda yıllık %30’ün üzerinde bir artış bekliyorlardı.

2022 yılının ilk yarısında yıllık enflasyondaki yükseliş seyrinin, baz yılının da etkisiyle, hızlanarak devam etmesini beklenmekte. Yani bu daha buz dağının ucu, keza yeni sene doğalgaz ve elektrik kalemlerinde yüklü zamlar ile başladı… İşte TÜİK tarafından açıklanan rakamlar:

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %36,08, aylık %13,58 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2021 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %13,58, bir önceki yılın Aralık ayına göre %36,08, bir önceki yılın aynı ayına göre %36,08 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,60 artış gerçekleşti.

Yıllık TÜFE’ye göre 8 ana grup daha düşük, 4 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %8,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %17,23 ile eğitim, %20,02 ile alkollü içecekler ve tütün ve %20,13 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %53,66 ile ulaştırma, %43,80 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %40,95 ile ev eşyası oldu.

Aylık TÜFE’ye göre 8 ana grup daha düşük, 4 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Aralık ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,13 ile eğitim, %3,55 ile sağlık ve %3,65 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Aralık ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %28,49 ile ulaştırma, %16,54 ile ev eşyası, %15,99 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Aralık 2021’de, endekste kapsanan 415 maddeden, 18 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 33 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 364 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %34,89, aylık %13,90 arttı. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2021 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %13,90, bir önceki yılın Aralık ayına göre %34,89, bir önceki yılın aynı ayına göre %34,89 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,55 artış gerçekleşti.

Enflasyon liranın düşmesiyle 2018’den beri en yüksek seviyeye çıktı… Enver Erkan

Türkiye’de tüketici fiyatları Kasım ayında %3,51 (medyan beklenti %3) artış gösterirken, yıllık enflasyon ise %21,31 (Ekim %19,89, medyan beklenti %20,70) oranında gerçekleşti. Tüketici enflasyonu, Merkez bankasının faiz oranlarını düşürmesi, liradaki düşüş ve artan enerji maliyetlerinin etkisiyle Kasım döneminde üst üste altıncı ayda da hızlandı ve üç yılın en yüksek seviyesine çıktı. Beklenti üzerinde gerçekleşmekle beraber, özellikle kur geçişkenliğinin Kasım ayında ne kadar yüksel ölçüde gerçekleştiğine ve gıda enflasyonunun belirsizliği itibariyle yukarı yönlü riskler barındıran, hata payının da yüksek olduğu bir enflasyon görünümüne sahibiz. Bu noktada, kur kaynaklı maliyet geçişkenliği faktörlerinin, muhtemelen bu ayın enflasyonundan sonra ilerleyen ayların da fiyat artışlarını yukarı çekecek olmasından dolayı projeksiyonlardan çok daha yüksek gerçekleşmeler olacaktır.

Enflasyonun alt kalemlerine bakacak olursak; ana harcama gruplarının tamamında artış gözlenmektedir. Tüketici sepetinin yaklaşık dörtte birini oluşturan gıdadaki yıllık fiyat artışları %27,41’den %27,11’e yavaşladı, ancak yine de 2021 sonu resmi %23,4 tahmininin oldukça üzerinde kalıyor. Enerji fiyatları, bir önceki aydaki %25,76’dan hızlanarak Kasım’da yıllık %32,14 arttı, ancak Türkiye, artan maliyetlerin son kullanıcılar üzerindeki mali yükünü azaltmak için doğal gaz ve petrol ürünlerini sübvanse etmeye devam ediyor. Kur geçişkenliği ve geçen aydan sarkan kur ve vergi kaynaklı otomobil fiyatları etkisi de enflasyonun yükselişinde önemli paya sahip. Nisan 2002’den bu yana en yüksek okuma olan %54,6’ya ulaşan üretici fiyatlarında küresel emtia fiyatları patlaması da katkıda bulundu. Bu etkinin ilerleyen aylarda enflasyon artışını katmanlandıracağını düşünürüz.

Manşet enflasyondan daha yüksek artış gösteren kalemler olarak ulaştırma %6,31, çeşitli mal ve hizmetler %5,36, lokanta ve oteller %4,10, gıda ve alkolsüz içecekler %3,92 ile öne çıkmaktadır. Gıda ve enerji gibi değişken kalemlerin hariç bırakıldığı çekirdek enflasyon Kasım’da %17,62 seviyesine çıkarak temel mal ve hizmetlerde de özellikle kur kaynaklı maliyet baskısının yansımalarını içermektedir.

Liranın değer kaybı Kasım ayının ortasında başladığı için, güncel enflasyon verisine tam olarak yansımadı. Aralık ayında ve sonrasında kur kaynaklı etkenlerin daha kayda değer yansımalarını göreceğiz. Bu nedenle dönemsel enflasyon oranlarında daha ciddi artış baskısı bekliyoruz. Aralık, Ocak ve Şubat aylarında söz konusu risk faktörleri enflasyonu mevcut seviyelerin üzerine gönderecektir. Ocak’tan sonra başta enerji olmak üzere yansıyacak zamlar, otomobil fiyatlarında son aylarda gerçekleşen zam etkisi ve oldukça yüksek beklenen asgari ücret artışı gibi etmenlerin enflasyonu daha da ısındırmasını bekliyoruz. Eğer kurlarda bir gerileme olmazsa, söz konusu yukarı yönlü risk faktörleri aktif olacaktır. Lira, Kasım ayında Türkiye’nin 20 yıl önce dalgalı kur rejiminin benimsemesinden sonraki en büyük aylık düşüşü kaydetti. Liranın Kasım ayındaki %29’luk düşüşü fiyatları ve dalgalanmayı artırıcı etkisiyle beraber, ekonomiye faizden çok daha önemli bir yük yüklemektedir. Enflasyondaki hızlanma, Türkiye’nin enflasyona göre düzeltilmiş gösterge faiz oranını, gelişmekte olan piyasalar arasındaki en düşük reel getirilerden biri olan eksi %6,3’e götürüyor.

Düşük Faizli Ekonomi Perspektifi

Bilindiği gibi; Cumhurbaşkanı Sn. Recep Tayyip Erdoğan, yeni ekonomi perspektifinde faiz oranlarının düşük tutulmasıyla sanayide büyüme odaklı bir model benimsemek istemekte ve yüksek faizle ekonomiye akan kısa vadeli nakit etkisini ideal görmemektedir. Bu noktada, faiz oranlarını düşürerek ve liranın değer kaybı etkilerini göz ardı ederek elde edilen büyüme perspektifinin sürdürülebilirliği çok zorlaşmaktadır. Aynı zamanda, ihracat artışı ile cari fazla vererek beklenen döviz girişi etkisi ve bunun fiyat istikrarına katkısı, aşırı volatilite nedeniyle uygulanabilir görülmemektedir. Politika netliği olmaması, oldukça negatif ve standart dışı reel getiriler ve bu minvalde uygulanan alışılmışın dışında politika pratikleri makroekonomik ve finansal stabilite sağlanmasını zorlaştırmaktadır.

Merkez bankası bir sonraki faiz belirleme toplantısını 16 Aralık’ta yapacak. 2 Aralık günü Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunun görünümünü durağandan negatife indirirken, para politikasının yönü ve tutarlı bir ileriye dönük rehberlik eksikliğine atıfta bulundu. Fitch, Merkez bankasının “erken” genişleme döngüsü ve 2023 için planlanan genel seçimler öncesinde daha fazla parasal ve mali teşvik beklentisinin “makroekonomik ve finansal istikrar için riskler yarattığını ve potansiyel olarak dış finansman baskılarını yeniden ateşleyebileceğini” söyledi.  Merkez Bankası toplantısında, Sn. Kavcıoğlu’nun “fiyat artışlarının geçici olmasını bekliyoruz, enflasyona dönüşmesini beklemiyoruz” cümlesi ve kurlardaki son hareketin iktisadi temellerden uzak olduğu söylemi; politika tepkisi konusunda mevcut duruşu sürdüreceklerini gösteriyor. Dolayısıyla, Merkez Bankası’nın kurlarda normal bantlara doğru piyasa işleyişi dahilinde bir beklentisi söz konusu. Diğer taraftan, sınırlı alanın önemli ölçüde önden kullanılmış olması bir süre faiz indirimlerinin limitli olacağını göstermektedir.

 

TÜFE Rakamları Açıklandı, Enflasyonda Yükseliş Devam Ediyor

03.12.2021 – TÜİK enflasyon rakamlarını açıkladı. Piyasa profesyonellerinin medyan tahmini TÜFE’de %3 artış olması yönündeydi. Tüketici fiyat endeksi aylık olarak %3,5 artış gösterirken, üretici fiyat endeksindeki aylık artış yüzde 10’a dayandı (%9,99 oldu) Üretici fiyat endeksinin yıllık artışı ise %54,62 olarak açıklandı. Bu da üreticinin artışının tüketicilere yansımaya devam edeceğine ve enflasyonun daha da yükseleceğine işaret etmekte. TÜİK rakamlarının detayları aşağıdaki şekildedir:
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %21,31, aylık %3,51 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %3,51, bir önceki yılın Aralık ayına göre %19,82, bir önceki yılın aynı ayına göre %21,31 ve on iki aylık ortalamalara göre %17,71 artış gerçekleşti.
Yıllık TÜFE’ye göre 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %5,77 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %7,91 ile alkollü içecekler ve tütün, %8,33 ile giyim ve ayakkabı ve %13,96 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %28,90 ile lokanta ve oteller, %27,11 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %25,14 ile ev eşyası oldu.
Aylık TÜFE’ye göre 8 ana grup daha düşük, 4 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Kasım ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,03 ile alkollü içecekler ve tütün, %0,08 ile eğitim ve %0,58 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Kasım ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %6,31 ile ulaştırma, %5,36 ile çeşitli mal ve hizmetler, %4,10 ile lokanta ve oteller oldu.
Kasım 2021’de, endekste kapsanan 415 maddeden, 34 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 36 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 345 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %19,75, aylık %3,22 arttı. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %3,22, bir önceki yılın Aralık ayına göre %18,43, bir önceki yılın aynı ayına göre %19,75 ve on iki aylık ortalamalara göre %17,76 artış gerçekleşti.

Enflasyon zayıf lira ve enerji maliyetleriyle hızlanıyor, Enver Erkan

03.11.2021 – Türkiye’de tüketici fiyatları Ekim ayında %2,39 (medyan beklenti %2,59) artış gösterirken, yıllık enflasyon ise %19,89 (Eylül %19,58, medyan beklenti %20,35) oranında gerçekleşti. Enerji maliyetindeki artış ve zayıf liranın etkisiyle fiyat artışları Ekim ayında beşinci ay üst üste hızlanmış oldu. Enflasyon gerçekleşmesi genel piyasa beklentilerinin altında gelmekle birlikte, beklenen değere göre dramatik bir fark yaratmayan verilerin ekonomik anlamda sürpriz değişken olarak değerlendirilmemesi gerektiğini, enflasyonun geniş zamanlı eğilim ve tandansına bakmanın daha yararlı olacağını düşünürüz. Bu kapsamda da %20’ye yakınsayan seyrin devam edebileceğini ve yüksek bir enflasyonla karşı karşıya olduğumuz değerlendirmesini yapıyoruz. Bizim beklentimiz, Ekim ayında %2,1 oranında bir aylık manşet enflasyon olması yönündeydi.

Enflasyonun alt kalemlerine bakacak olursak; ana harcama gruplarının tamamında artış gözlenmektedir. Tüketici sepetinin yaklaşık dörtte birini oluşturan gıda fiyatlarındaki artış Ekim ayında %1,92 ile sınırlı kaldı. Bu oran; giyim ve ayakkabı, tütün, ulaştırma gibi kalemlere göre daha düşük. Gıdadaki yıllık fiyat artışları ise, zayıf lira ve arz darboğazları nedeniyle %28,79’dan %27,41’e gerilemiş olmasına rağmen geniş düzlemde halen daha yüksek. Gıda enflasyonu, merkez bankasının geçen hafta 2021 sonu tahminini Temmuz’daki %15’ten %23,4’e revize etmesine rağmen resmi tahminlerin oldukça üzerinde kalmaya devam ediyor. Gıdada bundan sonraki süreçte küresel tarafta da artış etkisi önemli (FAO gıda endeksi son 10 yılın zirvesinde), özellikle buğday gibi temel ürünlerde çok hızlı artış oranlarını gözlemliyoruz. İthalata bağlı gıda ve tarım ürünleri içeriği, küresel fiyatlardaki artışa ek olarak döviz kurundaki artışın da yapılan ve yapılacak zamlara temel oluşturacağını gösteriyor. Bu da gıda enflasyonunun yılsonunda ve gelecek yılda yüksek kalmaya devam etmesine neden olabilir.

Enerji enflasyonu Ekim’de bir önceki aya göre %22,77’den %25,76’ya yükseldi. Benzin fiyatlarını dengelemeyi amaçlayan vergi mekanizması (eşel mobil sistemi), küresel enerji fiyatlarındaki artışı yumuşattı. Buna rağmen ÖTV marjının bitmiş olmasıyla bundan sonraki fiyat artışları direkt olarak pompa fiyatlarına yansıyacağından, enerji fiyatları etkisini direkt tüketici bazında da daha hızlı görebiliriz.

Manşet enflasyondan daha yüksek artış gösteren kalemler olarak giyim ve ayakkabı %7,56, alkollü içecekler ve tütün %5,97 ve ulaştırma %2,43 ile öne çıkmaktadır. Gıda ve enerji  gibi değişken kalemlerin hariç bırakıldığı çekirdek enflasyon Eylül’deki %16,98’den hafif düşüşle Ekim’de %16,82 olsa da fark çok dramatik değil ve manşet rakamın altında yatan güçlü enflasyonist baskıların aynı zamanda temel mal ve hizmetlerden de gelen bir etkiye sahip olduğunu ortaya koyuyor.

Genel olarak yüksek bir enflasyon sorunu ile karşı karşıyayız. Küresel enflasyonist eğilim ve yerel maliyet faktörlerini, fiyatlama etkenlerini de ele alacak olursak dönemsel yüksek artışlar ve bunun yıllık enflasyona etkisi Kasım ve Aralık aylarında da devam edecek. Bu da, enflasyonu en iyimser tahminlerle yılsonunda %20’nin biraz altında (fazla altında değil) kalabileceğine işaret etmektedir. Dönemsel artışların yüksek kalması muhtemeldir. Doğalgaza yapılan yüksek zammın, direkt hane halkına yönelik olmasa da, elektrik maliyetlerine ve çeşitli mallara yansıması ile beraber genel bir yayılım etkisi yapacağını düşünüyoruz. Diğer taraftan, özellikle döviz kurlarındaki artışa bağlı olarak çeşitli mal ve hizmetlerde de devam edecek zamların enflasyon etkisinin hesaba katılması gerekmektedir. ÜFE tarafında da yaşanan maliyet yükleniminin flaş etkileri tüketici fiyatları artışının çok üzerinde oranların görülmesine neden olmaktadır. Aylık bazda %5,24 olan üretici fiyat artışı, yıllık ÜFE’nin de %46,31 seviyesine yükselmesine ve TÜFE ile makasın derinleşmesine neden olmuştur.

Merkez Bankası bir sonraki faiz oranı belirleme toplantısını 18 Kasım’da yapacak. Enflasyondaki hızlanma, Türkiye’nin enflasyona göre düzeltilmiş faiz oranını (reel faiz) -3,89% seviyesine düşürmüştür. Bu da reel getiri açısından gelişmekte olan piyasa standardının en düşük bandına doğru bir hareket anlamına geliyor. Eylül ayından bu yana yapılan art arda iki sürpriz faiz indirimi, liranın dolar karşısındaki değer kaybını bu yıl için %20 civarlarında tutmakla birlikte, bu da benzer para birimleri arasında en düşük performansa işaret ediyor. Küresel finansal koşullara ilişkin reaksiyon aralığı, gelişen ülke para birimleri arasındaki trade-off ve liranın mevduat cazibesi açısından fiyat istikrarına yardımcı olmayacak bir kompozisyon olduğunu değerlendiriyoruz. Buna karşılık, Merkez Bankası’nın son politika eğiliminde faiz indirimlerine konu olarak rasyonalize edilen faktörler ışığında değerlendirme yaptığımızda; enflasyonda hiçbir çıpanın politika ile bağlantı halinde olmadığını görüyoruz. Bu da aksiyon bacağında, Merkez Bankası ölçütünün gerçekleşen, çekirdek veya beklenen enflasyon tarafında şu anda olmadığını, en azından enflasyona göre faiz pozisyonunun uygulamada olmadığını gösteriyor. Enflasyon dışında, büyüme ve cari denge ile alakalı oluşturulmak istenen standart daha belirleyici göründüğünden, Merkez Bankası’nın sınırlı alanı olsa da (normalde faiz indirimi alanı olmadığını düşünüyoruz), faiz indirimi konusunda istekli olmaya devam etmesini bekleriz. Bu çerçevede, finansal piyasalarda düşük lira faiz oranı nedenli başta olmak üzere oluşabilecek hareket ve belirsizliklerin politika dönüşümü için zorlayıcı olabileceği çekincemizi yeniden ortaya koyarız.

 

Ekim Ayı Enflasyon Rakamları Açıklandı

03.11.2021 – TÜİK enflasyon rakamlarını açıkladı. Piyasa profesyonelerinin enflasyona dair medyan tahmini %1,95 seviyesindeydi. Açıklamaya göre tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %19,89 önceki aya göre ise %2,39 artış gösterdi. Enflasyondaki yükselişte

  • Enerji fiyatlarındaki yükseliş,
  • Gıda fiyatlarında devam eden artış,
  • Eylül sonu itibariyle sona eren bazı mal ve hizmetlerdeki KDV indirimleri,
  • tütün fiyatlarındaki artış,
  • son dönemde TL’de hızlanan değer kaybı etkili oluyor.

Tüketici Fiyat Endeksi, Ekim 2021

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %19,89, aylık %2,39 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2021 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %2,39, bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,75, bir önceki yılın aynı ayına göre %19,89 ve on iki aylık ortalamalara göre %17,09 artış gerçekleşti.

Yıllık TÜFE’ye göre 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %5,29 ile haberleşme grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, %7,88 ile alkollü içecekler ve tütün, %8,08 ile giyim ve ayakkabı ve %13,12 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %27,41 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %25,23 ile lokanta ve oteller ve %23,03 ile ev eşyası oldu.

Aylık TÜFE’ye göre 9 ana grup daha düşük, 3 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Ekim ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,17 ile eğitim, %0,51 ile eğlence ve kültür ile haberleşme oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Ekim ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, %7,56 ile giyim ve ayakkabı, %5,97 ile alkollü içecekler ve tütün ve %2,43 ile ulaştırma oldu.
Ekim 2021’de, endekste kapsanan 415 maddeden, 46 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 38 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 331 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %18,50, aylık %1,85 arttı.İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2021 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %1,85, bir önceki yılın Aralık ayına göre %14,73, bir önceki yılın aynı ayına göre %18,50 ve on iki aylık ortalamalara göre %17,25 artış gerçekleşti.

Tüketici Fiyat Endeksi, Eylül 2021

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %19,58, aylık %1,25 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2021 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %1,25, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,04, bir önceki yılın aynı ayına göre %19,58 ve on iki aylık ortalamalara göre %16,42 artış gerçekleşti.

TÜFE yıllık değişim oranları (%), Eylül 2021

Yıllık TÜFE’ye göre 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış %1,80 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, %4,99 ile haberleşme, %7,32 ile giyim ve ayakkabı ve %12,45 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %28,79 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %23,27 ile ev eşyası ve %23,27 ile lokanta ve oteller oldu.
TÜFE ana harcama gruplarına göre yıllık değişim oranları (%), Eylül 2021
Aylık TÜFE’ye göre 7 ana grup daha düşük, 5 ana grup daha yüksek değişim gösterdi. Aylık düşüş gösteren tek ana grup %0,16 ile giyim ve ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Eylül ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,05 ile alkollü içecekler ve tütün, %0,47 ile haberleşme ve %0,50 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Eylül ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, %5,15 ile eğitim, %3,33 ile ev eşyası ve %2,34 ile konut oldu.

TÜFE ana harcama gruplarına göre aylık değişim oranları (%), Eylül 2021

Eylül 2021’de, endekste kapsanan 415 maddeden, 51 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 46 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 318 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %18,63, aylık %1,50 arttı.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2021 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %1,50, bir önceki yılın Aralık ayına göre %12,65, bir önceki yılın aynı ayına göre %18,63 ve on iki aylık ortalamalara göre %16,72 artış gerçekleşti.

 

2020 Yıllık Enflasyon Rakamları Açıklandı

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %14,60, aylık %1,25 arttı. TÜFE’de (2003=100) 2020 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,25, bir önceki yılın Aralık ayına göre %14,60, bir önceki yılın aynı ayına göre %14,60 ve on iki aylık ortalamalara göre %12,28 artış gerçekleşti.

TÜFE yıllık değişim oranları (%), Aralık 2020

Yıllık düşüş gösteren tek grup %0,32 ile giyim ve ayakkabı oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu ana gruplar sırasıyla, %0,65 ile alkollü içecekler ve tütün, %5,73 ile haberleşme ve %6,84 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %28,12 ile çeşitli mal ve hizmetler, %21,12 ile ulaştırma ve %20,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.


Aylık en yüksek düşüş gösteren grup %3,18 ile giyim ve ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Aralık ayında azalış gösteren diğer ana gruplar, %0,58 ile çeşitli mal ve hizmetler, %0,03 ile eğitim ve %0,01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Aralık ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, %3,46 ile ev eşyası, %2,64 ile ulaştırma ve %2,53 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

TÜFE ana harcama gruplarına göre aylık değişim oranları (%), Aralık 2020

Aralık 2020’de, endekste kapsanan 418 maddeden, 98 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 36 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 284 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) yıllık %14,52, aylık %1,11 arttı

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2020 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,11, bir önceki yılın Aralık ayına göre %14,52, bir önceki yılın aynı ayına göre %14,52 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,83 artış gerçekleşti.