25.10.2019 – Yüksek teknoloji temelli katma değeri yüksek son ürün üretilmesi konusunda önemli bir aşama olan BorKarbür tesisinin temel atma töreni Balıkesir’in Bandırma ilçesinde gerçekleşti.
Bor stratejisi hedefleri kapsamında ileri teknolojili ürünlere geçiş kapsamında geçen sene atılan imzaların ardından bu sene önemli tesis hayata geçiyor.
Stratejik bir ürün olan BorKarbür’ün kamu-özel işbirliği kapsamında geliştirilmesi amacıyla TRBOR şirketi kurulmuştur. TRBOR’un ortaklık yapısında EtiMaden yüzde 33’lük paya sahip. Şirketin diğer ortakları ise TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayi, kamu-özel ortaklı şirkettir) SSTEK Savunma Sanayi Teknolojileri A.Ş. (T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı’nın %100 iştiraki) ve Bor Savunma Teknolojileri şirketleridir.
Bor Karbür tesisi fabrika kısmı 70 milyon dolar – enerji üretim tesisi ise 10 milyon dolar olmak üzere toplam 80 milyar dolara mal olacak. Tesisin yapımının 24 ay sürmesi planlanıyor. İlk aşamada 250 kişi istihdam edecek olan tesisin yıllık kapasitesinin 1000 ton olması bekleniyor.
Bor Karbür Tesisi Temel Atma Töreni / Balıkesir https://t.co/uGNJYCWlTV
— T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (@TCEnerji) October 25, 2019
2018 yılında temelleri atılan TRBOR, Ülkemizin en değerli yeraltı kaynaklarından birisi olan bor mineralinin; global standartlarda, yüksek teknoloji ile donatılmış tesislerde katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesi hedefi ile Ar-Ge ve Ür- Ge çalışmaları yapmaktadır.
Dünya bor madeni rezervlerinin yaklaşık %73’ü ülkemizde yer almaktadır. Bursa, Eskişehir, Balıkesir ve Kütahya’da bulunan rezervler ile Türkiye önemli bir konumdadır.
Dünyadaki bor rezervinin yüzde 73 gibi büyük bir kısmına sahip olan Türkiye’nin kamu şirketi Eti-Maden dünyadaki bor ve borla ilişkili ürünler pazarında yüzde 59’luk pazar payına sahiptir.
Bor Karbür Tesisi Temel Atma Töreni
📌 Bandırma/Balıkesir
🗓 25 Ekim
⏰ 14.30 pic.twitter.com/qhYqNgmnYr
— T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (@TCEnerji) October 21, 2019
Bor Karbür Nedir? Nerelerde Kullanılır?
Bor Karbür (B4C), elmas ve kübik bor nitrürden sonra bilinen en sert malzemedir. Bor karbür elde edilmesi zor olan yüksek teknoloji çıktısıdır.
Metalik bir malzeme olmayan bor karbür konvansiyonel yöntemlerle şekillendirilemez ve bükülemez. Mıknatıs özelliği yoktur ve elektrostatik değildir, ancak basınç altında şekillendirildiğinde ve kesilip parlatılınca metale çok benzer bir görünüm kazanmaktadır.
Bor karbür toz halinde ya da yoğunlaştırılmış levha-katı malzeme olarak kullanılabilir.
Bor karbür özellikle tank-helikopeter zırhı, kurşun geçirmez yelek, motor sabotaj tozları gibi savunma sanayi alanında , nükleer enerji santrallerinde çekirdekten kaçan nötronları tutma gibi uygulamalarda kullanılmaktadır.
Enerji Bakanı Dönmez Bor Karbür Üretimi Konusunda Bilgi Verdi
Enerji Bakanı Fatih Dönmez katıldığı PTT-Eti Maden protokolündeki konuşmasında imzalanan anlaşmanın yanısıra Temmuz 2019 itibari ile bor karbür üretimine dair son gelişmelere ilişkin bilgi verdi.
PTT ve Eti Maden İş Birliği Protokolü İmzaladı
31.07.2019 – Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi (PTT AŞ) ile Eti Maden İşletmeleri arasında iş birliği protokolü imzalandı. Protokolün imza törenine Ulaştırma ve Altyapı Bakanı M. Cahit Turhan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, PTT AŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Kenan Bozgeyik ve ETİ Maden İşletmeleri Genel Müdürü Serkan Keleşer katıldı.
Protokol ile Eti Maden İşletmelerinin ulusal ve uluslararası lojistik ihtiyaçları PTT güvencesi ile sağlanacak. Eti Maden çalışanları PTT’nin bankacılık tecrübesi ile PTT Kart avantajlarından yararlanabilecek.
İmza töreninde konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez Eti Maden’in bor odaklı Ar-Ge çalışmaları ve katma değeri yüksek bor karbür üretimi konusunda son aşamaya gelindiği söyledi. Eti Maden’in bor üretimi konusunda bilgi veren Dönmez şu açıklamaları yaptı:
“Bor’un ülkesi Türkiye anlayışı ile devasa adımlar atmaya devam edeceğiz”
“Bor’un ülkesi Türkiye” anlayışıyla, Bor’da ve Bor’a dayalı sektörlerde inovasyona dayalı olarak hareket edecekleri mesajını veren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, gerek tek olarak gerekse iş birlikleriyle daha da büyüyerek yola devam edeceklerini sözlerine ekledi. Dönmez, “Ortaya koyduğumuz bor vizyonuna katkı yapacak şekilde, ürün sunumumuzu ve hizmet kalitemizi artırmak için sektörler arası iş birliklerinin hayati olduğuna inanıyorum” dedi.
PTT ile yapılan iş birliğiyle iki kurumun gücüne güç katacağını ve önemli bir kalite, zaman ve maliyet avantajı sağlayacağını kaydeden Dönmez, “Türkiye’nin yüz akı kurumlarımızdan birisi PTT, girdiği yeniden yapılanma süreciyle iştirak ve şirketleri ile birlikte; kargo, taşıma, nakliye ve lojistikten, personele dayalı hizmetler, e-ticaret ve tedarik zinciri uygulamaları gibi oldukça geniş bir yelpazede faaliyetlerini başarılı bir şekilde sürdürüyor” ifadelerini kullandı.
İş birliği hakkında bilgi veren Dönmez, protokolün bor ürünlerinin fabrikadan limanlara taşınması; birbirinin devamı ve tamamlayıcısı niteliğindeki iş makineleri, kara, deniz ve demir yolu ekipmanlarıyla gerçekleştirilen iş paketlerini ve her türlü personele dayalı hizmet alımlarını da kapsayacağını belirtti.
Bor Nedir? Nerelerde Kullanılır? Bor Hakkında Genel Bilgi
Bor elementinin sembölü B, atom numarası 5’tir.
Bor, yeryüzünde toprak, kayalar ve suda yaygın olarak bulunan bir elementtir. Toprağın bor içeriği genelde ortalama 10-20 ppm olmakla birlikte, ABD’nin Batı bölgeleri ve Akdeniz’den Kazakistan’a kadar uzanan yörede yüksek konsantrasyonlarda bulunur.
Bor mineralleri, yapılarında farklı oranlarda bor oksit (B2O3) içeren doğal bileşiklerdir. Türkiye’de yaygın olarak bulunan bor mineralleri ise; tinkal, kolemanit ve üleksittir. Bu mineralleri içeren cevherlere uygulanan fiziksel zenginleştirme işlemleri sonucunda konsantre bor ürünleri elde edilmektedir. Konsantre bor ürünleri de rafinasyon ile çeşitli rafine bor ürünlerine dönüştürülmektedir.
Bor, çeşitli metal veya ametallerle farklı özellikler gösteren bileşikler oluşturmaktadır. Savunma sanayisi, otomotiv, uzay ve havacılık, elektronik, enerji, nanoteknoloji, nükleer endüstri ve uygulamaları gibi birçok alanda bor elementi ve çeşitli bor bileşikleri kullanılmaktadır.
Bor Minerali tarımda gübre olarak kullanılmaktadır. Eti-Maden’in ürettiği Etidot-67 adlı gübre bitkilerin soğuğa karşı dayanıklılığı arttıran ve yüzde 20’ye kadar verim sağlayan bir ürün.
Yerli ve milli temizlik ürünü BORON Eti Maden ve Tübitak işbirliği ile üretilmiş petrol içermeyen bir malzeme.
