06.03.2019 – Merkez Bankası tarafından açıklanan TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru Temmuz ayında 74,74 seviyesine gelerek aylık bazda %2,6 değer kazandı.
TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi ocak ayında 72,20 seviyesinden 74,74 seviyesine yükseldi. Endeksteki yükseliş, Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının Temmuz ayında arttığını gösteriyor. Gelişmekte olan ülkeler bazlı reel efektif döviz kuru ise 61,44 seviyesinde bulunuyor.
Reel Efektif Döviz Kuru (REDK) nedir?
Reel Efektif Döviz Kuru, yurtdışında üretilen malların yurtiçinde üretilen mallar cinsinden göreli fiyatını yansıtan bir göstergedir. REDK, döviz kuru sepetine ve enflasyon seviyelerine bağlı olarak değişir.
Nominal efektif döviz kuru, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, Türk lirasının ağırlıklı ortalama değeridir. Ağırlıklar ikili ticaret akımları kullanılarak belirlenmektedir. Reel efektif döviz kuru ise nominal efektif döviz kurundaki nispi fiyat etkileri arındırılarak elde edilmektedir.
Reel efektif döviz kurunun yükseliyor olması yerel paranın değer kazandığına işaret etmektedir. Bir ülkenin yerel para biriminin ticaret yaptığı ülkelerin para birimlerine göre değer kaybı REDK’i düşürürken, yurt içi enflasyon artışı REDK’i yükseltmektedir. REDK’in yükselmesi TL’nin reel bazda değer kazandığını gösteriyor.
Ak Yatırım Yorumu
Ekim-Aralık ayında yükseldikten sonra, Ocak ayında hafif gerileyen reel efektif döviz kuru (REDK), Şubat’ta yükseliş eğilimini devam ettirdi. Eylül ayına kadar ard arda 8 ay gerileyen (toplam düşüş %28,3) ve 62,5 ile 1994’ten bu yana en düşük seviyeyi gören REDK, Şubat ayı itibariyle 77,24 ile Haziran’dan bu yana en yüksek seviyede. REDK aylık bazda %2,0 artış kaydederken, Şubat’ta enflasyon %0,16 artmış, aylık ortalama döviz sepeti %1,8 gerilemişti.
Ocak ayı verisinde REDK’te görülen düşüş sonrası, Şubat’ta REDK’in yeniden yükseliş kaydetmesi, REDK’te toparlanma eğiliminin devam ettiğini ortaya koyuyor. REDK, Ocak-Eylül arasında %28,3 geriledikten sonra, Şubat ayın itibariyle %23,6 toparlanmış durumda.
REDK’in, Eylül ayında görülen sert değer kaybının etkisiyle 12 aylık ortalamasından ciddi derecede (%22,4) saptıktan sonra, hızlı bir şekilde toparlandığını görüyoruz. Son gelinen seviyelerde ise; 12 aylık ortalamadan sapma +%2,3 seviyesine ulaşmış durumda ve 2016 ortasından bu yana en yüksek seviyede. Geçtiğimiz 28 ay boyunca sapma negatif seyretmişti. Bu da REDK’te toparlanma alanının sınırlandığına işaret ediyor. Ancak; gelişmiş ülke merkez bankalarının sergilediği güvercin duruşun gelişmekte olan ülkeler geneli için olumlu bir hava üretmesi ve TL’nin carry avantajı, REDK’te sınırlı bir miktar daha toparlanmaya olanak sağlayabilir.
