Ana Sayfa sorular Bedelsiz Serm...

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir? Neden Önemlidir?

Şirket Bedelsiz Verdi Ne Demek? Bir hissenin ya da şirketin bedelsiz vermesi demek, bedelsiz sermaye artırımı yapması demektir. Tunç Şatıroğlu, finansal okuryazarlık serisinde borsa ile ilgilenenlerin duyduğu bu önemli terimi anlatıyor.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?

Bedelsiz sermaye artırımı bir şirketin iç kaynaklarından yaptığı sermaye artırımı karşılığı çıkardığı hisse senetlerini bir bedel almaksızın ortaklarına dağıtarak gerçekleştirdiği sermaye artırımıdır. Bedelli sermaye artırımında şirkete dışarıdan para girerken, bedelsiz sermaye artırımı iç kaynaklardan yapıldığı için şirkete para girişi olmaz. Türk Ticaret Kanun Madde 462’de iç kaynaklardan sermaye artırımı hakkında şu ifadeler bulunmaktadır:

İç kaynaklardan sermaye artırımı

MADDE 462- (1) Esas sözleşme veya genel kurul kararıyla ayrılmış ve belirli bir amaca özgülenmemiş yedek akçeler ile kanuni yedek akçelerin serbestçe kullanılabilen kısımları ve mevzuatın bilançoya konulmasına ve sermayeye eklenmesine izin verdiği fonlar sermayeye dönüştürülerek sermaye iç kaynaklardan artırılabilir.

(2) Sermayenin artırılan kısmını, iç kaynaklardan karşılayan tutarın şirket bünyesinde gerçekten varolduğu, onaylanmış yıllık bilanço ve işlem denetçisinin vereceği açık ve yazılı bir beyanla doğrulanır. Bilanço tarihinin üzerinden altı aydan fazla zaman geçmiş olduğu takdirde, yeni bir bilanço çıkarılması ve bunun işlem denetçisi tarafından onaylanmış olması şarttır.

(3) Bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın izin verdiği fonların bulunması hâlinde, bu fonlar sermayeye dönüştürülmeden, sermaye taahhüt edilmesi yoluyla sermaye artırılamaz. Hem bu fonların sermayeye dönüştürülmesi hem de aynı zamanda ve aynı oranda sermayenin taahhüt edilmesi yoluyla sermaye artırılabilir. Artırım genel kurul veya yönetim kurulu kararının ve esas sözleşmenin ilgili maddelerinin değişik şeklinin tescili ile kesinleşir. Tescil ile o anda mevcut pay sahipleri mevcut paylarının sermayeye oranına göre bedelsiz payları kendiliğinden iktisap ederler. Bedelsiz paylar üzerindeki hak kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz; bu haktan vazgeçilemez.

Bedelsiz sermaye artırımında fiyat nasıl hesaplanır?

Sermaye artırımları ve temettü ödemelerinde fiyat hesaplarken aşağıdaki formülü kullanırız. Burada bedelsizi sermaye artırımndan başka temettü ve bedelli oranları da formülde bulunmaktadır. Bunların yerine sıfır değeri yazarak bu formülü bedelsiz sermaye artırımı için kullanabilirsiniz.
Bedelsiz sermaye artırımında hissenin fiyatı düşmektedir ancak toplam piyasa değeri değişmemektedir. Örneğin bir milyon hisse varken bir hissenin fiyatı 10 TL iken, yüzde yüz bedelsiz sermaye artırımı yapıldığında hisse sayısı iki milyona çıkmakta ve fiyat ise 5 TL’ye düşmektedir. Burada hissedarın elindeki değer değişmemektedir. Ancak fiyatın azalması bazen borsada psiklojik olarak ucuzluk hissi uyandırmaktadır. Oysa düzeltilmiş fiyatlara göre hisse fiyatında bir değişiklik olmamaktadır. Bu nedenle bedelsiz sermaye artırımı sonucunda sanki fiyatlar düşecek ve bu sayede daha çok alıcı hisseye talip olacakmış gibi bir beklenti oluşmakta ve fiyat yükselmektedir.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Olunca Hisse Fiyatı Çıkar mı, Çıkmaz mı?

Bu demek değildir ki bir şirket her zaman bedelsiz sermaye artırımı yaparsa hisse fiyatı artmaya başlar. Ancak özellikle boğa piyasasında bedelsiz sermaye artırımlarının böyle bir beklenti yarattığı birçok kere piyasada gözlemlenmiştir. Temel bir sebep bulunmadığından, sadece psikolojik nedenlerle böyle bir durum gözlemlendiğinden yalnızca bedelsiz sermaye artırımı yapma ihtimali göz önünde bulundurularak bir hisseye yatırım yapılması bilinçli bir tercih değildir.

Yazan: Tunç Şatıroğlu