Günü kapatmak üzereyken zaten üzerinde yeterince belirsizlik olan Fed açısından yeni bir belirsizlik unsuru ortaya çıktı. Fed’in 2 numarası, Başkan Yardımcısı ve Yellen’ın da en büyük yardımcısı olan kişi Stanley Fischer, istifasını sundu. Trump’a hitaben yazılan istifa mektubunu altta veriyorum:
Özetle; “Sn. Başkan, kişisel nedenlerden dolayı 13 Ekim 2017 itibariyle Federal Reserve Yönetim Kurulu Üyeliği görevimden ayrılmak istediğimi bildiriyorum. Federal Reserve yönetiminde, özellikle de başta Başkan Yellen olmak üzere birçok becerikli ve kendini göreve adamış insanlarla çalışmak benim için büyük bir ayrıcalık oldu. YK’daki görevim boyunca ekonomi güçlenmeye devam etti, çalışan Amerikalılar için milyonlarca yeni istihdam yaratıldı. Son finansal krizden çıkarılan derslerle, finansal sistemi daha güçlü ve dirençli hale getirmek için birçok adım önceden atıldı ve ülkemizin hanehalkları ve işletmelerinin refahı açısından son derece önemli olan krediler daha sağlıklı bir şekilde sağlandı.”
Federal Reserve’ün basın açıklamasında da yer aldığı gibi; Fischer’ın Başkan Yardımcısı olarak görev süresi 12 Haziran 2018’de doluyordu. Şubat 2018’de ise Janet Yellen’ın görev süresi doluyor. Şahsi görüşüm; Fischer devam etmeyecekse Yellen da devam etmeyecek demektir. Birkaç aydır Fed raporlarımızda söylediğimiz üzre yönetim Fed için önemli bir belirsizlikti ve Fischer’ın istifası bir başlangıç olabilir. Fed’deki boş koltuklara yapılması beklenen atamalarla beraber Fischer’ın ve eğer devam etmeyecekse Şubat 2018’den sonra Yellen’ın yerine kimlerin geleceği önemli; ki Yellen’ın koltuğu için en çok öne çıkan adayın Beyaz Saray’ın ekonomi danışmanı olan eski Goldman Sachslı Gary Cohn olduğu biliniyor. Trump’ın ekonomi danışmanı Gary Cohn, piyasaların sevdiği, güvendiği, güçlü bir ekonomist ve zayıflayan Trump hükümetinin de güçlü taraflarından birisi. Tabii Trump ile daha uyumlu bir isim olacaktır.
Bloomberg’den alınan bu görselde de de Fed için öne çıkan olası adayları görüyorsunuz. Bu görsele dayanarak sırasıyla Gary Cohn, Janet Yellen (devam), Kevin Warsh, Glenn Hubbard ve John Taylor’un en güçlü adaylar olarak öne çıktığını görüyoruz. Cohn, etkili bir ekonomist ve yatırım bankacısı, Warsh Merkez Bankacısı, Hubbard ve Taylor da akademisyen kimlikleriyle öne çıkıyorlar.
Cohn, ekonomik izolasyon konusundaki etkili ağızlardan birisi olarak görülüyor ve Trump’ın takımına katılmadan önce 25 yıldan uzun süre (10 yılı Başkan olmak üzere) Goldman Sachs’da görev yapmışlığı var. GS’deyken Fed’i ekonomiyi desteklemek amacıyla finansal sisteme likidite pompalama konusunda eleştirmiş ve bankalara sermayelerini güçlendirmelerini ve borç vermede dikkatli olmalarını salık vermişti. Aynı zamanda Fed politika yapıcılarının çok fazla konuşarak piyasalarda kararsızlığa neden olduklarından şikayet etmişti.
Reformist olarak görülen Kevin Warsh, 2006 ve 2011 arasında Fed’de görev yapmıştı. Morgan Stanley’de finansal krizi yatıştırmak amaçlı oynadığı anahtar perde arkası rollerle biliniyor. Merkez Bankası’nda görev yaptığı sürece para politikasında alabildiğine geniş alana yayılmış değişimlerin gerekliliğini savunmuş ve kamuoyuyla iyi bir iletişim kurmuş.
2001 ve 2003 arasında eski Başkan George W. Bush’un Baş Ekonomistliğini yapan Glenn Hubbard, maaşlar, temettü gelirleri ve sermaye kazançlarından alınan vergilerin oranlarını düşürerek “vergi kesintisi” paketleriyle bilinen bir isim. Bir mali politika ustası olarak Hubbard, 2012’de Obama’ya yenilen Mitt Romney’nin de takımında ekonomi danışmanı olarak yer alıyordu. Hubbard, vergi konusuna yaklaşımıyla Trump ile uyum içinde çalışabilecek bir Merkez Bankacısı olur.
John Taylor da 1993 yılında geliştirdiği faiz oranları değişimi ile enflasyon ve ekonomik durum arasında bağıntı kurduğu ve “Taylor Kuralı” olarak bilinen para politikası kuralıyla tanınıyor. Bilindiği gibi; Taylor Kuralı; Merkez Bankaları’nın kısa dönemli faiz oranlarını gerçekleşen ve potansiyel GSYH ile gerçekleşen ve hedeflenen enflasyon oranı arasındaki sapmalara göre değiştirmesi gerekliliğini öngörüyor. Yani büyümede sorun varsa faizi düşürmek, enflasyonda sorun varsa faizi yükseltmek gerekir. Değerli bir iktisatçı olan Taylor, George W. Bush döneminde Hazine Bakan Yardımcısı olarak da görev yaptı.
Fed kısa dönemde, en azından Yellen gidene kadar (gidecekse tabii) genel duruşunda bir değişiklik yapmaz, ancak finansal ve ekonomik koşulların Fed’i şu anda yapmak istediği şey konusunda zorlayacağı da aşikar. Mevcut ekonomik ve siyasi konjonktürde belirsizlikten bol bir şey yok ve bir sıkılaşma için gerekli koşulların oluştuğundan emin değiliz. Özellikle de enflasyon böylesine zayıf seyretmeye devam ederken…
Bu arada Trump ve Fed demişken; ister istemez Trump’ın şu vecizesi aklıma gelip duruyor…
“They are keeping the rates down so that everything else doesn’t go down”
“Faizleri aşağıda tutuyorlar ki diğer herşey aşağıya gitmesin…”
