Ana Sayfa sorular Oligopol Piya...

Oligopol Piyasa Ne Demektir?

Oligopol piyasanın türleri ya da modelleri var mıdır? Yani piyasada oligopoli tek tip bir durum mudur, yoksa farklı çeşitleri de var mıdır? Örnekler…

Oligopol Piyasa Ne Demektir?

Oligopol piyasa birbirine çok benzeyen yada farklılaştırılmış ürünler satan az sayıda satıcı olan piyasadır. Başka bir deyişle, oligopol piyasada birkaç büyük oyuncu pazara hükmederek ve ürün fiyatını kontrol eder.

Piyasalar oyuncu ve rakebet durumuna göre 4 ana grubuna ayrılırlar. Bunlar rekabetin yüksek ve aslında ideal olduğu durumdan hiç olmadığı duruma doğru şu şekilde sıralanırlar:

  • Tam Rekabet Piyasası
  • Monopolcü Rekabet Piyasası
  • Oligopol Piyasa
  • Monopol Piyasa (Tekel)

Oligopol piyasada alıcılar çoktur fakat satıcılar azdır. Oligopol piyasada yer alan şirketler çok benzer ürünler ya da hizmetler satar ve piyasayı kontrol ederler. Firmalardan birinin fiyat değişikliğine gitmesi diğerini de etkiler dolayısı ile enflasyonist baskı oluşturmaları kolaydır. Kolaylıkla kartel oluşturabilirler. Bu piyasaya yeni bir oyuncunun girmesi oldukça zordur.

Biz şimdi örnekler ile oligopol piyasaya bakalım

Oligopol Piyasa Oyuncularına Örnekler

Dünyanın birçok ülkesinde ve Türkiye’de cep telefonu servis sağlayıcıları (Turkcell, Vodafone) dünyadaki uçak üreticileri Boeing, Airbus oligopol piyasa oyuncularına örnek olarak gösterilebilir. Pepsi ve Coca-Cola en bilinen oligopol hatta duopol (iki oyunculu piyasa) şirketleridir.

Hatta oligopol piyasaya en çarpıcı örneklerden biri de kredi derecelendirme kuruluşlarıdır. Keza bir ülke ya da şirket 2 kredi derecelendirme kuruluşu ile çalışmak zorunda olmakla birlikte bunlardan birinin 2 en büyük şirketten biri olması şarttır. Kapitalist sistemin kalbinde yer alan bu kuruluşların pazar paylarına baktığımızda aşağıdaki tabloyu görüyoruz. Kredi derecelendirme şirketlerine dair daha fazla bilgiyi dilerseniz bu özel rapordan okuyabilirsiniz.

Oligopol Piyasanın Özellikleri

  • Az sayıda (ve de genellikle büyük) satıcı, çok sayıda alıcı vardır.
  • Piyasaya giriş önünde engeller vardır.
  • Piyasada rekabet vardır ancak düşüktür.
  • Üretilen mallar homojen ya da farklılaştırılmış olabilir.
  • Piyasada firmaların birbirlerine bağımlılığı çok yüksektir.
  • Piyasada eksik bilgi söz konusudur.

Oligopol Türleri

  1. Anlaşmasız Oligopol Modelleri
  2. Anlaşmalı Oligopol Modelleri

Üretilen Mal Cinsinden

  1. Safya da Homojen Oligopol
  2. Farklılaştırılmış Oligopol