Asgari ücrette keskin şekilde artış… Enver Erkan
16.12.2021 – Türkiye’de 2022 yılında net asgari ücret 4.250 TRY (275 USD) oldu. Asgari ücret artışı, %50 oranında gerçekleştirildi. 2021 yılında 2.826 TRY olan asgari ücret, yılbaşında 380 USD’ye denk gelirken yıl sonuna doğru liranın süregelen değer kaybıyla döviz karşılığı 186 USD’ye kadar gerilemişti.
Enflasyon oranı, Kasım ayında yıllık %21,3 seviyesine ulaşırken TRY ise yılbaşından bu yana USD karşısında %51 değer kaybetti. Temel ihtiyaçlardan; Gıda fiyatlarındaki artış Kasım itibariyle yıllık %27,1 seviyesinde. Özellikle liranın bu yıl dolar karşısında çok hızlı değer kaybetmesinin ardından birçok ürün grubunda yüksek fiyat artışları tetiklenmiş durumda ve bu alt-orta gelir kesiminin alım gücünün yarıdan fazla aşınmasına neden olan ve bireysellerin yaşam maliyetini artıran bir olgu.
Asgari ücret artışının ekonomiye etkileri, birçok açıdan değerlendirilmelidir. Resmi enflasyon oranına göre, enflasyonun üzerine yaklaşık olarak %25-30 bir refah payının da eklendiği görülmektedir. Ancak asgari ücret veya asgari ücrete yakın gelirli çalışan kesim için değerlendirildiği zaman, %27’lik gıda enflasyonu veya elektrik, doğalgaz zamları gibi harcama kalemlerini ağırlıklandırıldığında hissedilen enflasyon etkisi, reel gelir artışı etkisinin kağıt üzerindeki gibi hissedilememesine yol açmaktadır.
Asgari ücretin enflasyon üzerindeki etkileri de işin diğer boyutunu oluşturmaktadır. Asgari üret artışı, ekonomiye talep ve maliyet kanalının ikisi üzerinden de etki eder. Asgari ücret artışının kısa vadede yaratacağı talep etkisi tüketici fiyatlarında daha yukarı bir seviyede başa baş noktası yaratacak ve buna bağlı fiyat artışları görebileceğiz. Özellikle temel tüketim tarafındaki enflasyonist etki artabilir. Bir başka etki ise, artan işçi maliyetleri nedeniyle üretilen mal ve hizmetler üzerinde oluşabilecek fiyat artışı etkisidir. 4250 TRY olan net asgari ücret, referans ücret artışı olması itibariyle diğer ücretler açısından da emsal oran olacağından ve 4250 TRY altında olan ücretler de otomatik olarak bu seviyenin üzerine çıkacağından, maliyet artışı sadece asgari ücretli personel üzerinden gerçekleşmez. İşletmelerin artan işgücü maliyetleri, satılan mal ve hizmetlerin fiyatına da artış olarak yansır.
2020 Yılı Asgari Ücret Artışı Belli Oldu
Yeni Asgari Ücrette İşveren Maliyeti, Destekler ve Piyasa Etkisi Üzerine…
2020 için asgari ücrete %15 zam, İş Yatırım
Önceki iki yıl yapılan ve %6 seviyesinde olan reel zamlara kıyasla daha düşük bir reel artış yapılmasının sebepleri olarak yüksek işsizliği (%13,9) ve düşmesi beklenen enflasyonu gösterebiliriz.
2020 için asgari ücrete %15 zam, Oyak Yatırım
Asgari Ücret Tespit Komisyonu son toplantısının ardından asgari ücret zammını %15.03 olarak açıkladı. Buna göre bekar bir insan için brüt asgari ücret 2943TL, net asgari ücret 2325TL oldu. İşverene asgari ücret desteği ise 75TL olarak açıklandı. Hatırlatmak gerekirse asgari ücret zammı 7 milyona yakın çalışanı ilgilendiriyor. %15’lik artış Merkez Bankası’nın bu yılsonu için beklentisi olan %8.2’nin üzerinde ve talep koşullarında halihazırda beklenen canlanmanın enflasyon üzerinde biraz daha fazla etkili olmasına neden olabilir.
2019 – Yeni Asgari Ücrette Destek ve Prim Teşvikleri
29.12.2018 – Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından yapılan açıklamaya göre bölgesel istihdam teşviki 2019 yılında da devam edecek. Buna göre sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri göreceli düşük olarak belirlenmiş 51 il ve 2 ilçede (Gökçeada ve Bozcaada) uygulanan 6 puanlık sosyal güvenlik prim indirimi sürecek. Bölgesel istihdam teşvikinin uygulandığı iller listesi sayfanın aşağısındadır.
2018 yılında 9 ay olarak uygulanan asgari ücret desteği, önümüzdeki yıl 12 ay boyunca devam edecek. Bu destek 500 ve üzeri sigortalı çalıştıran iş yerleri için 101 TL, 500’ün altında sigortalı çalıştıran iş yerleri için ise 150 TL olacak,
Sigorta prim teşviki uygulaması önümüzdeki yıl 500 ve üzeri sigortalı çalıştıran iş yerleri için 3 puan, 500’ün altında sigortalı çalıştıran iş yerleri için 5 puan olarak uygulanacak.
Asgari Ücret Maliyet Hesabı
417 TL’lik artışın işverene maliyeti 621 TL. Bugün açıklanan 2019 yılı asgari ücretleriyle ilgili KPMG Türkiye Sosyal Güvenlik Hizmetler Direktörü İsmail Sevinç kesinti ve vergileri hesapladı.
Yeni düzenleme uyarınca 2018 yılında brüt 2 bin 29,50 TL olan asgari ücret, 2019 yılında yüzde 26,05 oranında artırılarak brüt 2 bin 558,00 TL oldu. Bekar ve çocuksuz bir işçinin net asgari ücreti 417 TL artarak 2 bin 20,59 TL olarak açıklandı.
2018 yılında 2 bin 384,66 TL olan asgari ücretin işverene maliyeti ise 2019 yılı için 621 TL artarak 3 bin 5,65 TL’ye yükseldi.
Sevinç, “Yeni düzenlemeyle işçiye yapılan 417 TL’lik artış, işverene 621 TL’lik maliyet olarak yansıyacak” dedi.
2019 yılına ait asgari ücret hesaplaması ve asgari ücretin işverene maliyeti şöyle:
| 2019 Yılı Asgari Ücret Hesaplaması | |
| (01/01/2019- 31/12/2019) | |
| Brüt Ücret | 2.558,00 TL |
| SGK Primi (İşçi Payı) | 358,12 TL |
| İşsizlik Sigortası Primi (İşçi Payı) | 25,58 TL |
| Gelir Vergisi Matrahı | 2.174,30 TL |
| Gelir Vergisi | 326,15 TL |
| Damga Vergisi | 19,42 TL |
| Net Kesintiler Toplamı | 729,26 TL |
| Asgari Geçim İndirimi (Bekâr ve Çocuksuz) | 191,85 TL |
| NET ÜCRET (Asgari Ücret + AGİ Dâhil) | 2.020,59 TL |
Asgari Ücrette İşveren Maliyeti
Brüt 2558 TL olan asgari ücretin işverene toplam maliyeti 3006 TL oldu.
| İşveren Maliyeti | |
| Asgari Ücret | 2.558,00 TL |
| SGK Primi (İşveren Payı) | 396,49 TL |
| İşsizlik Sigorta Fonu (İşveren Payı) | 51,16 TL |
| İşverene Toplam Maliyet | 3.005,65 TL |
İlk Defa İşe Alınacakların Sigorta ve Vergi Giderleri Devletten
2019 ve 2020 yıllarında ilk defa işe alınacak her işçinin asgari ücret üzerinden tüm sigorta ve vergi giderlerini devlet üstlenecek. 2018 yılında 9 ay olarak uygulanan asgari ücret desteği de 2019’da devam edecek ve 500 ve üzeri sigortalı çalıştıran iş yerleri için 101 TL, 500’ün altında sigortalı çalıştıran iş yerleri için ise 150 TL olacak.
Türkiye’de Asgari Ücret ile Çalışan Sayısı Ne Kadar?
2019 asgari ücret zammı %26.0 oldu. Geçen sene asgari ücret 1,603 TL seviyesindeydi. Bu asgari ücret miktarı geçen seneye göre %26.0’lık bir artışa tekabül ediyor ve bu oran 2004’ten bu yana görülen en yüksek orana işaret ediyor. Hatırlanacağı üzere Asgari Ücret Komisyonu’nun geçen hafta gerçekleşen 3. toplantısında TUIK bir işçinin asgari geçim tutarı ile ilgili bir rapor sunmuş ve raporda işçileri “ağır”, “orta”, “hafif” olarak nitelendirerek her biri için sırayla asgari geçim tutarını 2,213 TL, 1,978 TL ve 1,841 TL olarak açıklamıştı. Öyle görünüyor ki bakanlık bu sene de tek bir asgari ücret miktarıyla ilerlemeye karar vermiş. Hatırlatmak gerekirse Türkiye’de asgari ücretli çalışan sayısı 29 milyon kişi içerisinde 6,5 milyon civarında.
Asgari Ücret Artışının Enflasyon ve Piyasa Etkisi
İş Yatırım: Dün asgari ücret tespit komisyonu 2019 yılına ait asgari ücret miktarını nette 2020 lira olarak açıkladı. Böylece, yaklaşık 7 milyon çalışanı ilgilendiren asgari ücret önceki yıla göre %26,05 artmış oldu. Geçmiş yıl örneklerine (bazı istisna yıllar hariç) bakıldığında asgari ücrete genelde büyüme + enflasyon kadar zam yapıldığı görülüyor. Dolayısıyla %26,5’lik zammın beklentilerin sınırlı oranda üzerinde olduğunu düşünüyoruz.
Asgari ücret için işverene verilen %5’lik prim desteğinin yaklaşık 7 milyon çalışan için maliyeti 10,7 milyar TL civarında olacak. Habere göre teşviklerin bir kısmı İşsizlik Sigorta Fonundan karşılanacak ve zammın enflasyon üzerindeki etkisi 1,5-2,0 puana yaklaşacak.
Yapılan zammın maliyet kanalından tüketici enflasyonu üzerinde baskı yapmasını bekliyoruz. Ancak tüketici enflasyonu üzerindeki nihai etki iç talebin seyrine bağlı olarak şirketlerin maliyet artışlarını ne kadar yansıtacaklarına bağlı olacak. Büyümedeki yavaşlamayı da dikkate alarak enflasyon üzerindeki ilave etkiyi 1 puan olarak hesaplıyoruz.
Deniz Yatırım: Aile ve Çalışma Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından, 2019 yılı için geçerli asgari ücret %26 artış ile aylık net 2,020 TL olarak açıklandı.
Asgari ücretteki her %1’lik artışın üretici fiyat endeksinde yaklaşık 20 baz puanlık bir yükselişe neden olduğunu hesaplıyoruz. Bu nedenle asgari maaş artışının yaklaşık olarak 500 baz puan toplam etki yapabileceğini tahmin ediyoruz.
Üretici fiyat endeksinden tüketici fiyat endeksine geçişkenliğin %30 olduğunu varsaydığımızda, asgari ücretteki %26’lık artışın 2019 tüketici fiyat endeksine 150 baz puanlık yukarı yönlü bir etki yapacağını öngörüyoruz. Fakat yıl boyunca yürürlükte kalacak olan ve artışın işveren üstündeki yükünü hafifletmeyi hedefleyen hükümet destekleri asgari ücretteki artışın enflasyon üzerindeki beklenen etkisini azaltabilir.
Asgari ücretteki artışı özellikle düşük ücretli istihdamın maliyetlerinde önemli bir kalem olduğu perakende (BİM, Şok Marketler, Migros, Teknosa vs.) ve üretim (Arçelik, Yataş, Vestel Beyaz vs.) sektörleri için olumsuz olarak değerlendiriyoruz. Diğer yandan asgari ücretteki artışın, alım gücünü yükselterek ekonomik aktiviteyi canlandıracağına ve özellikle gıda, giyim ve enerji sektörlerinin olumlu etkileceğine inanıyoruz.
MÜSİAD Yeni Asgari Ücret ile İlgili Açıklama Yaptı
MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, yeni açıklanan asgari ücret konusuna ilişkin yazılı bir açıklama gerçekleştirdi
Kaan açıklamasında şu hususlara dikkat çekti:
İş dünyasına öncülük eden bir sivil toplum örgütü olarak MÜSİAD, kurulduğu günden bugüne faaliyetlerini, bütün çalışanların yaşamlarını insani şartlarda ve onurlu bir şekilde sürdürmesini sağlamaya yönelik yürütmektedir. Bu bağlamda 2019 yılı için önceki yıla göre %26 oranında bir artışla net 2 bin 20 TL olarak belirlenen asgari ücretin tatmin edici olduğunu düşünüyor ve hem işverenlerimiz hem de çalışanlarımıza hayırlı ve bereketli olmasını temenni ediyoruz. Böylece 2018 yılsonu için tahmin edilen %20 civarındaki enflasyon oranının üzerinde bir artış oranı belirlenmiş ve çalışanlarımızın alım gücünde gözlenecek kaybın önüne geçilmiştir.
Bununla birlikte; asgari ücretteki artış oranının işverene geçtiğimiz seneye göre ilave maliyeti yaklaşık 620 TL olacaktır. Bu minvalde, yeni asgari ücret uygulamasının herhangi bir istihdam kaybı ya da kayıtdışı ekonomide artışa neden olmaması adına, hükümetimizin geçmiş senelerde işverene sunmuş olduğu desteklerin 2019 yılında da sürmesini ve böylelikle işverenin yükünün nispeten hafifletilmesini arzuluyoruz.
Bölgesel İstihdam Teşviki Uygulanan İller Listesi
- Adıyaman
- Afyonkarahsar
- Ağrı
- Amasya
- Aksaray
- Ardahan
- Artvin
- Bartın
- Batman
- Bayburt
- Bingöl
- Bitlis
- Çankırı
- Çorum
- Diyarbakır
- Düzce
- Elazığ
- Erzincan
- Erzurum
- Giresun
- Gümüşhane
- Hatay
- Hakkari
- Iğdır
- Kahramanmaraş
- Karaman
- Kars
- Kastamonu
- Kırıkkale
- Kırşehir
- Kilis
- Kütahya
- Malatya
- Mardin
- Muş
- Nevşehir
- Niğde
- Ordu
- Osmaniye
- Rize
- Sinop
- Siirt
- Sivas
- Şanlıurfa
- Şırnak
- Tokat
- Trabzon
- Tunceli
- Uşak
- Van
- Yozgat
