Atık elektrikli ve elektronik eşyayı geri dönüşüm zincirine kazandırmak ve bu konuda toplumda bir bilinç yaratmak için çalışan ELDAY, beşinci yaşına girmeye hazırlanırken bugüne kadarki çalışmaları konusunda bir değerlendirmede bulundu. Kuruldukları 2014 yılından bu yana 21 bin ton e-atığı geri dönüşüm zincirine kazandırdıklarını söyleyen ELDAY Genel Müdürü Muharrem Yamaç, “2019 yılında beşinci yaşımızı kutlayacağız. Hedefimiz yeni yaşımızda daha çok e-atığı geri dönüşüm zincirine kazandırarak hem çevreye hem de ülke ekonomisine katkı sağlamak” diye konuştu.
Hammadde İthal Etmek Yerine Geri Dönüşümden Elde Edebiliriz
23.12.2018 – Elektrik ve Elektronik Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi Derneği İktisadi İşletmesi ELDAY, Türkiye’de her yıl yüzde 10 civarında artış gösteren e-atık sorununa çözüm getirmek için var gücüyle çalışıyor. Beşinci yılına girmeye hazırlanırken ELDAY’ın bugüne kadar olan çalışmalarını değerlendiren ELDAY Genel Müdürü Muharrem Yamaç, bu konudaki bilinç artsa da ülkemizin hala e-atıkların geri dönüşümünde Avrupa ülkeleri arasında son sıralarda yer aldığını belirtiyor.
Kuruldukları günden bu yana 21 bin ton e-atığı geri dönüşüm zincirine kazandırdıklarını belirten Yamaç, sözlerini şöyle sürdürüyor: “E-atıkların geri dönüşümünün doğaya büyük katkısı var. Atık halini almış elektrikli ve elektronik eşyaların (EEE) uygun şekilde geri dönüştürülmemesi kurşun, civa, brom ve krom gibi zehirli materyallerin salınımına neden olarak insan sağlığına ve doğaya zarar veriyor. İşin ekonomi boyutunu da unutmamak gerekiyor.
1 Kilo Demir İçin 200 Kilo Cevher Oysa ki 2 Kilo AEEE Geri Dönüşümü Yeter
AEEE’ler geri dönüştürüldüğünde plastik, metal gibi kısımları fiziksel yollarla ayrılarak ikincil ham madde olarak piyasaya sürülüyor. Bir örnekle anlatmak gerekirse 1 kilo demirin elde edilmesi için 200 kilo cevherin çıkarılması ihtiyaç duyulurken 2 kilo AEEE geri dönüşüm prosesinden elde edilen demir yeterli oluyor.
Biz bugüne kadar 21 bin ton atığı dönüştürdük; bu da 1 milyon 50 bin ton demir cevheri çıkarılması yerine e-atıklardan 10 bin 500 ton demir elde edilmesi anlamına geliyor. Ayrıca elektronik atıklarda bulunan değerli maddeler geri kazanıldığında enerji tasarrufu sağlanıyor, emisyon salınımı ve fosil yakıtların kullanımı da azalıyor. 2019 yılında beşinci yaşımızı kutlayacağız. Hedefimiz yeni yaşımızda daha çok e-atığı geri dönüşüm zincirine kazandırarak hem çevreye hem de ülke ekonomisine katkı sağlamak”
“Belediyelerle önemli işbirliklerine imza atıyoruz”
Kuruldukları günden bu yana sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşlarıyla da işbirliğine giderek hem bilinçlendirme hem de atık toplama faaliyetleri gerçekleştirdiklerini anlatan ELDAY Genel Müdürü Muharrem Yamaç, özellikle belediyelerin bu konudaki hassasiyetine dikkat çekiyor. Birçok belediyeyle birlikte çok önemli işbirliklerine imza attık.
Son olarak yaptığımız birkaç işbirliğinden bahsetmek gerekirse; Fethiye Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü ile birlikte ev ve işyerlerinden e-atıkları toplamaya başladık. Ayrıca hazırlanan 35 elektronik atık kutusu elektronik ürün satışı yapan mağazalara, teknik servislere dağıtımı sağlandı. Muratpaşa Belediyesi ile yaptığımız proje çerçevesinde e-atıklar Çevreci Komşu Kart kapsamına alındı ve 31 ton e-atık toplandı.
Beyoğlu Belediyesi ile e-atıkların geri dönüşüm zincirine kazandırılmasını teşvik etmek ve özellikle gençler arasında bu konudaki farkındalığı artırmak için “Elektronik Atıkları Topluyoruz, Öğrencilerimizi Ödüllendiriyoruz” kampanyasını yürütüyoruz. Kampanya ile 10 Mayıs 2019 tarihine kadar elektronik atık toplayan öğrencilere bir scooter hediye edilecek. Bütün bunların yanı sıra Çöp Şenliği, Atıklar Orman Olsun, Çevre Şenlikleri ve Kulüp Kaynaştırma Şenlikleri gibi projeler STK’larla yaptığımız çalışmaların sadece birkaçı. Şu anda yeni eğitim filmimizin okullara dağıtımı sürüyor, kamu spotumuz ise yayında.”
“Hurda İthalatına Harcadığımız Kaynakla Üç Tane Yerli ve Milli Otomobil Fabrikası Kurabiliriz”
24.09.2018 – Bugüne kadar 15 bin tondan fazla atık elektrikli ve elektronik eşyayı geri dönüşüm zincirine kazandıran ELDAY, Türkiye’deki e-atık sorununa dikkat çekiyor. Türkiye’de yılda ortalama 500 bin ton e-atık çıktığını ve bu rakamın her yıl yüzde 10 arttığını belirten ELDAY Genel Müdürü Muharrem Yamaç, “2015 yılında toplam e-atık miktarımızın sadece yüzde 5’ini geri dönüşüm zincirine kazandırabildik. Oysa ithal ettiğimiz hammaddeye elimizdeki hurdalardan ulaşırsak, yurtdışına aktardığımız bu kaynaklarla üç tane yerli ve milli otomobil fabrikası kurabiliriz” diyor.
Elektrik ve Elektronik Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi Derneği İktisadi İşletmesi ELDAY, dünyada ve Türkiye’de her geçen gün artan e-atık sorununa dikkat çekiyor. “Global E-Atık İzleme 2017” raporuna göre, dünya genelinde 2016’da televizyon, buzdolabı, cep telefonu ve diğer elektrikli ürünlerden oluşan e-atık miktarı 44,7 milyon tona ulaştı. 4.500 Eyfel Kulesi’nin toplam ağırlığıyla eşdeğer olan bu rakamın 2021 yılına kadar 52,2 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor. Aynı rapora göre, e-atıkların toplam değerinin 55 milyar euro olduğu tahmin ediliyor.
AEEE geri dönüşümünde lider ülke Lihtenştayn
Türkiye’de de durumun çok farklı olmadığını anlatan ELDAY Genel Müdürü Muharrem Yamaç, “Ülkemizde yılda ortalama 500 bin ton e-atık çıkıyor ve bu rakam gelişen teknoloji ve değişen tüketici ihtiyaçları neticesinde her yıl yüzde 10 civarında artış gösteriyor. Ancak iş, bu e-atıkların geri dönüşümüne geldiğinde maalesef tüm Avrupa ülkeleri arasında son sıralarda yer alıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2015 verilerine göre 28 bin ton e-atık geri dönüştürüldü. Bu rakam toplam atığın yaklaşık yüzde 5’ine denk geliyor.
Oysa aynı yıl dünyanın en küçük ülkelerinden biri olan Lihtenştayn yüzde 127,1 oranında AEEE geri dönüşümüyle tüm Avrupa Topluluğu (AB) ülkelerini geride bıraktı. AEEE geri dönüşümünde Lihtenştayn’ın ardından Bulgaristan yüzde 96.5 ile ikinci, Hırvatistan yüzde 58.3 ile üçüncü sırada yer aldı” diyor.
ELDAY olarak 15 bin tondan fazla atık elektrikli ve elektronik eşyayı (AEEE) geri dönüşüm zincirine kazandırmayı başardıklarının anlatan Yamaç, geri dönüşümde AB ülkelerini yakalayabilmek için gidilmesi gereken çok uzun bir yol olduğunu söylüyor. Son 10 yılda hurda ithalatı için ortalama 6.5 milyar dolar harcandığının altını çizen Yamaç, bu rakamın yaklaşık olarak cari açığımızın yüzde 10’una denk geldiğini belirtiyor.
1 kilo demir üretimi için 200 kilo cevher yerine 2 kilo AEEE
Geri dönüşümün hem doğayı ve geleceğimizi hem de milli servetimizi korumak adına çok önemli olduğunu hatırlatan ELDAY Genel Müdürü Muharrem Yamaç, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Oysa ithal ettiğimiz hammaddeye elimizdeki hurdalardan ulaşırsak, yurtdışına aktardığımız bu kaynaklarla üç tane yerli ve milli otomobil fabrikası kurabiliriz. AEEE’ler geri dönüştürüldüğünde plastik, metal gibi kısımları fiziksel yollarla ayrılarak ikincil ham madde olarak piyasaya sürülüyor. Üretim girdisinde cevher ve fosil yakıtların kullanması yerine geri dönüştürülmüş hammaddelerin kullanılması, yeryüzü kaynaklarının korunmasında büyük rol oynuyor. 1 kilo demirin elde edilmesi için 200 kilo cevherin çıkarılması ihtiyaç duyulurken 2 kilo AEEE geri dönüşüm prosesinden elde edilen demir yeterli oluyor. Elektronik atıklarda bulunan değerli maddeler geri kazanıldığında enerji tasarrufu sağlanıyor, emisyon salınımı ve fosil yakıtların kullanımı da azalıyor.”
1 floreasanın içindeki cıva 30 bin litre suyu kirletiyor
Eski ürünlerin kullanımı enerji sarfiyatını arttırırken, atık halini almış elektrikli ve elektronik eşyaların (EEE) uygun şekilde geri dönüştürülmemesi kurşun, cıva, brom ve krom gibi zehirli materyallerin salınımı dolayısıyla insan sağlığına ve doğaya zarar verdiğini anlatan Yamaç, “Örneğin 1 floresanın içerisinde bulunan cıva 30 bin litre suyu kullanılamaz hale getiriyor. Bir çay kaşığının 70’te 1’i civa bile 80 bin m²’lik göldeki suyu kirletip yaşayan balıkların yenmesini engelliyor. 80 bin m² ise Topkapı Sarayı’nın kapladığı alana eşit” diyor.
Atıklar Orman Olsun kampanyası ile gecen yıl 150 ton AEEE geri kazanıldı
Tüketicilerin e-atıklarını kolayca geri dönüşüm zincirine dahil edebileceğini söyleyen Yamaç, şunları söylüyor: “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği gereği tüketicinin e-atıklarına ücret ödenmiyor. Tüketiciler, yeni ürün satın aldıklarında eskisini, ürünü getiren bayi/servise ücretsiz olarak teslim edebilir. Bunun yanı sıra elektrikli ve elektronik eşyalarını servis ve bayilerdeki toplama noktalarına ya da belediyelerin getirme merkezlerine bırakabilir. Ayrıca tüm vatandaşlarımız AEEE’lerini bize ileterek ELDAY olarak Lions Kulüpleri ile hayata geçirdiğimiz “Atıklar Orman Olsun” kampanyamıza da destek verebilir. Bunun için www.atiklarormanolsun.com adresinden bulundukları şehri seçerek veya çağrı merkezimiz ve iletişim formu aracılığı ile e-atık miktarını ve iletişim bilgilerini iletebilirler. E-atıkları atık taşıma araç ve personelleri ile bulundukları yerden teslim alınarak geri dönüşüm tesisine ulaşacak ve geri dönüştürülecektir. Bu kampanyayla geçen yıl 150 ton AEEE toplayarak bunlardan elde edilen gelirle 5 bin ağaç diktik.”
E-atıklar ders kitaplarına da girecek
E-atıkların çöp olmadığını bir kez daha hatırlatan Yamaç, bugüne kadar AEEE konusunda gerçekleştirdikleri farkındalık çalışmalarını ise şöyle anlatıyor: “Okullarda bilgilendirme toplantıları, eğiticilerin eğitimi seminerleri ve okul yarışmaları düzenledik. Son üç yılda 10 binden fazla toplama ekipmanı ve 50 binden fazla bilinçlendirme malzemesi dağıttık. Hazırladığımız ilk eğitim filmi olan “Sağlıklı Bir Gelecek İçin” animasyonunu 30 bin kişi izledi. Milli Eğitim Bakanlığı ile görüşerek AEEE konusunda bilinci arttırıcı içeriklerin ders kitaplarında yer alması için çalışmalarımıza başladık. Okullarda yapılan çalışmalarının yanı sıra sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşlarıyla da işbirliğine giderek hem bilinçlendirme hem de atık toplama faaliyetlerine başladık. Beş bakanlığın çeşitli birimlerini ziyaret ederek elektrikli ve elektronik atıklar konusunda bilgi verip işbirliği yaptık. Çöp Şenliği, Atıklar Orman Olsun, Çevre Şenlikleri ve Kulüp Kaynaştırma Şenlikleri gibi projeler STK’larla yaptığımız çalışmaların sadece birkaçı. Şu anda yeni eğitim filmimizin okullara dağıtımı sürüyor, kamu spotumuz ise yayında.”
ELDAY Hakkında:
Elektrik ve Elektronik Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi Derneği ELDAY, 2014 yılından bu yana kaynakların en iyi şekilde kullanımını sağlamak adına hizmet veriyor. AEEE’yi (Atık elektrikli ve elektronik eşya) sadece mali ve yasal bir yük olarak değil, üreticilerin sürdürülebilirlik simgesi olarak görerek geri dönüştürülmesini sağlayan ELDAY, geri dönüşümün belirlenmiş kalite standartlarında, çevre ve insan sağlığı gözetilerek güvenilir bir şekilde yapılmasını amaçlıyor. ELDAY ayrıca yönetmelikler çerçevesinde atık toplayıp geri dönüşü için sistemin kurulması, faaliyetlerin kontrolü, tüketicinin bilgilendirilmesi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı arasında irtibatın kurulmasını sağlar.
Siz Birey Olarak Ne Yapabilirsiniz? Cevabını aşağıdaki videomuzda bulabilirsiniz:
Geri Dönüşüm Ekonomisi ve Elektronik Atıkların Geri Dönüşümü
22.10.2017
https://youtu.be/XenMvuP2ZMk
Elektronik Atıkların Geri Dönüşümünü Destekleme Derneği Başkanı, Çevre Mühendisi Burak Köktürk geri dönüşüm ekonomisi hakkında önemli bilgiler veriyor. Elektronik atık nedir, elektronik atıkların çevre ve insan sağlığı için tehlikeleri nelerdir ve elektronik atıklar neden dönüştürülmelidir sorularına cevap veriyor.
Köktürk, geri dönüşüm ekonomisini anlatırken içinde bulunduğumuz çağa özgü yeni bir iş kolundan da bahsediyor. Bu ülkemizde pek bilinmeyen ve görülmeyen bir iş türü olan “şehir madenciliği“. Şehir madenciliği ile ne miktarda değerli ve yarı değerli madenler elde ediliyor, bu konuda potansiyeller ne ve bu iş nasıl yapılmalı konuları da videoda anlatılan ilginç başlıklardan biri…(2:20’den itibaren bu konuya değiniliyor)
Geri Dönüşümde Gizli Fırsatlar…ve Evlerimizde Yatan Hazine…
Türkiye’de elektronik atık dönüşümünün potansiyeli ve dünya ile karşılaştırmasından bahseden Köktürk, ülkemizin geri dönüşüm potansiyeline ve pazardaki fırsatlara değinmekte. Kurumlar ve bireyler bu konuda ne yapabiliri de anlatan Köktürk, geri dönüşüm derneğinin köy okullarına bilgisayar sağlama projesini de tanıtmakta.
Hem çevremiz hem de ekonomimiz için önemli bir konu olan elektronik atıkların geri dönüşümü ile ilgili başlıkları bu 10 dakikalık videoda toparlamaya çalıştık. Sıkılmadan izleyeceğinizi ve sizlerin de farkındalık yaratacağınızı umut ederek ilginize sunuyoruz…
