İl Düzeyinde Yerel ve Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinin Karşılaştırması Katılım Ve Oy Transferi
Seyfettin Gürsel*, Mine Durmaz**
Yönetici Özeti
10 Ağustos’ta ilk kez yapılan cumhurbaşkanı seçimlerini oyların yüzde 51,7’sini alarak Recep Tayyip Erdoğan kazanırken, Selahattin Demirtaş ise üçüncü olmasına rağmen bir önceki (30 Mart 2014) yerel seçimlerine kıyasla partisi HDP’nin oylarını büyük ölçüde arttırmıştır. Diğer taraftan, Ekmelettin İhsanoğlu ise kendisini destekleyen partilerin bir önceki (30 Mart) yerel seçimlerdeki aldığı oyların hayli gerisinde oy alarak seçimleri kaybetmiştir. Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından 30 Mart yerel seçimlerine kıyasla düşen katılım oranı ve oy transferlerinin bu tabloya olan etkileri sorgulanmaya başlandı. Bu sebeple, bu araştırma notunda, bu sorulara cevap bulabilmek için il düzeyinde başlıca partilerin 30 Mart yerel seçimlerindeki oy miktarları ile destekledikleri adayların 10 Ağustos’ta aldıkları oy miktarları karşılaştırmalı olarak analiz edilmektedir. Sonuçlar ise Recep Tayyip Erdoğan’ın birinci turda cumhurbaşkanlığı seçimi kazanmasındaki en önemli etmenin MHP’li seçmenlerin desteğinden kaynaklandığını göstermektedir. Ekmelettin İhsanoğlu’nun kendisini destekleyen CHP, MHP, BBP partilerinin potansiyelinden düşük başarısında ise MHP’li seçmenlerin bir bölümünün Erdoğan’ı desteklemesi, CHP’li seçmenlerin bir bölümünün sandığa gitmemesi ve bir bölümünün ise Selahattin Demirtaş’a oy vermesi etkili olmuştur. Selahattin Demirtaş’ın başarısının arkasında ise AKP’li Kürt seçmenlerin ve bir kısım CHP’li seçmenin katkısı görülmektedir.
Giriş
10 Ağustos’ta ilk kez genel halk oylaması ile yapılan cumhurbaşkanı seçimini Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) genel başkanı Recep Tayip Erdoğan geçerli oyların yüzde 51,7’sini alarak kazandı ve ilk turda cumhurbaşkanı seçildi. Seçimin ikinci kazananı, üçüncü gelmesine rağmen 30 Mart yerel seçimindeki potansiyel oyunu büyük ölçüde artırmayı başaran Halkın Demokrasi Partisi’nin (HDP) adayı Selahattin Demirtaş oldu. Demirtaş 30 Martta Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) ve Halkın Demokrasi Partisi’nin yüzde 6,5 civarındaki oy oranını yüzde 9,7’ye yükseltmeyi başardı. Seçimin kaybedeni ise esas olarak Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) ve yerel seçimlerde yüzde 1,6 civarında oy alan Büyük Birlik Partisi’nin (BBP) desteğini alan Ekmelettin İhsanoğlu oldu. Yüzde 38,6 oy alan Ekmelettin İhsanoğlu’nun oyları kendisini destekleyen bu üç partinin 30 Martta aldığı oyların bir hayli altında kaldı.
Bu sonuçlar 30 Marta kıyasla düşen katılımın ve ortaya çıkan oy transferlerinin etkileri konusunda hararetli bir tartışma başlattı. Bu araştırma notunda, 30 Mart yerel seçimlerinde başlıca partilerin il düzeyinde aldıkları oy miktarları ile 10 Ağustos cumhurbaşkanlığı seçiminde üç adayın aldıkları oy miktarlarının karşılaştırmalı bir analizini yaparak düşen katılımın ve oy transferlerinin üç adayın seçim performansını ne ölçüde etkilediğini irdeliyoruz. Oy transferlerinin yönünü özellikle de yoğunluğunu kesin bir şekilde belirlemek illere kıyasla daha mikro düzeyde analiz gerektirir. Yine de aşağıda görüleceği gibi il düzeyinde yapılan analiz de bu konuda yeterince nitel bilgi vermekte, ayrıca düşük katılımın ve oy transferlerinin kimi nicel kestirimlerine de olanak sağlamaktadır.
Katılımın ve oy transferlerinin seçim sonuçlarına etkilerini belirlemek amacıyla basit bir yöntem kullanıyoruz. Her üç adayın il düzeyinde aldıkları oy miktarlarını kendilerini destekleyen partilerin yerel seçimlerde aldıkları oy miktarları ile her iki seçimin toplam geçerli oy miktarlarını da dikkate alarak karşılaştırıyoruz. Recep Tayyip Erdoğan’ın 10 Ağustos oylarını AKP’nin 30 Mart oylarına Saadet Partisi’nin (SP) oylarını da ekleyerek inceliyoruz. 30 Martta yüzde 2,5 civarında oy alan SP’nin Recep Tayyip Erdoğan’ı resmen desteklemediğini, ama açıkça karşı da çıkmadığını biliyoruz. Buna rağmen gerek kamuoyu anketleri gerek bu araştırmanın bulguları SP seçmeninin önemli bir bölümünün 10 Ağustos’ta Recep Tayyip Erdoğan’ı desteklediğini gösteriyor. Ekmelettin İhsanoğlu’nun oylarını CHP, MHP ve BBP’nin 30 Marta aldıkları oylarla, keza Selahattin Demirtaş’ın oylarını da BDP ve HDP’nin oyları ile karşılaştırıyoruz.
30 Mart yerel seçimlerindeki oy miktarları Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) açıkladığı il genel meclisi ile büyük şehirlerde ilçe belediye meclisleri oylarıdır. 10 Ağustos cumhurbaşkanlığı seçiminin oy miktarları ise YSK tarafından henüz resmen açıklanmadığından Anadolu Ajansının açıkladığı sonuçlardan alınmıştır.
MHP seçmeninden Recep Tayip Erdoğan’a büyük destek
10 Ağustos seçimi sonuçlarının önemli tartışma konularından ilki ne kadar MHP seçmeninin AKP adayına oy verdiğidir. Tablo 1’de Recep Tayyip Erdoğan’ın AKP + SP oylarından mutlak olarak daha fazla oy aldığı 51 il gösteriliyor. Geçerli oy sayısı itibariyle katılımın, Ağrı istisnası dışında, bu illerin her birinde daha düşük olmasına rağmen AKP adayı 30 Marta kıyasla potansiyel desteğinden daha fazla oy almıştır. Bu 51 ilde geçerli oy miktarı 10 Ağustos’ta 30 Mart kıyasla yaklaşık 1,5 milyon eksiktir (Tablo 1). Buna rağmen Recep Tayyip Erdoğan bu 51 ilde yaklaşık 600 bin ekstra oy almıştır. Bu oyların kaynağı, istisnalar hariç, CHP seçmeni olamayacağına göre bellidir ki; bu illerde MHP seçmeninin önemli bir bölümü AKP adayına destek vermiştir.
Bu iller, Ağrı ve Bitlis dışında, MHP’nin güçlü olduğu illerdir (Bkz Ek Tablo 4). Dikkat çeken bir nokta da bu illerin arasında Aydın, Balıkesir, Manisa, Muğla gibi Batı kıyısı illerinin bulunması ve bu illerde Erdoğan’ın ekstra oylarının göreli olarak yüksek oranda olmasıdır (Tablo 1). Bu bulgu MHP’den Erdoğan’a oy kaymasının İç Anadolu’nun yanı sıra Batı’da da yoğunlaştığını göstermektedir. Üstelik bu iller büyük seçmen sayılarına sahip illerdir. 30 Martta MHP’nin toplam oyu söz konusu 51 ilde yaklaşık 4,4 milyondu. Seçime katılmayanların bir bölümünün AKP seçmeni olduğunu da dikkate alırsak, en az 1 milyon MHP’linin Erdoğan’ı desteklediğini kestirebiliriz.
Tablo 1: Recep Tayyip Erdoğan’ın AKP+SP (30 Mart) oylarından daha yüksek oy aldığı iller
İller | 30 Mart Geçerli Oy sayısı (bin ) | 10 Ağustos Geçerli Oy sayısı (bin) | 30.Mar | 10.Ağu | % Değişim |
AKP+SP (bin) | RTE (bin) | ||||
AĞRI | 155 | 199 | 58 | 72 | 24 |
SİVAS | 371 | 353 | 203 | 247 | 21,4 |
MUĞLA | 555 | 511 | 163 | 195 | 19,5 |
AFYONKARAHİSAR | 434 | 404 | 219 | 259 | 18,5 |
BAYBURT | 44 | 43 | 29 | 34 | 16,4 |
BURDUR | 171 | 156 | 73 | 84 | 16,1 |
ERZİNCAN | 128 | 125 | 63 | 73 | 15,9 |
AKSARAY | 211 | 185 | 119 | 137 | 15,4 |
MANİSA | 885 | 822 | 332 | 379 | 14,4 |
AYDIN | 651 | 598 | 192 | 220 | 14,3 |
BALIKESİR | 776 | 747 | 316 | 357 | 12,9 |
ISPARTA | 263 | 241 | 119 | 134 | 12,6 |
ARDAHAN | 56 | 51 | 18 | 21 | 12,6 |
AMASYA | 211 | 196 | 99 | 111 | 11,8 |
KARS | 144 | 125 | 48 | 53 | 10,9 |
TOKAT | 362 | 332 | 187 | 207 | 10,8 |
UŞAK | 225 | 210 | 96 | 106 | 10,7 |
NEVŞEHİR | 176 | 162 | 94 | 104 | 10,6 |
NİĞDE | 198 | 174 | 93 | 103 | 10,6 |
KASTAMONU | 242 | 217 | 129 | 143 | 10,4 |
GİRESUN | 269 | 239 | 144 | 159 | 10,2 |
BİLECİK | 133 | 122 | 57 | 62 | 9,7 |
BARTIN | 122 | 110 | 58 | 64 | 9,7 |
KARABÜK | 143 | 126 | 76 | 82 | 8 |
ÇANKIRI | 121 | 104 | 71 | 76 | 7,6 |
SİNOP | 130 | 121 | 69 | 74 | 7,5 |
KÜTAHYA | 371 | 345 | 222 | 239 | 7,4 |
KAHRAMANMARAŞ | 595 | 536 | 357 | 383 | 7,2 |
ÇORUM | 340 | 317 | 189 | 202 | 7,1 |
KARAMAN | 144 | 134 | 83 | 89 | 6,9 |
KİLİS | 68 | 59 | 36 | 38 | 6,6 |
OSMANİYE | 290 | 248 | 114 | 121 | 6,2 |
BOLU | 185 | 169 | 106 | 112 | 6,1 |
GÜMÜŞHANE | 81 | 70 | 50 | 52 | 5,8 |
YOZGAT | 256 | 237 | 147 | 156 | 5,8 |
KIRŞEHİR | 137 | 119 | 60 | 63 | 5,5 |
KIRKLARELİ | 232 | 213 | 60 | 63 | 4,8 |
DÜZCE | 224 | 200 | 141 | 147 | 4,5 |
IĞDIR | 91 | 71 | 18 | 19 | 4,3 |
BİTLİS | 147 | 139 | 70 | 72 | 3 |
ADIYAMAN | 317 | 286 | 193 | 198 | 2,8 |
ADANA | 1.236 | 1.074 | 407 | 418 | 2,6 |
SAMSUN | 770 | 679 | 436 | 447 | 2,5 |
ESKİŞEHİR | 525 | 473 | 210 | 215 | 2,4 |
ÇANAKKALE | 332 | 319 | 131 | 134 | 2,3 |
KAYSERİ | 765 | 718 | 464 | 475 | 2,3 |
ERZURUM | 403 | 365 | 246 | 251 | 2 |
ELAZIĞ | 329 | 285 | 199 | 201 | 1 |
ORDU | 441 | 367 | 244 | 246 | 0,7 |
MERSİN | 1.015 | 911 | 291 | 291 | 0,2 |
SAKARYA | 572 | 506 | 349 | 349 | 0,1 |
Toplam | 17.045 | 15.510 | 7.948 | 8.538 | 7,4 |
Kaynak: YSK 30 Mart 2014 Yerel Mahalli İdareler Genel Seçimi İstatistikleri; Hürriyet 2014 Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimleri AA verileri; BETAM
Recep Tayip Erdoğan’ın potansiyelinin altında oy aldığı iller
30 ilde Erdoğan AKP+SP’nin 30 Mart oylarının altında oy almıştır. Aralarında üç büyük şehrin de bulunduğu bu illerde toplamda yaklaşık 3,5 milyon geçerli oy eksiktir. Bu bakımdan tablo oldukça bulanıktır ve yukarıdaki 51 ilin aksine kimi saptamalar yapmaya pek müsait değildir. Bununla birlikte bu 30 ilin 12’si Kürt seçmenlerin yoğun yaşadığı Doğu ve Güney Doğu illeridir. Demirtaş’ın oyları 30 Mart BDP oyları ile karşılaştırıldığında (Tablo 4) AKP’li Kürt seçmenlerin bir bölümünün oylarını Demirtaş’a verdikleri anlaşılmaktadır. Katılımın arttığı Hakkari’de ve hemen hemen aynı kaldığı, dolayısıyla katılım etkisinin nötralize olduğu Şırnak’ta Erdoğan’ın potansiyelinin yüzde 30, Muş’ta da yüzde 11 üzerinde oy kaybetmesi bu saptamayı desteklemektedir. Bu konuya aşağıda döneceğiz.
Tablo 2: Recep Tayyip Erdoğan’ın AKP+SP (30 Mart) oylarından daha düşük oy aldığı iller
İller | 30 Mart Geçerli Oy sayısı (bin oy ) | 10 Ağustos Geçerli Oy sayısı (bin oy) | 30.Mar | 10.Ağu | % Değişim |
AKP+SP (bin oy) | RTE (bin oy) | ||||
HAKKARİ | 118 | 125 | 30 | 21 | -31,9 |
ŞIRNAK | 193 | 191 | 41 | 28 | -31,6 |
TUNCELİ | 50 | 42 | 7 | 6 | -19,9 |
İZMİR | 2.638 | 2.358 | 961 | 787 | -18,1 |
DİYARBAKIR | 721 | 640 | 259 | 214 | -17,2 |
İSTANBUL | 8.554 | 7.160 | 4.225 | 3.568 | -15,5 |
SİİRT | 137 | 121 | 60 | 51 | -14,3 |
MARDİN | 346 | 325 | 138 | 119 | -13,6 |
MUŞ | 172 | 172 | 69 | 61 | -11,4 |
MALATYA | 445 | 406 | 318 | 285 | -10,3 |
BİNGÖL | 132 | 122 | 88 | 80 | -9,2 |
ŞANLIURFA | 784 | 663 | 501 | 455 | -9,2 |
VAN | 451 | 409 | 192 | 174 | -9,1 |
KOCAELİ | 1.025 | 891 | 570 | 521 | -8,4 |
GAZİANTEP | 899 | 787 | 516 | 476 | -7,8 |
KIRIKKALE | 171 | 144 | 100 | 92 | -7,6 |
EDİRNE | 268 | 242 | 84 | 78 | -6,9 |
TEKİRDAĞ | 550 | 507 | 208 | 194 | -6,6 |
ZONGULDAK | 385 | 336 | 189 | 178 | -6,0 |
ANTALYA | 1.308 | 1.100 | 483 | 458 | -5,3 |
BURSA | 1.722 | 1.546 | 888 | 849 | -4,5 |
TRABZON | 461 | 391 | 287 | 274 | -4,4 |
KONYA | 1.206 | 1.108 | 865 | 827 | -4,4 |
DENİZLİ | 613 | 569 | 280 | 268 | -4,3 |
BATMAN | 246 | 224 | 88 | 85 | -2,9 |
ARTVİN | 108 | 95 | 51 | 50 | -2,8 |
ANKARA | 3.162 | 2.740 | 1.432 | 1.406 | -1,8 |
RİZE | 201 | 184 | 151 | 149 | -1,3 |
YALOVA | 137 | 122 | 61 | 61 | -0,2 |
HATAY | 840 | 785 | 346 | 346 | -0,1 |
Toplam | 28.044 | 24.507 | 13.489 | 12.162 | -9,8 |
Kaynak :YSK 30 Mart 2014 Yerel Mahalli İdareler Genel Seçimi İstatistikleri; Hürriyet 2014 Türkiye
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri AA verileri; BETAM
Ortak adayın arkasında duran iller ile büyük kayıp yaşadığı iller
Muhalefetin ortak adayı Ekmelettin İhsanoğlu Şanlıurfa ve Van hariç kalan 79 ilde CHP+MHP+BBP’nin 30 Martta aldıkları toplam oyun altında oy almıştır (Tablo 3). Bu partilerin yerel seçimlerde Şanlıurfa ve Van’da oy oranları ihmal edilebilir düzeyde düşük olduğundan (Bkz Ek Tablo 1) İhsanoğlu’nun bu iki ilde oylarını birkaç bin arttırmış olması anlamlı değildir.
İhsanoğlu’nun seçim performansının en ilginç yönü muhalefet partisine mensup seçmemelerin partilerinin gösterdiği ortak adayı hiç fire vermeden ya da çok az fire vererek destekledikleri illerdir. Bu illerin başında Çanakkale ve Edirne gelmektedir. Edirne’de geçerli oy sayısı 26 bin eksilirken İhsanoğlu potansiyelinin sadece 10 bin oy altında kalmıştır. Çanakkale’de ise geçerli oy sayısı 11 bin eksilirken İhsanoğlu’nun eksik oyu 23 bindir. Daha az olmakla birlikte ortak adaya benzer bir destek İzmir, Tekirdağ, Kırklareli ve Denizli’de de gözlemlenmektedir. Bu illerde MHP seçmeninin diğer illerin aksine çoğunlukla İhsanoğlu’nu destekledikleri, CHP seçmeninin de az fire verdiği anlaşılmaktadır.
İhsanoğlu’nun potansiyel oyunun zaten düşük olduğu Doğu ve Güney Doğu illerini saymazsak ortak adayın en çok oy kaybettiği iller, Aksaray, Erzurum, Çankırı, Elazığ gibi MHP’nin çok güçlü olduğu illerdir (Ek Tablo 4).
Selahattin Demirtaş AKP’li Kürt seçmenler ile CHP’li sol seçmenlerin oyunu almayı başardı
Selahattin Demirtaş potansiyel oyunun büyük ölçüde üzerinde oy alan yegâne aday oldu. Demirtaş Iğdır, Şanlıurfa ve Van’ın dışında (Ek Tablo 2) 78 ilde potansiyelinin üzerinde oy aldı (Tablo 4). Demirtaş Kürt seçmen ağırlıklı illerin çoğunda katılımın düşmesine rağmen oylarını hatırı sayılır ölçüde arttırdı. Bu bölgede tek rakibi AKP olduğundan bu sonuç 30 Martta AKP’ye oy veren Kürt seçmenlerin önemli bir bölümünün 10 Ağustos’ta Demirtaş’ı destekledikleri anlaşılmaktadır. Muş’ta katılım rastlantı sonucu aynı olduğundan (geçerli oy sayısı her iki seçimde de 172 bin) bu oy davranışı çok net olarak görülmektedir: Bu ilde Demirtaş oylarını 35 bin artırmıştır. Güneydoğu’nun iki büyük ili olan Diyarbakır ve Gaziantep sonuçları da aktarılmaya değer. Diyarbakır ve Gaziantep’de geçerli oy sayısı sırasıyla 80 bin ve 112 bin azalmış buna rağmen Demirtaş 30 Marta kıyasla yine sırasıyla 13 bin ve 27 bin daha fazla oy almıştır. Bu ekstra oyların çok büyük bölümünün AKP’li seçmenlerden geldiği açıktır.
BDP+ HDP oylarının çok düşük olduğu ve bu nedenle Demirtaş’ın oy artış oranlarının çok yüksek göründüğü illeri (Tablo 4) bir yana bırakırsak, Demirtaş en büyük oy artışlarını Batı illerinden sağlamıştır. İstanbul’da geçerli oy sayısı 1 milyon 400 bin eksilirken, Demirtaş potansiyel oyunu 236 bin arttırmıştır. İzmir’de de benzer bir tablo vardır. Geçerli oy sayısı 320 bin azalırken Demirtaş’ın oyları 100 bin artmıştır. Tekirdağ örneği de oldukça çarpıcıdır. Bu ilde geçerli oy sayısı 43 bin azalırken, Demirtaş oyu 2,5 kat artarak 9.500’den 22.400’e yükselmiştir. Bu sonuçlar Batı’da küçümsenemeyecek sayıda CHP’li ve genelde sol eğilimli seçmenin Demirtaş’a oy verdiğini göstermektedir.
Tablo 3: Ekmelettin İhsanoğlu’nun CHP+MHP+BBP (30 Mart) oylarından daha düşük oy aldığı iller
İller | 30 Mart Geçerli Oy sayısı (bin oy) | 10 Ağustos Geçerli Oy sayısı (bin oy) | 30.Mar | 10.Ağu | % Değişim |
CHP+MHP+BBP (bin oy) | Eİ (bin oy) | ||||
MUŞ | 172 | 172 | 14 | 5 | -146,9 |
ADIYAMAN | 317 | 286 | 94 | 44 | -113,8 |
SİİRT | 137 | 121 | 9 | 4 | -111,8 |
AKSARAY | 211 | 185 | 89 | 45 | -95,8 |
ERZURUM | 403 | 365 | 126 | 66 | -91,1 |
BİTLİS | 147 | 139 | 11 | 6 | -89,5 |
BATMAN | 246 | 224 | 8 | 4 | -83,4 |
HAKKARİ | 118 | 125 | 5 | 3 | -82,7 |
GÜMÜŞHANE | 81 | 70 | 30 | 17 | -82,5 |
ÇANKIRI | 121 | 104 | 47 | 26 | -80,8 |
ELAZIĞ | 329 | 285 | 95 | 53 | -80,3 |
KAHRAMANMARAŞ | 595 | 536 | 226 | 130 | -73,8 |
BAYBURT | 44 | 43 | 14 | 8 | -71 |
ORDU | 441 | 367 | 190 | 116 | -63,8 |
SİVAS | 371 | 353 | 161 | 102 | -58,9 |
DÜZCE | 224 | 200 | 78 | 49 | -58,4 |
KİLİS | 68 | 59 | 29 | 19 | -57,2 |
GİRESUN | 269 | 239 | 118 | 76 | -54,4 |
KARS | 144 | 125 | 47 | 31 | -53,7 |
KARABÜK | 143 | 126 | 65 | 43 | -51,7 |
AĞRI | 155 | 199 | 7 | 5 | -50,6 |
TRABZON | 461 | 391 | 168 | 112 | -49,9 |
KASTAMONU | 242 | 217 | 106 | 71 | -49,6 |
NİĞDE | 198 | 174 | 102 | 69 | -47,4 |
KIRŞEHİR | 137 | 119 | 73 | 50 | -45,4 |
SAKARYA | 572 | 506 | 210 | 145 | -45,2 |
AFYONKARAHİSAR | 434 | 404 | 201 | 139 | -44,7 |
SAMSUN | 770 | 679 | 321 | 223 | -44,1 |
IĞDIR | 91 | 71 | 31 | 21 | -43,8 |
NEVŞEHİR | 176 | 162 | 79 | 55 | -42,1 |
ADANA | 1.236 | 1.074 | 727 | 515 | -41,2 |
OSMANİYE | 290 | 248 | 169 | 121 | -39,9 |
MARDİN | 346 | 325 | 10 | 8 | -38,3 |
BARTIN | 122 | 110 | 61 | 44 | -37,4 |
BOLU | 185 | 169 | 75 | 55 | -37,4 |
KARAMAN | 144 | 134 | 59 | 43 | -36,9 |
DİYARBAKIR | 721 | 640 | 20 | 15 | -35,8 |
GAZİANTEP | 899 | 787 | 309 | 228 | -35,6 |
TOKAT | 362 | 332 | 164 | 121 | -35,5 |
RİZE | 201 | 184 | 46 | 34 | -35,4 |
KÜTAHYA | 371 | 345 | 138 | 102 | -35,1 |
ANKARA | 3.162 | 2.740 | 1.673 | 1.239 | -35 |
BİNGÖL | 132 | 122 | 7 | 5 | -34,2 |
ANTALYA | 1.308 | 1.100 | 779 | 584 | -33,4 |
KIRIKKALE | 171 | 144 | 67 | 50 | -33,2 |
TUNCELİ | 50 | 42 | 18 | 14 | -33,1 |
ÇORUM | 340 | 317 | 146 | 110 | -32,5 |
AMASYA | 211 | 196 | 109 | 83 | -32 |
YOZGAT | 256 | 237 | 104 | 79 | -31,8 |
MANİSA | 885 | 822 | 521 | 397 | -31,3 |
BURDUR | 171 | 156 | 90 | 69 | -30,8 |
ERZİNCAN | 128 | 125 | 61 | 46 | -30,7 |
KOCAELİ | 1.025 | 891 | 419 | 321 | -30,6 |
İSTANBUL | 8.554 | 7.160 | 3.816 | 2.941 | -29,7 |
BİLECİK | 133 | 122 | 72 | 56 | -28,3 |
SİNOP | 130 | 121 | 57 | 45 | -27,7 |
ISPARTA | 263 | 241 | 131 | 103 | -27,2 |
AYDIN | 651 | 598 | 428 | 337 | -27,2 |
KAYSERİ | 765 | 718 | 291 | 230 | -26,8 |
YALOVA | 137 | 122 | 68 | 54 | -26,7 |
UŞAK | 225 | 210 | 124 | 98 | -25,9 |
MERSİN | 1.015 | 911 | 616 | 497 | -24 |
ESKİŞEHİR | 525 | 473 | 303 | 245 | -23,4 |
KONYA | 1.206 | 1.108 | 302 | 247 | -22,2 |
ZONGULDAK | 385 | 336 | 184 | 151 | -22 |
ŞIRNAK | 193 | 191 | 5 | 4 | -21,8 |
BURSA | 1.722 | 1.546 | 769 | 633 | -21,3 |
BALIKESİR | 776 | 747 | 445 | 369 | -20,8 |
ARTVİN | 108 | 95 | 50 | 43 | -16,4 |
MALATYA | 445 | 406 | 115 | 99 | -16,2 |
HATAY | 840 | 785 | 476 | 410 | -16 |
MUĞLA | 555 | 511 | 376 | 325 | -15,6 |
ARDAHAN | 56 | 51 | 21 | 18 | -14,3 |
DENİZLİ | 613 | 569 | 316 | 283 | -11,8 |
TEKİRDAĞ | 550 | 507 | 325 | 291 | -11,7 |
KIRKLARELİ | 232 | 213 | 160 | 145 | -11 |
İZMİR | 2.638 | 2.358 | 1.531 | 1.383 | -10,7 |
ÇANAKKALE | 332 | 319 | 190 | 177 | -7,5 |
EDİRNE | 268 | 242 | 167 | 157 | -6,4 |
Toplam | 43.853 | 38.944 | 19.866 | 15.359 | -29,3 |
Kaynak: YSK 30 Mart 2014 Yerel Mahalli İdareler Genel Seçimi İstatistikleri; Hürriyet 2014 Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimleri AA verileri; BETAM
Genel değerlendirme
Cumhurbaşkanlığı seçimi sonuçlarının 30 Mart yerel seçimlerinin sonuçları ile karşılaştırılmasının başlıca bulguları dört noktada toplanabilir.
1- Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimi birinci turda kazanmasında başlıca etken Batı’daki birkaç il dışında MHP’li seçmenlerin önemli bir bölümünün kendisine oy vermesi olmuştur. Erdoğan’ın 30 Marta kıyasla oylarını arttırdığı 51 ilde toplam oy artışı yaklaşık 600 bindir. MHP’nin bu illerdeki toplam oyu ise 30 Martta yaklaşık 4,5 milyondu. Geçerli oy eksikliğini de dikkate alırsak bu illerde MHP seçmeninin önemli bir bölümünün Erdoğan’ı desteklediğini kestirebiliriz.
2- Diğer 30 ilde Erdoğan potansiyelinin yaklaşık 1,3 milyon altında oy almıştır. Ancak geçerli oy sayısı 3,5 milyon kadar daha azdır. Bu kaybının ne kadarının katılım düşüklüğünden, ne kadarının diğer adaylara giden oydan kaynaklandığını kestirmek için en azından ilçe düzeyinde analize ihtiyaç cardır. Bununla birlikte Erdoğan’ın AKP’nin Kürt seçmenlerinin bir bölümünün oyunu alamadığı kesindir.
3- Ekmelettin İhsanoğlu potansiyelinin yaklaşık 4,5 milyon altında oy almıştır. Bunun başlıca üç nedeni söz konusudur: MHP’li seçmenlerin bir bölümünün bizzat Erdoğan’ı desteklemesi, CHP’li seçmenlerin bir bölümünün sandığa gitmemesi, bir bölümünün ise Demirtaş’a oy vermesidir.
4- Selahattin Demirtaş’ın seçim başarısının ardında iki etken söz konusudur: AKP’li Kürt seçmenlerin bir bölümü ile CHP’li seçmenlerin bir bölümü kendisini desteklemiştir.
Tablo 4: Selahattin Demirtaş’ın HDP (30 Mart) oylarından daha yüksek oy aldığı iller[1]
İller | 30 Mart Geçerli Oy sayısı (bin ) | 10 Ağustos Geçerli Oy sayısı (bin) | 30.Mar | 10.Ağu | % Değişim |
HDP/BDP (bin) | SD (bin) | ||||
AFYONKARAHİSAR | 434 | 404 | 0,5 | 5,5 | 1.065 |
KÜTAHYA | 371 | 345 | 0,4 | 4 | 904 |
TRABZON | 461 | 391 | 0,5 | 4,6 | 871 |
SİVAS | 371 | 353 | 0,6 | 4,3 | 618 |
BURDUR | 171 | 156 | 0,5 | 3,3 | 570 |
TOKAT | 362 | 332 | 0,6 | 4 | 529 |
SAMSUN | 770 | 679 | 1,6 | 9,1 | 485 |
ISPARTA | 263 | 241 | 0,8 | 4 | 429 |
RİZE | 201 | 184 | 0,4 | 2,1 | 415 |
KAYSERİ | 765 | 718 | 2,6 | 13,3 | 404 |
KARABÜK | 143 | 126 | 0,4 | 1,8 | 393 |
BARTIN | 122 | 110 | 0,5 | 2,6 | 389 |
UŞAK | 225 | 210 | 1,1 | 5,3 | 384 |
NEVŞEHİR | 176 | 162 | 0,5 | 2,3 | 381 |
ORDU | 441 | 367 | 1,1 | 5,2 | 379 |
BOLU | 185 | 169 | 0,6 | 2,7 | 376 |
ZONGULDAK | 385 | 336 | 1,6 | 6,7 | 314 |
SİNOP | 130 | 121 | 0,5 | 2,2 | 310 |
DÜZCE | 224 | 200 | 1 | 3,7 | 273 |
EDİRNE | 268 | 242 | 1,9 | 6,9 | 259 |
ÇORUM | 340 | 317 | 1,3 | 4,8 | 259 |
BİLECİK | 133 | 122 | 1 | 3,7 | 258 |
ESKİŞEHİR | 525 | 473 | 3,5 | 12,5 | 257 |
ÇANAKKALE | 332 | 319 | 2,5 | 8,7 | 253 |
ANKARA | 3.162 | 2.740 | 27,6 | 95 | 244 |
BALIKESİR | 776 | 747 | 6,3 | 21,3 | 240 |
NİĞDE | 198 | 174 | 0,7 | 2,4 | 223 |
KIRKLARELİ | 232 | 213 | 1,5 | 4,9 | 217 |
KİLİS | 68 | 59 | 0,7 | 2,2 | 212 |
AMASYA | 211 | 196 | 0,7 | 2,3 | 210 |
MALATYA | 445 | 406 | 7 | 21,6 | 208 |
GİRESUN | 269 | 239 | 1,1 | 3,4 | 205 |
KAHRAMANMARAŞ | 595 | 536 | 7,7 | 23 | 197 |
DENİZLİ | 613 | 569 | 6,4 | 18,7 | 192 |
ERZİNCAN | 128 | 125 | 1,8 | 5,1 | 179 |
AKSARAY | 211 | 185 | 1 | 2,7 | 165 |
ARTVİN | 108 | 95 | 0,9 | 2,3 | 156 |
HATAY | 840 | 785 | 11,2 | 28,2 | 152 |
SAKARYA | 572 | 506 | 4,7 | 11,5 | 146 |
MUĞLA | 555 | 511 | 8,7 | 21,1 | 142 |
TEKİRDAĞ | 550 | 507 | 9,5 | 22,4 | 136 |
BURSA | 1.722 | 1.546 | 28,8 | 64,3 | 123 |
İZMİR | 2.638 | 2.358 | 88,8 | 188,1 | 112 |
MANİSA | 885 | 822 | 21,8 | 46 | 111 |
KIRŞEHİR | 137 | 119 | 2,9 | 5,9 | 108 |
AYDIN | 651 | 598 | 20,3 | 41,7 | 106 |
KOCAELİ | 1.025 | 891 | 24,2 | 48,9 | 102 |
ANTALYA | 1.308 | 1.100 | 30,2 | 58,3 | 93 |
ERZURUM | 403 | 365 | 25,1 | 47,7 | 90 |
OSMANİYE | 290 | 248 | 3,7 | 7,1 | 90 |
AĞRI | 155 | 199 | 68,5 | 121,7 | 78 |
ADIYAMAN | 317 | 286 | 25 | 43,7 | 75 |
YALOVA | 137 | 122 | 4,1 | 7,1 | 72 |
ELAZIĞ | 329 | 285 | 18,6 | 31,1 | 67 |
İSTANBUL | 8.554 | 7.160 | 414,3 | 650,7 | 57 |
GAZİANTEP | 899 | 787 | 55,9 | 83,1 | 49 |
KONYA | 1.206 | 1.108 | 23,5 | 33,9 | 44 |
MUŞ | 172 | 172 | 79,6 | 105,4 | 32 |
BİNGÖL | 132 | 122 | 28,6 | 37,3 | 31 |
TUNCELİ* | 50 | 42 | 16,7 | 21,7 | 31 |
ARDAHAN | 56 | 51 | 9,1 | 11,7 | 28 |
ADANA | 1.236 | 1.074 | 90,8 | 114,5 | 26 |
MERSİN | 1.015 | 911 | 98 | 122,6 | 25 |
HAKKARİ | 118 | 125 | 81,8 | 102,3 | 25 |
ŞIRNAK | 193 | 191 | 136,4 | 158,8 | 16 |
KARS | 144 | 125 | 36,4 | 41,3 | 13 |
BİTLİS | 147 | 139 | 56 | 60,6 | 8 |
BATMAN | 246 | 224 | 128,8 | 134,4 | 4 |
DİYARBAKIR | 721 | 640 | 397,1 | 410,4 | 3 |
SİİRT | 137 | 121 | 63,8 | 65,5 | 3 |
TOPLAM | 42.357 | 37.601 | 2.202,50 | 3276,9 | 49 |
Kaynak: YSK 30 Mart 2014 Yerel Mahalli İdareler Genel Seçimi İstatistikleri; Hürriyet 2014 Türkiye Cumhurbaşkanlığı Seçimleri AA verileri; BETAM
EK TABLOLAR
Ek Tablo 1: Ekmelettin İhsanoğlu’nun CHP+MHP+BBP (30 Mart) oylarından daha yüksek oy aldığı iller
İller | 30 Mart Geçerli Oy sayısı (bin oy) | 10 Ağustos Geçerli Oy sayısı (bin oy) | 30.Mar | 10.Ağu | % Değişim |
CHP+MHP+BBP (bin oy) | Eİ (bin oy) | ||||
ŞANLIURFA | 784 | 663 | 30 | 34 | 15,8 |
VAN | 451 | 409 | 9 | 12 | 26,8 |
Toplam | 1.235 | 1.073 | 39 | 46 | 42,6 |
Kaynak :YSK 30 Mart 2014 Yerel Mahalli İdareler Genel Seçimi İstatistikleri; Hürriyet 2014 Türkiye
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri AA verileri; BETAM
Ek Tablo 2: Selahattin Demirtaş’ın HDP (30 Mart) oylarından daha düşük oy aldığı iller
İller | 30 Mart Geçerli Oy sayısı (bin ) | 10 Ağustos Geçerli Oy sayısı (bin) | 30.Mar | 10.Ağu | % Değişim |
HDP/BDP (bin) | SD (bin) | ||||
IĞDIR | 91 | 71 | 40 | 30 | -23,7 |
ŞANLIURFA | 784 | 663 | 240 | 174 | -27,3 |
VAN | 451 | 409 | 240 | 223 | -6,9 |
Toplam | 1.327 | 1.143 | 519 | 428 | -17,6 |
Kaynak :YSK 30 Mart 2014 Yerel Mahalli İdareler Genel Seçimi İstatistikleri; Hürriyet 2014 Türkiye
Cumhurbaşkanlığı Seçimleri AA verileri; BETAM
Ek Tablo 3: 30 Mart Seçimlerinde RTE’nın AKP+SP’ye göre oylarını arttırdığı 51 ilde MHP ve SP’nin oy durumları
İLLER | MHP (bin oy) | % MHP | SP (bin oy) | % SP | İLLER | MHP (bin oy) | % MHP | SP (bin oy) | % SP | ||||
ADIYAMAN | 25 | 7,8 | 19 | 5,9 | KIRKLARELİ | 55 | 23,5 | 1 | 0,4 | ||||
AFYONKARAHİSAR | 133 | 30,8 | 8 | 1,9 | KIRŞEHİR | 42 | 30,3 | 5 | 3,5 | ||||
AĞRI | 2 | 1,1 | 9 | 5,8 | KİLİS | 22 | 33,1 | 1 | 1,1 | ||||
AKSARAY | 65 | 30,6 | 4 | 1,7 | KÜTAHYA | 110 | 29,6 | 23 | 6,3 | ||||
AMASYA | 50 | 23,6 | 5 | 2,5 | NEVŞEHİR | 55 | 31,4 | 4 | 2,4 | ||||
ARDAHAN | 7 | 12,4 | 1 | 2,1 | NİĞDE | 58 | 29,0 | 5 | 2,6 | ||||
BARTIN | 34 | 28,2 | 4 | 3,3 | OSMANİYE | 126 | 43,6 | 5 | 1,7 | ||||
BAYBURT | 12 | 26,5 | 4 | 9,4 | SİNOP | 24 | 18,5 | 3 | 2,1 | ||||
BİLECİK | 41 | 30,9 | 3 | 2,1 | SİVAS | 41 | 11,1 | 9 | 2,4 | ||||
BİTLİS | 6 | 4,4 | 7 | 4,5 | TOKAT | 92 | 25,5 | 11 | 2,9 | ||||
BOLU | 30 | 16,1 | 6 | 3,1 | UŞAK | 62 | 27,3 | 1 | 0,3 | ||||
BURDUR | 45 | 26,2 | 3 | 1,6 | YOZGAT | 77 | 30,0 | 11 | 4,2 | ||||
ÇANAKKALE | 70 | 21,2 | 2 | 0,8 | ADANA | 414 | 33,5 | 13 | 1,0 | ||||
ÇANKIRI | 37 | 30,7 | 3 | 2,2 | AYDIN | 140 | 21,6 | 2 | 0,4 | ||||
ÇORUM | 58 | 17,0 | 7 | 2,0 | BALIKESİR | 245 | 31,6 | 8 | 1,1 | ||||
DÜZCE | 55 | 24,7 | 11 | 5,1 | ERZURUM | 116 | 28,9 | 9 | 2,3 | ||||
ELAZIĞ | 67 | 20,2 | 23 | 6,9 | ESKİŞEHİR | 59 | 11,2 | 5 | 0,9 | ||||
ERZİNCAN | 27 | 20,9 | 4 | 2,8 | KAHRAMANMARAŞ | 181 | 30,5 | 7 | 1,3 | ||||
GİRESUN | 51 | 19,1 | 9 | 3,5 | KAYSERİ | 207 | 27,0 | 13 | 1,7 | ||||
GÜMÜŞHANE | 24 | 30,0 | 6 | 6,9 | MANİSA | 355 | 40,1 | 7 | 0,8 | ||||
IĞDIR | 27 | 29,5 | 0 | 0,3 | MERSİN | 324 | 32,0 | 6 | 0,6 | ||||
ISPARTA | 87 | 33,2 | 7 | 2,8 | MUĞLA | 100 | 18,0 | 2 | 0,4 | ||||
KARABÜK | 45 | 31,5 | 4 | 3,0 | ORDU | 36 | 8,1 | 5 | 1,0 | ||||
KARAMAN | 35 | 24,5 | 7 | 4,5 | SAKARYA | 153 | 26,8 | 18 | 3,1 | ||||
KARS | 26 | 18,1 | 2 | 1,4 | SAMSUN | 194 | 25,2 | 14 | 1,8 | ||||
KASTAMONU | 77 | 32,0 | 3 | 1,3 |
Kaynak :YSK 30 Mart 2014 Yerel Mahalli İdareler Genel Seçimi İstatistikleri;BETAM
Ek Tablo 4: 30 Mart seçimlerinde partilerin oy miktarları (bin oy)
İller | AKP | SP | CHP | MHP | BBP | BDP | HDP | BDP/HDP |
ADIYAMAN | 174,2 | 18,7 | 50,4 | 24,8 | 19,2 | 25 | 25 | |
AFYONKARAHİSAR | 210,7 | 8,3 | 60,3 | 133,4 | 7,2 | 0,5 | 0,5 | |
AĞRI | 49,3 | 9 | 1,4 | 1,7 | 3,7 | 68,5 | 68,5 | |
AKSARAY | 115 | 3,6 | 18,8 | 64,8 | 5,4 | 1 | 1 | |
AMASYA | 94,1 | 5,3 | 55 | 49,7 | 4,4 | 0,7 | 0,7 | |
ARDAHAN | 17,1 | 1,2 | 13,7 | 6,9 | 0,2 | 9,1 | 9,1 | |
ARTVİN | 49,9 | 1,6 | 34 | 15,4 | 0,4 | 0,9 | 0,9 | |
BARTIN | 54 | 4 | 25,2 | 34,4 | 0,9 | 0,5 | 0,5 | |
BATMAN | 80,6 | 7,2 | 4,1 | 1,4 | 2,6 | 128,8 | 128,8 | |
BAYBURT | 25,2 | 4,1 | 1,6 | 11,6 | 0,7 | |||
BİLECİK | 53,8 | 2,8 | 29,2 | 41,1 | 1,8 | 1 | 1 | |
BİNGÖL | 75,3 | 12,3 | 3,3 | 2,2 | 1,7 | 28,6 | 28,6 | |
BİTLİS | 63,4 | 6,7 | 2,2 | 6,5 | 2,4 | 56 | 56 | |
BOLU | 99,9 | 5,7 | 44,1 | 29,8 | 1,2 | 0,6 | 0,6 | |
BURDUR | 69,7 | 2,8 | 41,9 | 44,8 | 3 | 0,5 | 0,5 | |
ÇANAKKALE | 128,2 | 2,5 | 118,7 | 70,4 | 0,9 | 2,5 | 2,5 | |
ÇANKIRI | 68,2 | 2,7 | 5,2 | 37,3 | 4,8 | |||
ÇORUM | 182,1 | 6,9 | 83,7 | 57,7 | 4,6 | 1,3 | 1,3 | |
DÜZCE | 129,9 | 11,3 | 19,9 | 55,3 | 3 | 1 | 1 | |
EDİRNE | 79,1 | 4,4 | 114,5 | 51,7 | 0,8 | 1,9 | 1,9 | |
ELAZIĞ | 176,6 | 22,6 | 22,8 | 66,6 | 6 | 18,6 | 18,6 | |
ERZİNCAN | 59,6 | 3,5 | 32,2 | 26,8 | 1,6 | 1,8 | 1,8 | |
GİRESUN | 135,1 | 9,3 | 62,3 | 51,5 | 4 | 1,1 | 1,1 | |
GÜMÜŞHANE | 44,1 | 5,5 | 4,7 | 24,2 | 1,5 | |||
HAKKARİ | 29 | 1,1 | 0,7 | 0,6 | 3,4 | 81,8 | 81,8 | |
IĞDIR | 17,9 | 0,3 | 3,6 | 27 | 39,7 | 39,7 | ||
ISPARTA | 111,1 | 7,5 | 38,9 | 87,3 | 5,1 | 0,8 | 0,8 | |
KARABÜK | 71,4 | 4,2 | 18 | 45,1 | 2,2 | 0,4 | 0,4 | |
KARAMAN | 76,5 | 6,5 | 23,4 | 35,3 | 0,3 | |||
KARS | 46 | 2 | 19,7 | 26,2 | 1,6 | 36,4 | 36,4 | |
KASTAMONU | 125,9 | 3,2 | 25,1 | 77,4 | 3,7 | |||
KIRIKKALE | 76,9 | 22,6 | 16,2 | 46,1 | 4,3 | |||
KIRKLARELİ | 59,4 | 1 | 105 | 54,6 | 0,9 | 1,5 | 1,5 | |
KIRŞEHİR | 54,8 | 4,8 | 30,1 | 41,5 | 1,5 | 2,9 | 2,9 | |
KİLİS | 35,2 | 0,8 | 4,8 | 22,5 | 1,9 | 0,7 | 0,7 | |
KÜTAHYA | 198,9 | 23,4 | 22,4 | 109,7 | 5,4 | 0,4 | 0,4 | |
MUŞ | 61,9 | 7,2 | 4,4 | 4,6 | 4,5 | 79,6 | 79,6 | |
NEVŞEHİR | 89,9 | 4,3 | 22,2 | 55,2 | 1,1 | 0,5 | 0,5 | |
NİĞDE | 87,6 | 5,2 | 39,7 | 57,5 | 4,6 | 0,7 | 0,7 | |
OSMANİYE | 108,8 | 4,8 | 38,1 | 126,4 | 4,3 | 3,7 | 3,7 | |
RİZE | 128,5 | 22,1 | 24,6 | 18,8 | 2,2 | 0,4 | 0,4 | |
SİİRT | 56,4 | 3,5 | 3,4 | 1,1 | 4,4 | 63,8 | 63,8 | |
SİNOP | 66,3 | 2,7 | 32,5 | 24 | 0,8 | 0,5 | 0,5 | |
SİVAS | 194,5 | 8,9 | 47,6 | 41,3 | 72,5 | 0,6 | 0,6 | |
ŞIRNAK | 39,3 | 2 | 1,5 | 2 | 1,2 | 136,4 | 136,4 | |
TOKAT | 176,1 | 10,6 | 65,1 | 92,4 | 6,7 | 0,6 | 0,6 | |
TUNCELİ | 7,3 | 0,2 | 16,1 | 0,9 | 1,6 | 14,1 | 2,5 | 16,7 |
UŞAK | 95,1 | 0,7 | 59,1 | 61,5 | 3,3 | 1,1 | 1,1 | |
YALOVA | 57,7 | 3,8 | 48,4 | 17,9 | 1,7 | 4,1 | 4,1 | |
YOZGAT | 136,5 | 10,6 | 20,6 | 76,8 | 6,2 | |||
ZONGULDAK | 178,4 | 10,7 | 136,2 | 43,9 | 4,3 | 1,6 | 1,6 | |
ADANA | 394,5 | 12,9 | 306,7 | 414,3 | 5,7 | 90,8 | 90,8 | |
ANKARA | 1417,2 | 15,2 | 1385,6 | 245,8 | 41,9 | 27,6 | 27,6 | |
ANTALYA | 476,5 | 6,9 | 453,2 | 318,5 | 7 | 30,2 | 30,2 | |
AYDIN | 189,9 | 2,4 | 285,3 | 140,4 | 2,8 | 20,3 | 20,3 | |
BALIKESİR | 308,3 | 8,2 | 196,3 | 245,3 | 3,9 | 6,3 | 6,3 | |
BURSA | 852,7 | 35,7 | 494,9 | 264,4 | 9,4 | 28,8 | 28,8 | |
DENİZLİ | 277,2 | 2,9 | 237,8 | 72,6 | 5,5 | 6,4 | 6,4 | |
DİYARBAKIR | 252,1 | 6,6 | 8,6 | 4,7 | 7,1 | 397,1 | 397,1 | |
ERZURUM | 236,9 | 9,3 | 6,3 | 116,5 | 3,6 | 25,1 | 25,1 | |
ESKİŞEHİR | 204,9 | 4,6 | 237,4 | 58,7 | 6,7 | 3,5 | 3,5 | |
GAZİANTEP | 490,4 | 25,3 | 193 | 106,9 | 9,6 | 55,9 | 55,9 | |
HATAY | 339,4 | 7 | 344,3 | 129,4 | 2,3 | 11,2 | 11,2 | |
İSTANBUL | 4101,9 | 123 | 3428,5 | 339,8 | 47,5 | 414,3 | 414,3 | |
İZMİR | 947,5 | 13,8 | 1308,1 | 210,3 | 12,7 | 88,8 | 88,8 | |
KAHRAMANMARAŞ | 349,9 | 7,4 | 37,6 | 181,2 | 6,9 | 7,7 | 7,7 | |
KAYSERİ | 450,7 | 13,2 | 68,1 | 206,6 | 16,7 | 2,6 | 2,6 | |
KOCAELİ | 518,6 | 50,9 | 268,2 | 144 | 6,5 | 24,2 | 24,2 | |
KONYA | 775,2 | 90,1 | 69,3 | 222,6 | 10,5 | 23,5 | 23,5 | |
MALATYA | 274,2 | 44 | 79 | 34,1 | 2,1 | 7 | 7 | |
MANİSA | 324,9 | 6,8 | 161,8 | 354,9 | 4,4 | 21,8 | 21,8 | |
MARDİN | 129,3 | 8,9 | 3,2 | 3,2 | 4,1 | |||
MERSİN | 284,3 | 6,5 | 287,6 | 324,3 | 4 | 98 | 98 | |
MUĞLA | 160,9 | 2,1 | 272,8 | 100 | 2,8 | 8,7 | 8,7 | |
ORDU | 239,7 | 4,5 | 150,4 | 35,9 | 3,7 | 1,1 | 1,1 | |
SAKARYA | 331,1 | 17,6 | 52,9 | 153,2 | 4,2 | 4,7 | 4,7 | |
SAMSUN | 422,4 | 13,8 | 122,3 | 194,2 | 4,1 | 1,6 | 1,6 | |
ŞANLIURFA | 483,4 | 17,8 | 6,8 | 18,7 | 4,1 | 239,6 | 239,6 | |
TEKİRDAĞ | 204,4 | 3,2 | 251,8 | 69,7 | 3,6 | 9,5 | 9,5 | |
TRABZON | 273,8 | 12,9 | 114,8 | 51,3 | 2,2 | 0,5 | 0,5 | |
VAN | 185,8 | 5,9 | 3,5 | 3,4 | 2,4 | 239,9 | 239,9 | |
Toplam | 20.521 | 916 | 12.553 | 6.872 | 480 | 1.866 | 856 | 2.722 |
Kaynak: YSK 30 Mart 2014 Yerel Mahalli İdareler Genel Seçimi İstatistikleri; BETAM
* Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Betam, Direktör, [email protected]
**Mine Durmaz, Betam, Araştırma Görevlisi, [email protected]
[1] Mardin, Yozgat, Kastamonu, Kırıkkale, Karaman, Gümüşhane, Çankırı, Bayburt’ da HDP’nin 30 Mart 2014 yerel mahalli idareler genel seçimlerinde oyları bulunmadığı için bu şehirlerde Selahattin Demirtaş’ın oyları tabloda gösterilmemiştir. * 30 Mart seçim istatistiklerinde her il için genelde sadece HDP yada sadece BDP’ nin oyları mevcuttur, sadece Tunceli’de her ikisi de mevcut olduğu için HDP ve BDP’nin oylarının toplamı gösterilmiştir.