Alnus Yatırım Araştırma Müdürü Yunus Kaya’nın günlük yazılarını burada bulabilirsiniz:
Gözler Türkiye’de
Bugün tüm dünyanın gözü Türkiye’de olacak. Ayasofya Camiinin tamamı 86 yıl aradan sonra ibadete açılıyor. 10 Temmuz’da Danıştay’ın, Ayasofya’nın müze olmasının dayanağı Bakanlar Kurulu kararını kaldırması kararında şu ifadeler vardı:
“Eminönü İlçesi, Cankurtaran Mahallesi Bab-ı Hümayun Sokağı, 57 pafta, 57 ada, 7 sayılı parselde bulunan 2 hektar 6644 m²’ den ibaret taşınmazın 19.11.1936 tarihinde Fatih Sultan Mehmet Vakfı adına tapuya tescil edildiği öncesinde ise Ayasofyayı Kebir Camii Şerifi” vasfı ile “Ebulfetih Sultan Mehmet Vakfı” adına kayıt edildiği görülmektedir.
Ayasofya’nın, vakfedenin iradesi gereği sürekli şekilde cami olarak kullanılması için toplumun hizmetine sunulduğu, bedelsiz olarak kamunun istifadesine terk edilmesi yönüyle hayrat taşınmaz niteliği taşıdığı, tapu belgesinde de cami vasfı ile tescilli bulunduğu… “
İmparator Justinyanus’un emriyle Miletli İsidoros’un mimarlığı ile 532’nin sonunda başlayan Ayasofya’nın inşası 537’nin sonunda yani 5 yıllık bir sürede hızlıca bitirildi. Devrin dünya başkentine yakışan devasa yapı yüzyıllarca dünya harikalarından biri olarak varlığını sürdürdü. Bu yüzden günümüzde ABD’den Rusya’ya, Avrupa’ya her bölgeden dikkatleri üzerine çekmeye devam ediyor.
Piyasalar açısından bugün biraz keyifsiz gözüküyor. Zira Trump yönetimi, Çin’in Houston’da bulunan konsolosluk binasını casusluk faaliyetlerini yürütmek için kullandığı iddiasıyla boşaltmasını istedi. Çin de misilleme olarak Chengdu kentinde bulunan ABD konsolosluk binasının faaliyetlerini durdurmasını talep etti. ABD Endeksleri bizim kapanıştan beri % 2 ye varan düşüşler göstermiş durumda. Çin borsası da % 3 düştü. Dolayısıyla Avrupa borsaları güne negatif başlangıç yapabilir.
TCMB dün faizi değiştirmezken borsada bugün son bol basamaklı endeksleri göreceğiz. Pazartesi itibariyle 2 sıfır atılacak ve endeksler 100’e bölünecek. Bundan hisseler pek etkilenmezken Vadeli işlemler tarafında ciddi düzeltmeler var. Yatırım danışmanlarınızdan bilgi almanızı rica ederiz.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 120 bine kadar ulaştıktan sonra hızla 112 binlere inip 119 binlere tepti. 116-117 aralığı güvenli destek bölgesi olarak izleniyor.
Dalgalandım da Duruldum
BIST 100 Endeksi, dün dalgalı bir seyir izleyip sakin kapadı. Endeks, en yüksek 119,371 en düşük 117,535 gördü ama kapanış kılpayı artı oldu: % 0.03 artışla 118,079 puandan kapattı. Endekse en çok katkı veren şirketlerden EKGYO (112 puan puan) 4.9 milyar TL ile borsa toplam hacminin tek başına % 15ini gerçekleştirerek rekor kırarken ASELS 182 puan katkıyı 2.1 milyar TL hacimle gerçekleştirdi.
Dün ABD Dolarının değer kaybı devam ederken (Euro/dolar 1.16 yı gördü) gelişmekte olan ülke paralarının kazanımı sürdü. ABD ve Avrupa’da tahvile yönelim görülürken günün yıldızı Gümüş ve Altın oldu. Altın son 9 yılın gümüş son 7 yılın zirvelerine yükseldi.
ABD hükumeti, halkına bedava dağıtmak üzere Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile Türk bilim adamı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in Covid19’a karşı geliştirmekte olduğu aşıdan 100 milyon doz tedarik edilmesi için 1,95 milyar dolar ödeyeceğini duyurdu. Yani aşıya sponsor olup işi hızlandırıyorlar.
Bugünün gündeminde TCMB’nin faiz kararı öne çıkıyor. Ancak bir değişiklik beklenmiyor. Açıklamada değişiklik olup olmadığı izlenecektir. Ayrıca yurtiçinde tüketici güveninin arttığına ilişkin veri bekleniyor. ABD’de ise bazı eyaletlerde karantina önlemlerinin artırılması ile işsizlikte nasıl bir değişim olduğu, haftalık işsizlik başvurularında izlenecek.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 120 bine kadar ulaştıktan sonra hızla 112 binlere inip 119 binlere tepti. 116-117 aralığı güvenli destek bölgesi olarak izleniyor.
AB’nin Direnişi
AB’ye 2013’de Hırvatistan dahil olunca 28 olan üye ülke sayısı, Birleşik Krallık’ın ayrılması ile 2020’de 27’ye düşmüştür. AB, Birleşik Krallık’ın ayrılması ile yıllık15 milyar Euroya yakın bütçe desteğinden mahrum kalacak. AB’nin daha da zayıflamaması için liderler işbirliği yapmalı. Bugünlerde yaşananlar bunu gösteriyor.
Almanya, Mart’ın sonlarında korona krizine karşı kendi ülkesinde İkinci Dünya Savaşı’ndan beri eşi benzeri görülmemiş bir yardım paketi hazırladı. Kiracıdan, ailelere, sanatçılardan, bakıcılara ve terapistlere, küçük işyerlerinden orta ölçekli işyerlerine kadar 750 milyar Euro’luk virüs yardım paketini Bakanlar Kurulu onayladı.
18 Mayıs’ta Merkel, Macron ile yaptığı video konferans sonrası ortak basın toplantısında, Kovid-19 salgınının AB’nin kurulduğundan bu yana karşılaştığı en ağır kriz olduğunu söyledi. Bu yüzden Merkel, Almanların parasını korumak uğruna bütçe konusunda katı tavrını bırakıp, 500 milyar euroluk bir fonun salgından en çok zarar gören bölgeler ile sektörlere yönlendirilmesi konusunda anlaştıklarını açıkladı. Merkel, “Amaç, Avrupa’nın bu krizden daha güçlü, daha uyumlu ve dayanışma içinde çıkmasıdır. Avrupa şimdi birlikte durmalı” diye konuştu.
Proje biraz daha işlenip Mayıs sonunda AB Komisyonunca 750 milyar Euro olarak ilan edildi. Buna göre Avrupa Komisyonu ilk kez tüzel kişilik olarak mali piyasalardan kredi alacak. Ancak bunun 500 milyar Euro’su hibe, 250 milyar Euro’luk bölümüyse kredi olarak dağıtılacak. Yardım paketinden en büyük desteği 172 milyar Euro ile İtalya ve 140 milyar Euro ile İspanya alacak.
Dünyanın borca battığı bir dönemde bu kadar büyük hibe görülmedi. Bu yüzden Avrupa’da iyi durumda olan ülkeler, hibeye sıcak değil. Gerçi Merkel de değildi ama “Avrupa Birliği için” diyerek baştan onay verdi. Diğerleri ise özellikle İsveç, Avusturya, Hollanda “şarta bağlayalım, bedavaya yemesinler” diyor.
Peki nasıl geri ödenecek bu kadar para? AB’nin 7 yıllık bütçesi 1.1 trilyon Euro ile bağlanmıştı. Bu yüzden bütçeyi de revize etmeleri gerek çünkü alanlar, AB’nin 7 yıllık bütçesine yaptıkları katkı miktarı arttırılarak geri ödeyecek. Durumları yetmezse “yeni bir AB vergisi” de yaratılabilecek. Tabi bu hoş olmaz. Bu yüzden komisyon borçların 2028’den itibaren 2058’e kadar ödenmesini öngörüyor. Yani bütçeden sonra, 8 yıl sonra başlayacak bir ödeme planı.
Tam uzlaşma olmadan liderler zirvesi bitmiyor. AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in başkanlık ettiği bu AB Liderler Zirvesine, üye 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanları ile AB Komisyonu Başkanı Ursula hanım katılıyor. Cuma günü başlayan görüşmeler ertesi gün bitecekti. Ancak 3. güne sarktı. Dün de anlaşamadılar. Bugün 17:00’de 4. gün tekrar toplanacaklar. Anlaşma çabaları takdire şayan. Tüm tarafların oybirliği ile bir anlaşma olursa süreç sonbaharda ulusal parlamentolardan onay ve sonrasında Avrupa Parlamentosu’nda onayı ile 1 Ocak 2021’de yürürlüğe girebilecek.
Dünyadaki aktif vakaların % 37si ile virüsün merkez üssü haline gelen ABD’de ise bazı eyaletlerde ekonomiler yeniden kısmen kapatılıyor. Bu perşembe haftalık işsizlik verisinde bu etki görülebilecek. Ayrıca 32 milyon kişinin başvuru yaptığı uzatılmış istihdam ödeneği 31 Temmuz’da bitecek. Nakit ödemeler de bitiyor. Dolayısıyla 2.2 trilyon dolarlık paketten sonra yeni paket hazırlıkları başladı. Demokratlar 0.35 trilyon dolarlık, Cumhuriyetçiler 1.0 trilyon dolarlık paket ile geliyor. Orada da bu hafta bu görüşmeler ile geçecek.
Bizde ise gündemde TCMB‘nin perşembe günü yapacağı faiz toplantısı öne çıkıyor. Ancak beklentiler bir değişiklik yapmayacağı yönünde olduğundan etkisi sınırlı olacak gibi. Diğer taraftan TCMB, 17 Mart’ta piyasaya likidite vermek için döviz zorunlu karşılıkları indirmişti, bu hafta sonu bu oranı artırarak 9.2 milyar dolarlık likiditeyi geri çekeceğini açıkladı.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 120 bine kadar ulaştıktan sonra hızla 112 binlere inip 119 binlere tepti. 116-117 aralığı güvenli destek bölgesi olarak görülebilir.
Gözler Avrupa’da
Avrupa Merkez Bankası dünkü toplantısında yeni bir karar almadı. Son olarak tahvil alım programını 1.35 trilyon euroya çıkarmıştı. Asıl gündem bugün-yarın toplanacak AB liderler Zirvesinde. Zirvede, Kovid-19’un ekonomik etkilerine karşı hazırlanan toplam 750 milyar avroluk ekonomik kurtarma programı ile 1.1 trilyon avroluk AB’nin 2021-2027 yıllarındaki bütçesini müzakere edilecek. Orda uzlaşma sağlanırsa bölge biraz daha nefes alacak. Bu yüzden ECB Başkanı Lagarde, paket üzerinde “hızlı bir anlaşma sağlamaya” çağırdı.
Dünden beri dünya borsalarında karışık seyirler görülüyor. Avrupa’nın ardından ABD endeksleri de hafif kayıplarla günü kapadı ancak bu sabah yatay seyir hakim. Bizde ise BIST 100 endeksi, 1066 puan artarak günü % 0.91 artışla 118,807’den kapattı. Bugün EREGL ve ASELS temettü vererek başladığından endekste ve VIOP kontratta biraz etkileri olacaktır.
Borsada işlem gören Güneş Sigorta’nın Halk Sigorta ve Ziraat Sigortayı devralarak birleşmesine SPK izin verdi. Şirket sermayesi 540 milyon TL’den 621.52 milyon TL artışla 1.16 milyar TL’ye yükseltilecek. Artırılan kısım diğer şirketlerin ortaklarına verilecek. Böylece Oyak Çimentolarının birleşmesi sonrasında sigorta birleşmesi de kısa sürede tamamlanacak. Sırada Cam grubunun birleşmesi var.
Bugünün gündeminde Avrupa Liderler Zirvesi dışında BDDK ve TCMB’nin haftalık verileri ile ABD konut/inşaat verileri var. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, yerli otomobil fabrikasının inşaatının başlama tarihi olarak 18 Temmuz’da olacağını twitter hesabından duyurdu.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 120 bine kadar ulaştıktan sonra hızla 112 binlere inip 119 binlere tepti. 116-117 aralığı güvenli destek bölgesi olarak görülebilir.
Büyümenin Ayak Sesleri
14 Temmuz günü bizim piyasalar kapandıktan sonra ABD’de Dow Jones endeksi 500 puanın üzerinde değer kazandı ve % 2.13 artışla 26.642 puana ulaştı. S&P 500 endeksi % 1.34 artarak 3.197 puana çıkarken, Nasdaq endeksi % 0.94 artışla 10.488 puana yükseldi. 15 Temmuz günü bizim piyasalar kapalıyken de de Dow Jones endeksi 200 puanın üzerinde değer kazandı ve % 0.86 artışla 26.870 puana ulaştı. S&P 500 endeksi % 0.93 artarak 3.227 puana çıkarken, Nasdaq endeksi % 0.59 artışla yeni rekoru olan 10.550 puana yükseldi. Dün Avrupa’da, Fransa ve İtalya’da endeksler % 2.0, Almanya ve İngiltere’de % 1.8’lik artış ‘da kapandı. Yani iyimserlik biz tatildeyken devam etti. Ancak altın ve kurlarda bir yöne hareket gözlenmedi.
Bir süredir “hastalığa karşı ilaç haberleri piyasaları destekliyor” deniyor. Buna örnek ,ABD’li ilaç şirketi Moderna ve Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü iş birliğinde geliştiren ve 45 gönüllü üzerinde denenmeye başlanan ilk potansiyel Kovid-19 aşısının, virüse karşı bağışıklık sağlamada ümit verdiği belirtildi. Ayrıca ABD’de açıklanmaya başlayan ikinci çeyrek sonuçlarında da beklentilerden iyi gelenlerle yola devam ediliyor.
ABD’de vaka sayısı günde 70 bine ulaştı. FED’in yayınladığı Temmuz Bej kitabında tüm bölgelerde istihdamın arttığına dikkat çekilirken, sağlık kaygıları, çocuk bakımı ihtiyaçları ve işsizlik yardımlarının yüksek olması nedeniyle çalışanları işe döndürmekte zorlanıldığı kaydedildi.
İlk çeyrekte virüsün çıktığı yer olan Çin sert önlemler nedeniyle küçülmüştü. Ancak ekonomilerde toparlanma gözle görülüyordu. Bu sabah açıklanan veriye göre Çin, ikinci çeyrekte beklentileri biraz aşarak yıllıkta %3.2 büyüdü. Sanayi kaynaklı bir üretim artışı görülüyor. Zira perakende satışları % 0.5 artar beklenirken % 1.8 azaldı. Bu yüzden de Temmuz’un yıldızı olan Çin borsasında satışlar var. Avrupa ve ABD de bugüne satışlarla başlayacak gibi.
OPEC ise üretimini günlük 2 milyon varil artırma kararı aldı. Aslında 1 Temmuz’da geçeceklerdi ama bir ay uzatmışlardı kesintileri. Petrolün varil fiyatı 43 dolara oturunca ve talep de artınca bu artışa gittiler. Gerçi geçen aylarda bazı üyeler kotanın üstünde üretmişler, şimdi onlara “daha fazla kesinti yapın” dediler. Bu yüzden 0.4 milyon varil fark olacak: Kesintiler 9.7 milyon varilden 7.7 milyon varile değil de 8.1 milyon varile inecek. Üstelik artan üretimi ihracatta değil iç tüketimde kullanacağız dediler. Yani fiyatları düşürücü etkisi olmayacak.
Bugün Avrupa MB toplantısı öne çıkıyor. AB liderlerinin bu hafta bitmeden anlaşmaya varmaları beklenirken MB’dan onların üstüne çıkan bir karar almasını beklemiyoruz.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 120 bine kadar ulaştıktan sonra hızla 112 binlere inip 118 binlere tepti. 116-117 aralığı güvenli destek bölgesi olarak görülebilir.
Liderlerin Yürüyüşü
Haftaya çok iyi başlayan piyasalarda liderliği iki haftadır Çin taşıyordu. Dün de % 2lik artış yaşayan Çin borsasında ay başından beri getiri %16 ya ulaştı. Asyanın ardından Avrupa’da; Almanya Dax % 1.32, Fransa Cac40 % 1.73 yükseldi. Türkiye borsasında ise BIST 100 Endeksi güne 1453 puan yükselişle başlayıp alımların artması ile 3590 puan ve % 3.13 artışla 118,337 seviyesinden kapandı.
Böyle bir günde tek kayıp yaşayan sektörel endeks % 5.65 ile Spor Endeksi oldu. Dün oynanan maçlarda Trabzonspor yenilince bitime iki hafta kala 4 puan önde lider olan Başakşehir’in şampiyonluk ihtimali daha da arttı. Cumartesi evsahibi Başakşehir, Kayserispor’u yenerse Türkiye ligini şampiyon bitiren 6. kulüp olarak tarihe geçecek. Tabi bu durum borsadaki 4 büyük spor kulübünü olumsuz etkiliyor olabilir.
ABD’de Tesla’da yaşanan hareketlilik son dönemde öne çıkıyor. Son 1 yılda 211 dolardan 1795 dolara kadar %750 yükselen şirket hisselerinin yükselişe liderlik ettiği ancak balona dönüştüğü görüşü dilleniyordu. Dün güne yine yükselişle başlayan hisseler yeni rekor kırdı ancak gelen satışlarla eksiye geçti. Diğer hisseler de bu satıştan etkilenince güne % 1.2 artışla başlayan Nasdaq endeksi günü %2.1 azalışla kapattı.
Trump, coronavirüs salgını nedeniyle ABD ve Çin ilişkilerinin ciddi hasar gördüğünü belirterek, bu ülkeyle ikinci faz ticaret anlaşmasını düşünmediklerini açıklamıştı. Belki piyasaları düşüren bu olabilir diye dün Çin ile yaptıkları faz 1 ticaret anlaşmasının yolunda, geçerli olduğunu söyledi.
Bu sabah asyada % 1 civarında satıcılı endeksler görülüyor. Tesla’nın seans öncesi işlemlerde artıya geçmesi dikkat çekerken ABD endeks futureları başabaş seviyelerde. Ancak BIST’in kapanışına göre tam % 2.0 aşağıdalar. Dolayısıyla BIST’in güne negatif başlangıç yapması beklenebilir.
Bugünün gündeminde yurtiçinde haziran ayı konut satış istatistikleri ve kabine toplantısı olacak. Yurtdışında ise İngiltere’de GSYH, Sanayi Üretim Endeksi, Almanya ve ABD’de TÜFE açıklanacak.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 120 bine kadar ulaştıktan sonra hızla 112 binlere inip 118 binlere tepti. 116-117 aralığı güvenli destek bölgesi olarak görülebilir.
Çin Rallisine Devam Ediliyor
Dünyada Covid19 hastalığına yakalananların sayısı 13 milyonu aştı. Ancak bunların 7.5 milyonu iyileştiğinden aktif vaka sayısı 5 milyonun altında! Son dönemde virüsün öldürücülüğü azaldığından ekonomilerin açılması ve seyahatlerin artması süreci devam ediyor.
ABD, aktif vakaların üçte birini barındırdığından virüsün merkez üssü olmaya devam ediyor. Trump, coronavirüs salgını nedeniyle ABD ve Çin ilişkilerinin ciddi hasar gördüğünü belirterek, bu ülkeyle ikinci faz ticaret anlaşmasını düşünmediklerini açıkladı.
Brezilya, Peru ve Meksika aktif vakalarda üst sıralarda olup bir de öldürücülük oranı yüksek olduğundan diğer kritik ülkeler olarak öne çıkıyorlar. Türkiye’de 212 bin vaka gözüktüğü halde aktif vaka sayısı 13 bine gerilediğinden bu konuda eli daha rahat gözüküyor.
ABD’de hafta içi negatif olsa da haftayı olumlu kapayan borsalar, yeni haftaya da futureları ile olumlu başlıyor. Çin’de iki haftadır süren ralli, bu haftaya da % 2lik artışla devam ederek başlarken (Bu ayki getiri % 16 ya ulaştı) Kore ve Japonya’da da % 2ye varan yükselişler görülüyor. Dolayısıyla Borsa İstanbul’un güne olumlu başlaması beklenebilir.
Geçen haftanın son üç gününde BIST100 Endeksi düşerek 114,808 seviyesinden haftayı tamamladı. Çarşamba günü 120 bini gören Endeks Cuma günü 112.8 bini gördü. Yani 3 günde % 6 düştü ancak haftanın başındaki yükseliş sayesinde haftalık bazda kayıp % 0.8’de kaldı. Haftanın kazananı altın oldu çünkü ons fiyatının 1800 doları aşması nedeniyle altının gram satış fiyatı bir haftada % 1.8 artarak 400 TL’ye ulaştı.
Bugünkü verilerde; yurtiçinde Cari açık verisi, Sanayi Üretim Endeksi ve TCMB Beklenti Anketi açıklanacakken, ABD’de virüsle mücadelede etkilenen bütçe açığı öne çıkıyor. SALIX şirket paylarının bugünden itibaren borsa kotundan çıkartılacağı açıklandı.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 120 bine kadar ulaştıktan sonra hızla 112 binlere inip tepti. Bugüne pozitif başlıyor ancak 117 bin yukarı geçilmeden iyimserlik konusuna dikkat edilmeli.
Kâr Satışları
Avrupa borsalarında iki gündür süren düşüş dün de devam etti ve gösterge endeksi Stoxx Europe 600 % 0.78 düştü. Almanya’da Dax %0.04 düşüşle az hasar alırken Fransa’da CAC 40 endeksi % 1.21, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi % 1.98 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi % 1.73 düştü. Türkiye’de ise önceki gün % 0.52 düşen BIST100 Endeksi dün % 2.46 daha düşerek 115,794’den kapandı. Pay piyasasında 35 milyarlık hacim olurken, satışların genele yayıldığı ve küçük ölçekli şirketlerde kayıpların daha fazla olduğu görüldü.
TCMB verilerine göre geçen hafta hisse senedi portföylerinden yabancılar nette 95 milyon dolar daha çıkış yapmışlar. Yabancıların hisse senedi stoku 24.4 milyar dolardan 24.6 milyar dolara yükselmesine karşın MKK’da kayıtlı paylara göre yabancıların payı % 49.7 ile son yılların en düşük seviyesine geriledi. İç borçlanma senetlerinde ise yabancılar geçen hafta 27 milyon dolarlık alım yapmış ancak iç borçlanmadaki payları % 4.3 ile son yılların en düşük seviyesinde kalmaya devam etmiştir.
Yeni corona virüsü salgını döneminde gelen şikayetleri inceleyen BDDK, 15 Mayıs’da 15 bankaya toplam 19.6 milyon TL idari para cezası uygulama kararı alırken 29 Mayıs’ta da 18 bankaya 102.1 milyon TL ceza kesmişti. 26 Haziran’da ise banka dışı 16 mali kuruluşa toplam 2.1 milyon TL idari para cezası uygulanmasına karar verilmişti. Bireysel ve ticari müşterilerin şikayetlerini inceleyen BDDK dün de 7 bankaya toplam 204 milyon 651 bin TL idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
ABD’de özellikle teknoloji hisselerinde yükseliş endeksleri desteklemeye devam ediyor. Dün de Nasdaq % 0.53 artmayı başardı ancak S&P 500 % 0.56, Dow Jones % 1.39 değer kaybetti. Bu sabah yine futureları hafif ekside. Asya piyasalarında ise Japonya’da Nikkei 225 Endeksi % 1.06 düşerken Çin ve Kore’de de % 1 civarında kayıplar var.
Bugün gündemde işsizlik verileri var. Ayrıca basında yer alan haberlere göre 2 Temmuz’da kararı erteleyen Danıştay’ın bugün Ayasofya’nın ibadete açılması yönünde karar alması bekleniyor.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 120 bine kadar ulaştı. Endekste düzeltmeler zayıf kalıyordu ancak 117 bin dün kırılınca satışlar arttı. 117 bin yukarı geçilmeden hedge pozisyonlar korunabilir.
Rekor Hacimle Gelen Yükseliş
Pazartesi günü Çin önderliğinde yaşanan global borsalardaki olumlu hava, dün yerini kâr satışlarına bıraktı. Avrupa endeksleri genelde satıcılı seyrederken işlem hacimlerinin son 10 gün ortalamasının % 40 üzerinde olduğu dikkat çekti.
Borsa İstanbul ise yükselişini devam ettirdi. BIST 100 endeksi, günü % 0.72 artışla, 119,338 puandan kapattı. İlginç olan bankacılık endeksinin %0.90 düşmesi oldu. Üstelik borsada hacim rekoru açık ara kırıldı. Şöyle ki önceki rekor 36 milyar TL de iken dün yaklaşık 47 milyar TL pay piyasasında rekor işlem hacmi gerçekleşti. Önceden banka ağırlıklı giden endeksin, genele yayılan bir hacim artışını izliyoruz. BIST 100 dışındaki hacim 12 milyar TLye ulaşırken endekste en çok işlem gören hisseler EKSGYO, SISE, PETKM, ODAS ve GARAN oldu.
Borsanın dışındaki ürünlere baktığımızda Türkiye 5 yıllık CDS’i 7 baz puan yükselerek 488’den Türkiye 10 yıllık Eurobondu 8 baz puan yükselerek 90,50 fiyatla % 6,59 getiri seviyesinde kapandı.
ABD’de Nasdaq rekor seviyesini 10,518’e ulaştırdı ancak kapanışta geriledi. Enerji ve Finans sektörünün etkisiyle S&P 500 endeksi de % 1.1 değer kaybetti. ABD tahvillerinde satış, altın da ise alışlar vardı. Altın ons fiyatı 1800’e değemese de 2012 yılından bu zamana en yüksek seviyesini test etti.
Bu sabah ABD endeks vadelileri hafif aşağı yönlü hareket ediyor. Asya’da Japonya Nikkei 225 endeksi %0.78 düşüşle 22,438 puandan kapanırken Avustralya S&P/ASX 200 endeksi %1.48 düşüşle 5924 puandan kapandı.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 118 bine kadar ulaştı. Endekste düzeltmeler zayıf kalıyor ancak 117 bin aşağı geçilirse hedge gerekebilir.
Borsaya Talep Azalsa da Sürüyor
Global hisse senedi piyasaları yeni haftaya yükselişle başladı. Çin’in başını çektiği yeni dalgadan yararlanan BIST100 Endeksi de günü % 2.36 artışla 118,485 puandan kapattı.
MSCI Dünya Borsa Endeksi Nisan’da % 10.8 yükselirken Türkiye’de BIST 100 Nisan’da % 12.8 yükselmişti. Mayıs’ta ise % 4.6 yükselen Dünya Endeksine paralel % 4.4 daha yükselen BIST 100 Endeksi, Haziran’da % 2.5 yükselen MSCI Dünya Endeksinin 4 katı artışla % 10.4 getiri sağladı. Bu farkta gelişmekte olan ülkelere para akışının etkili olduğu düşünülebilir. Ancak dün yapılan açıklamada ilk 5 ayda 4.2 milyar dolarlık satış yapan yabancıların Haziran toplamında sadece 78.6 milyon dolarlık alım yaptıkları görüldü. 60 milyon dolarlık GARAN, 47 milyon dolarlık THY, 30 milyon dolarlık MGROS alımları öne çıkarken TUPRS ve TCELL satışlarda öne çıkan hisseler oldu.
Türkiye çapında borsaya yönelim olduğunu ve oransal olarak en fazla talep artışının doğu-güneydoğu anadolu bölgesinden olduğunu geçen ay göstermiştik. Yerli bireysel yatırımcı sayısı Mayıs sonu itibariyle 1.5 milyonu aşmıştı. Pandemi nedeniyle sokağa çıkma kısıtlarının uygulandığı Mayıs ayında 80,406 yeni bireysel yatırımcı gelmiş olup yılbaşından beri borsaya gelen yatırımcı sayısı 312,681 olmuştu. MKK’nın Haziran verilerine göre 51,496 kişi daha Haziran’da borsaya geldi. Buna göre işgünlerinde hesapların açıldığını kabul edersek yılın ilk 4 ayında ortalama her iş günü 2,732 adet yeni yatırımcı hesabı açılırken pandemi döneminin en yoğun olduğu Mayıs ayında ortalama her iş günü 4,730 hesap açılmıştı. MKK’nın son raporuna göre; Haziran’da günlük ortalama hesap açılışı 2,341’e geriledi. Bunu; yatırımcı tabanında doyuma yada borsadaki yükselişten çekinmeye yorabiliriz. Temmuz ayı verileri bu konuda daha net ışık tutabilir.
İlginç şekilde yabancılarda yatırım fonları ve şirketlerin borsadaki yatırımcı sayısı azalmaya devam ederken gerçek kişilerde artış devam ediyor. Nisan’da 295, Mayıs’ta 339 ve Haziran’da 208 yeni gerçek kişi yabancı borsada hesap açtı. Yani sadece Türk vatandaşları değil başka ülke vatandaşlarının da talebi sürüyor.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 118 bine kadar ulaştı. Endekste düzeltmeler zayıf kalıyor ancak 117 bin aşağı geçilirse hedge gerekebilir.
Enflasyon Beklentileri Aştı
Yeni haftaya Asya tarafından gelen güzel haberlerle başlıyoruz: Çin’de Şangay Endeksi % 4.2 artarken, Hondg Kong’da % 3.5 artış var. Japonya ve G. Kore de % 1.5 üzerinde yükselişteler. ABD Endeks futureları da % 1 üzerinde artış gösteriyor. 4 aydır yükselen trendde olan BIST 100 Endeksinde geçen haftanın zirvesi 117,400 bakalım bu hafta geçilecek mi? BIST’in 6 büyük yabancı yatırımcıya 1-3 ay arasındaki açığa satış yasağı da bugün başlıyor.
TUIK’in açıkladığı Haziran ayı enflasyon verilerine göre; TÜFE %0.6 piyasa beklentisinin üzerinde % 1.13 olarak gerçekleşti. Böylece, yıllık enflasyon önceki ay görülen %11.39 seviyesinden %12.62’ye yükseldi. Yİ-ÜFE ise aylık % 0.69 artarken yıllıkta % 6.17 artış oldu. Ekonomide normalleşme adımları sonrasında hizmet fiyatlarında görülen artışların da etkili olduğu manşet ve çekirdek enflasyon eğilimleri çerçevesinde tek haneli enflasyon görüntüsünden uzaklaşıldığının belirgin hale gelmesi, piyasada iki beklentiyi artırabilir. Birincisi Merkez Bankası’nın bu ayın sonunda açıklanacak olan Enflasyon Raporunda, % 7.4 seviyesindeki enflasyon tahminini yukarı yönlü revize edebilir. İkincisi ise enflasyon risklerini görerek son toplantıda “bekle -gör” yapıp faizi indirmeyen TCMB’nin bir süre daha değişikliğe gitmemesi olabilir.
Pandemi döneminde nice güçlü görünen ülkenin süreçle baş etmede zorlandığı görüldü. Dolayısıyla kredi notlarında da düşüşler yaşandı. Öyle ki son olarak Kanada’nın notunu düşüren Fitch 2020’nin ilk 6 ayında 33 ülkenin notunu indirerek tarihi bir rekora imza attı. Kuruluş daha önce 1 senede bile bu kadar indirime gitmemişti. Fitch en son geçtiğimiz yıl Temmuz ayında Türkiye’nin kredi notunu BB’den BB- seviyesine indirmişti ancak bu not halen S&P ve Moody’se göre daha iyi bir not olup yatırım yapılabilir seviyenin 3 kademe altında bulunuyor. Fakat haftasonu ilginç ve güzel bir gelişme oldu. Fitch, Coca-Cola İçecek’in kredi notunu BB’den iki kademe birden artırarak BBB-‘ye yani yatırım yapılabilir kademeye yükseltti.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 116 bine kadar ulaştı. Bugüne olumlu başlayacak Endekste hedef 117 binler üstü olabilir. Aşağı geçiş noktası olarak yılbaşı seviyesi olan 114,425 izlenebilir.
Amerika İstihdamında Gelişmeler
330 milyon nüfusa sahip Amerika’da 161 milyona yakın işgücü bulunuyor. Yılbaşında bunların 158 milyonu çalışırken Nisan ayında bu sayı 133 milyona inmiş ve 23 milyona ulaşan işsiz nedeniyle işsizlik oranı % 14.7’ye yükselmişti. Mayıs’ta 2.1 milyon işsiz sayısı azalırken siyahlarda ve Asyalılarda işsizlik artmaya devam etmişti. Dün açıklanan Haziran verilerinde işsiz sayısı mevsimsellikten arındırılmış veride 3.2 milyon azalıp işsizlik oranı % 11.1’e geriledi.
ABD’li Monmouth Üniversitesi’nin anketine göre son beş ayki anket sonuçlarında Biden, Trump ile farkı % 3’den % 12’ye yükseltti. Son durumda % 53 Biden % 41 Trump. Trump’ın daha yapması gereken çok iş var. ABD İstatistik Bürosunun ırklara, yaşlara göre istihdam verileri bu açıdan önemli olabilir.
ABD’de 124 milyon beyaz işgücü bulunurken 20 milyon Siyah /Afro Amerikan ve 10 milyon asyalı işgücü bulunuyor. Haziran ayı ham verilerine göre durum şöyle:
*20 yaş üstü beyaz erkeklerde çalışan sayısı Haziran’da 1.58 milyon artarak 59.2 milyona ulaşırken bu grupta işsizlik oranı % 8.7’ye geriledi. Geçen yıl bu oran % 2.8 ile dipteydi.
*20 yaş üstü beyaz kadınlarda çalışan sayısı Haziran’da 1.76 milyon artarak 49 milyona ulaşırken bu grupta işsizlik oranı % 10.7’ye geriledi. Geçen yıl bu oran % 3.3 ile dipteydi.
*20 yaş üstü siyah erkeklerde çalışan sayısı Haziran’da 0.15 milyon artarak 7.75 milyona ulaşırken bu grupta işsizlik oranı % 15.8’e yükseldi. Geçen yıl bu oran % 5.3 ile dipteydi.
*20 yaş üstü siyah kadınlarda çalışan sayısı Haziran’da 0.22 milyon artarak 8.66 milyona ulaşırken bu grupta işsizlik oranı % 14.1’e geriledi. Geçen yıl bu oran % 5.3 ile dipteydi.
*ABD Çalışma İstatistikleri, Asyalılarda 16 yaş üstünü tek kategoride incelemekte. Buna göre çalışan sayısı Haziran’da 0.32 milyon artarak 8.78 milyona ulaşırken bu grupta işsizlik oranı % 13.9’a geriledi. Geçen yıl bu oran % 2.3 ile dipteydi.
ABD, doğum günü nedeniyle bugün tatilde olacak. Türkiye’de gözler Haziran enflasyonunda olacak. TÜFE’de beklentiler % 0.5 artış yönünde toplanıyor. Beklentinin altında kalması halinde piyasalar olumlu karşılayabilir.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 116 bine kadar ulaştı. Kâr satışlarında geçiş noktası olarak yılbaşı seviyesi olan 114,425 izlenebilir.
Hacimde Artış
ABD’de işgücü sayısı Mart sonunda 163 milyonken 155.7 milyonu iş sahibiydi. İşsiz sayısı 7 milyona, işsizlik oranı % 4.4e çıkmıştı. Çıkmıştı çünkü yılbaşında ABD’nin 50 yıllık en düşük işsizlik oranı % 3.5 lardaydı. Nisan’da işsiz sayısı 23 milyona çıktı. Mayıs sonunda ise 21 milyona geriledi. Muhtemelen bugün açıklanacak olan Haziran verisinde çok daha fazla kişinin istihdam edildiğini göreceğiz. (Not: ABD doğum günü kutlamaları için yarın tatil olacak)
ABD’de dün açıklanan ADP özel sektör istihdamı verisi, error verdi. Çünkü Mayıs ayı verisi 2.76 milyon düşüşten 3.065 milyon artışa revize edildi. Haziran için 2.37 milyon artış var dedi. Önceki aydaki sapmayı görünce bu pek güvenilir gözükmeyebilir. Bugünkü veriler daha doğru sonucu verecektir. Sadece tarım dışı olarak bakarsak orda da beklenti aralığı geniş ancak ortalama 3 milyon artış bekleniyor.
Bir de şu önemli; Haziran’a başlarken ABD’de siyahların gösterileri gündemdeydi. Şimdi bu yatışmış gözüküyor. Ancak Mayıs istihdam verilerinde toplamda 2 milyonluk istihdam artışına karşın siyahların ve Asyalıların işe geri dönemediği net olarak görülüyordu. Bu yüzden anketlerde Demokrat Parti adayının hiçbir şey yapasına gerek kalmadan Trump’ın önüne geçmesi dikkat çekiyor. ABD’den Trump’ın borsa endekslerini yükseltmek için çabasını, kazanması için tek şans olarak gören yorumlar geliyor.
Dün Borsa İstanbul’da BIST30 hisselerinde açığa satışın başlaması ile işlem hacminde artış yaşandı. 19 Haziran Cuma günü Pay piyasasında 36 milyar TL ile hacim rekoru kırılmıştı. Dün 34.5 milyar TL’ye ulaştı. BIST’in yüksek hacimle yükselen trende devam etmesi olumlu görülebilir. Bugün TCMB’nin 14:30’da açıklayacağı haftalık portföy yatırımlarında da hisseye yabancı para girişinin devam ettiği görülebilir. Bugünün bir gündemi de Danıştay’ın Ayasofya kararı olarak izlenecektir.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 116 bine kadar ulaştı. Kâr satışlarında geçiş noktası olarak yılbaşı seviyesi olan 114,425 izlenebilir.
Borsaların Yükselişi
Dünle birlikte hem Haziran ayı hem de ikinci çeyrek sona erdi. Şubat ve Martta % 20 değer kaybeden MSCI Dünya Borsa Endeksi, Nisan’da % 10.8, Mayıs’ta % 4.6 değer kazanmışken Haziran’da %2.5 daha değer kazanarak ikinci çeyrekte %19 yükselmiş oldu.
ABD’de ise ikinci çeyrekte Dow Jones endeksi % 17.8 ile 1987’nin ilk çeyreğinden bu yana, S&P 500 endeksi % 19.9 ile 1998’in dördüncü çeyreğinden bu yana, Nasdaq endeksi ise % 30.6 ile 1999’dan bu yana en iyi çeyreklik performansını kaydetti.
Martta faizleri indirip para dağıtmaya başlayan Merkez Bankalarının bu gelişmede payı büyük. Ancak Mayısa kadar bu paralar gelişmiş ülkelerde kalıyordu. Haziran’da gelişmekte olan ülkelere ve dolayısıyla Türkiye’ye de geldikleri görülmektedir. Nisan’da % 1.8, Mayıs’ta % 4.0 MSCI Dünya Borsa Endeksinden kötü performans gösteren MSCI Emerging Markets Endeksi Haziran’da atak yaparak % 4.4 fark yaptı.
Türkiye’de Nisan’da % 12.8 yükselen BIST100 Mayıs’ta Dünya Endeksine paralel % 4.4 daha yükselmişken Haziran’da MSCI Dünya Endeksinin 4 katı artışla % 10.4 getiri sağladı. İkinci çeyrekte BIST100 Endeksi % 30 değer kazandı.
Çoğu son 3 ayda olmak üzre son 11 ayda 400 bin yeni yatırımcı borsaya geldi. Yani Nisanda 88 bin, Mayısta 80 bin yatırımcının ardından Haziran’da yoğun katılım devam etti. TSPB Başkanı dün “Borsanın tüm ülkelere göre değerleme olarak ucuz kaldığını, bundan yararlanmak isteyen yatırımcıların kalıcı olacağını düşündüğünü” dile getirdi. Takasbank‘ın ödünç piyasasında süreçleri optimize etmesinin ardından SPK da BIST30 hisseleri için açığa satış yasağını bugün itibariyle kaldırdı.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 116 bine kadar ulaştı. Kâr satışlarında geçiş noktası olarak yılbaşı seviyesi olan 114,425 izlenebilir.
Haziran’da EM Atağı
Global piyasalarda olumlu seyrin devamı ile Haziran’ın sonuna gelindi. Trendin gelişimini hatırlarsak, Şubat ve Martta %20 değer kaybeden MSCI Dünya Borsa Endeksi, Nisan’da % 10.8, Mayıs’ta % 4.6 değer kazanmışken Haziran’da %1.3 daha değer kazanarak bitiriyor. Bu ayın özelliği, Nisan’da % 1.8, Mayıs’ta % 4.0 MSCI Dünya Borsa Endeksinden kötü performans gösteren MSCI Emerging Markets Endeksinin atak yaparak %5.5 fark yapması oldu.
MSCI’ya göre Türkiye de bir gelişmekte olan ülke olarak sayıldığından burada etkili oldu. BIST100 Endeksi dün % 1 yükselirken 1175 puan artış yaşadı. Endekse en çok katkı veren ilk 8 hissenin 6’ıs bankalar olurken bunların toplam katkısı 850 puan oldu. Yani yükselişin % 72sini bu bankalar sağladı. Endeks bugün de %0.2 üstü artı kapatsa aylık bazda %10luk bir getiri yakalamış olacak.
BIST 100 son olarak Nisan’da %12.8 ile iyi bir getiri yakalamıştı. Endeksin her iki ayda bir % 10luk getiriyi geçmesi -ki yıllık enflasyonun % 11.4 olduğunu hatırlatmak gerek- yeni gelen yatırımcıların kazanması ve borsaya katılımın devamı için önemli görülebilir. Temmuz’da da bu temponun sürmesi ile BIST100’ün TL bazlı yeni bir rekoru görmesi muhtemel olabilir. 27 Temmuz da ise Endekslerden iki sıfır atılması hedefleniyor.
Bugün ayın son günü olduğundan birçok veri açıklanacak: Dış ticaret verileri, Genel Yönetim borç stoku, Hazine borçlanma programı. Ancak asıl öne çıkan veriler önümüzdeki iki güne sığacak. Cuma günü piyasaları kapalı olacak ABD’de özel sektör istihdamı ertesi gün ise Haziran ayı istihdam verileri açıklanacak.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 116 bine kadar ulaştı. Kâr satışlarında geçiş noktası olarak yılbaşı seviyesi olan 114,425 izlenebilir.
Birinci Dalganın Yükselişi
IMF raporunda dünya büyümesinde beklentileri aşan bir kötümserlik hakim olunca geçen hafta altın onsu % 1.3 yükselirken brent petrol % 4.4 düşerek 40.5 dolara gerilemişti. ABD’deki gelişmelerle beraber bu haftaya başlangıçta petrol fiyatlarında gerileme, altın fiyatlarında yükselme görülüyor. Asya borsalarında ise satışlar var.
Dünyada virüslü sayısı 10 milyonu aşarken ölüm sayısı 500 bini aştı. ABD, Kovid-19 salgınının merkezi ve en çok can kaybının yaşandığı ülke olmaya devam ediyor. Önceki gün 47 bin kişi virüse bulaşan ABD’de bu rakam salgının başından beri en yüksek rakam. Yani ABD, ikinci dalgayı konuşurken birinci dalga en yüksek boyuta ulaştı. Resmi vaka sayılarının 2.5 milyonu geçtiği ABD’de, güney eyaletlerinden Florida ve Teksas’ta rekor günlük vaka sayıları kaydedildi, Valiler iş yerleri ve işletmeler için sıkı tedbirleri tekrar devreye sokmaya karar verdi
İki ay sonra ilk Beyaz Saray brifinginde konuşan ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Dr. Fauci özellikle belirli bölgelerdeki vaka sayılarındaki artışın “tedbir ve kısıtlamaların belki biraz fazla erken kaldırılmasına” ve insanların kurallara uymamasına bağlı olabileceğini dile getirdi.
Yeni corona virüsü salgını döneminde gelen şikayetleri inceleyen BDDK, 15 Mayıs’da 15 bankaya toplam 19.6 milyon TL idari para cezası uygulama kararı alırken 29 Mayıs’ta da 18 bankaya 102.1 milyon TL ceza kesmişti. 26 Haziran’da ise banka dışı 16 mali kuruluşa toplam 2.1 milyon TL idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
Bugün 10.00’da TUIK, haziran ayına ilişkin ekonomik güven endeksi ile mayıs ayına ilişkin motorlu kara taşıtları istatistiklerini açıklayacak.15.00’de Cumhurbaşkanlığı Kabinesi toplanacak.
STRATEJI
BIST100 en düşük 82 bini görmüş ve arkasından başlayan ralli ile 116 bine kadar ulaştı. Kâr satışlarında geçiş noktası olarak yılbaşı seviyesi olan 114,425 izlenebilir.
