ABD Menşeli Ürünlerdeki Ek Mali Yükümlülüğün İlgili Hisselere Etkileri
Türkiye’den ABD ürünlerine ek vergi: ABD’nin Türkiye’den ithal ettiği alüminyum ve çeliğe uyguladığı vergiyi iki katına çıkaran kararına misilleme olarak, Türkiye de çeşitli ABD menşeli ürünlerin vergisini iki katına çıkardı. Karara göre ilave vergi:
- alkollü içecekler ve likörlerde % 140;
- binek otomobillerde %120; (Chevrolet, Chrysler, Dodge, GMC, Hummer, Jeep)
- yaprak tütün ve tütün döküntülerinde % 60 (ABD Sigara markaları: Marlboro, Philip Morris, Basic, L&M, Chesterfield, F6, Parliment, Camel)
- güzellik ve makyaj ürünlerinde % 60, (Avon, Olay, Neutrogena, Estee Lauder, Aveeno, Clean-Clear, Johnson’s, M.A.C, Clinique, Softsoap, Irish Spring, Coty, Revlon, Elizabeth Arden, La Roc,)
- plastik eşyada % 60;
- pirinç, kağıt, karton, selüloz ürünlerde %50
olarak uygulanacak.
Editörün Notu: Bazı ABD menşeli markaların ürünleri Türkiye’de üretilmektedir. (Örneğin Procter Gamble P&G ürünleri) Ek vergi ithalata getirildiği için bunlar ek mali yükümlülük kapsamında değerlendirilmemelidir.
ABD menşeli bazı ürünlerde ek mali yükümlülük artırıldı, Vakıf Yatırım
ABD menşeli bazı ürünlere uygulanan, 11 Haziran’da yürürlüğe konan ek mali yükümlülük oranları %100 oranında artırıldı. Ek vergi uygulanacak ürünlerden bazıları; binek otomobiller, alkollü içecekler, kağıt ürünleri, PVC, makyaj malzemeler, taşkömürü, tütün ürünleri, pirinç ve bazı meyvelerden oluşuyor.
Türkiye misillemesinin Türk şirketlerine olası etkileri
Otomotiv (önceki vergi %120):
Türkiye’nin üst sınıf ve lüks segmentte (E ve F sınıfı) yer alan ABD menşeili otomobillere yönelik ek vergi kararının en çok etkileyeceği şirketler şöyle sıralanabilir. BMW X3, X4, X5 ve X6 modellerini, Mercedes GLE ve GLS’yi, Volvo S60’ı, ABD’de üretip Türkiye ve Avrupa’ya satıyor.
Ford Otosan ise Türkiye’de satılmak üzere sadece Mustang modelini ABD’den ithal ediliyor. Türkiye’de lüks segment araçlar binek araç pazarının sadece %8’ini oluşturmakta olup, ek vergiye tabi modellerin lüks segmentteki payı %3 gibi sınırlı bir orandadır.
Tofaş Oto’nun 2017 sonu itibariyle toplam ihracatının %4,7’si (12,7 bin adet, y/y %30 düşüş) ABD ve Kanada’ya yapılmaktadır. Yeni Doblo, Kuzey Amerika pazarında RAM çatısı altında, Promaster City model ismiyle ihraç edilmektedir. Tofaş’ın bu modeli için 2021’e kadar yıllık yaklaşık 20 bin adetlik satışı “al ya da öde” kontratlarıyla koruma altındadır. Türkiye’nin ABD menşeili otomobillere yönelik ek vergi kararını Tofaş Oto açısından incelediğimizde distrübütörlüğünü yaptığı Jeep’in Grand Cherokee, Cherokee ve Wrangler modellerini yurt içinde satılmak üzere, ABD’den ithal etmekte olduğunu gözlüyor, getirilen ek verginin faaliyetleri ve pazar payı açısından olumsuz etki edemeyecek kadar sınırlı olduğunu düşünüyoruz. Bununla birlikte şirketin ihracatı göz önüne alındığında restleşmeden etkilenme ihtimali nedeniyle olumsuz olarak değerlendiriyoruz.
Demir Çelik (önceki vergi %13,7): KRDMD, EREGL
Entegre demir çelik tesislerinin hammaddesi olan kok kömürü, çoğunlukla ABD-Kanada ve Avusturalya’dan tedarik edilmektedir. Steeldata kaynaklı verilere göre 2017’de ABD’den toplamda 400 mn $ değerinde, 1,9 mn ton koklaşabilir kömür ve 358 bin ton kok ve semikok kömür ithalatı yapılmıştır. Söz konusu vergiler nedeniyle demir çelik sektörünün maliyetlerinde artış muhtemeldir. Kok kömürü her ne kadar Avusturalya’dan ithal edilebilir olsa da, sel sezonunun açılmasıyla tedarik imkanı daralabilir ve fiyatlarda yüksek seviyeler gözleyebiliriz.
Kardemir’in kok kömürü tedarikinin %40-50’si ABD’den ithal edilmektedir. Erdemir’in ise kok tedarikinin önemli kısmının ABD’den ithal edildiğini düşünüyoruz.
