Ana Sayfa Raporlar Borsa Hisse Analiz Raporları Haftalık Bors...

Haftalık Borsa ve Piyasalar Bülteni, BMD Araştırma

Bizim Menkul Değerler Araştırma birimi tarafından hazırlanan haftalık borsa ve piyasalar bültenidir. 05.07.2019

Geçtiğimiz Cuma günü başlayan ve iki günü süren G-20 Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Trump’ın bir araya gelmesinin yanı sıra Trump’ın, Çin Devlet Başkanı Xi-Jinping ile gerçekleştirdiği zirve piyasaların odağında yer aldı. ABD ve Çin liderlerinin yaptıkları görüşme sonrası ticaret müzakerelerini sürdürme kararı almaları ve ek gümrük vergileri uygulanmayacağı açıklaması yapıldı. Bu gelişmelerin ardından küresel piyasalar haftaya pozitif risk iştahıyla başlarken, Erdoğan-Trump görüşmesinin ardından yapılan olumlu açıklamaların da etkisiyle Türk varlıklarında değer kazançları görüldü. Ayrıca yurtiçi piyasalarda Haziran ayı enflasyonu yurt dışında ise ABD tarafından gelen tarım dışı istihdam verisi dikkat çekti. 

ABD’de bugün açıklanan ve beklentilerin oldukça üzerinde gelen tarım dışı istihdam Haziran ayında 224 bin artarken, işsizlik oranı %3,7 oldu. Türkiye Haziran ayı enflasyonu aylık  %0,03, yıllık %15,72 ile beklentilerin altında geldi.  Haftaya pozitif başlayan ve hafta genelinde yukarı yönlü hareket ederek 100.500 sınırına kadar yükselen BİST100 Endeksi %3,26 kazançla 99.635 puandan haftayı kapatıyor.

G-20 Zirvesi sonrası Türkiye-ABD ilişkilerine yönelik yapılan iyimser açıklamalar ve Çarşamba günü açıklanan enflasyon verisinin beklentilerin altında gelmesiyle 5,70’li seviyelerden haftaya başlayan Dolar/TL, hafta içinde 5,58 seviyesine kadar gevşedi. 6,55 sınırının üzerinde haftayı karşılayan Euro/TL’de ise 5,30’lu seviyeler görüldü. G-20 Zirvesi’nde Rusya Devlet Başkanı Putin’in, Suudi Arabistan ile OPEC üretim kısıntısı anlaşmasının uzatılması konusunda anlaştıklarını açıklamalarının ardından yükselişe geçen petrol fiyatlarında Brent tipi petrolün varili 66,74 dolara kadar çıktı.  Ardından OPEC, zayıflayan petrol talebinden dolayı, petrol üretim kesintilerinin 9 ay uzatılması kararı alırken ABD- İran arasında artan gerilimle düşüşe geçti. Türkiye’nin risk primini gösteren 5 yıllık CDS oranı da 365 seviyesine geriledi.                                                                                                    

Haftaya %2,26 primle başlayan BİST100 Endeksi küresel piyasalardaki pozitif havadan aldığı destekle banka hisseleri öncülüğünde 100.000 sınırını test ederken %3,37 kazançla 99.736 puandan günü kapattı. ABD 10 yıllık tahvil faizi %2,0 seviyesinden, Türkiye 2 yıllık tahvil faizi %19,25 ve 10 yıllık tahvil faizi %16,73 seviyesinden haftayı karşıladı. Risk iştahındaki artışın etkisiyle düşüşle haftaya başlayan altının onsu hafta başında 1.400 sınırının altına indi.

Türkiye imalat PMI Endeksi Mayıs ayındaki 45,3’ten Haziran’da 47,9’a yükselerek imalat sektöründeki yavaşlamanın Temmuz 2018’den beri gözlenen en düşük oranda gerçekleştiğine işaret etti.

Pazartesi günü imalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) veri akışı açısından yoğun bir gün oldu. ABD imalat sektörü PMI Haziran ayında 50,6 değerini aldı. İngiltere’de imalat PMI göstergesi Haziran ayında 48 ile Şubat 2013’ten beri en düşük seviyesine geriledi. Beklenti 49,4 idi. Euro Bölgesi’nde imalat sektörü PMI verisi Mayıs ayındaki 47,7’den Haziran’da 47,6’ya geriledi. Veri, art arda beşinci kez daralma sinyali verdi. Göstergede 50 seviyesinin altı sektörde daralmayı işaret ederken, 50 ve üzeri büyümeyi gösteriyor.

Euro Bölgesi’nde işsizlik oranı Nisan’daki %7,6’dan Mayıs ayında %7,5’e geriledi. Euro Bölgesi’nde genç işsizlik Mayıs’ta %15,7 oldu. Avrupa Birliği’nde (AB) işsizlik oranı Mayıs’ta %6,3 oldu.

Türkiye’de Enflasyon Verileri: Çarşamba günü açıklanan TÜİK verilerine göre, tüketici fiyat endeksi, Haziran’da Mayıs ayına göre %0,03, geçen yılın aynı ayına göre %15,72 artış kaydetti. Yıllık enflasyon böylece %15,72 ile Haziran 2018’den beri en düşük seviyede gerçekleşti. Haziran ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları %19,88, yurt içi üretici fiyatları %32,81 arttı. Yİ-ÜFE Mayısa göre %0,09, Haziran 2018’e kıyasla da %25,04 arttı. Yıllık ÜFE Temmuz 2018’den beri en düşük seviye olarak kayda geçti. Ana harcama grupları itibarıyla Haziranda, aylık bazda en yüksek artış %2,65 ile lokanta ve otellerde görülürken, çeşitli mal ve hizmetlerde %1,86, eğitimde %1,5, sağlık ve ev eşyasında %0,57 artış kaydedildi. Endekste en çok düşüş gösteren grup %1,65 ile gıda ve alkolsüz içecekler olurken, bunu %1,57 ile giyim ve ayakkabı takip etti.

Çarşamba günü ABD’de veri akışı açısından yoğun bir gün yaşanırken haftalık işsizlik başvuruları 221 bin oldu. Önceki haftanın verisi 227 binden 229 bine revize edildi. Hizmet sektörü PMI’yı Haziran’da 51,5 oldu, beklenti 50,7’ydi. ISM hizmet endeksi Haziran’da 56,9’dan 55,1’e geriledi, bu Temmuz 2017’den beri görülen en düşük seviye olarak kayda geçti. Beklenti endeksin 56 olması yönündeydi. İstihdam endeksi 58,1’den 55’e gerilerken yeni siparişler endeksi ise 58,6’dan 55,8’e indi. ADP özel sektör istihdamı Haziran ayında 102 bin arttı. Beklenti 140 bindi. Mayıs ayı verisi ise 27 binden 41 bine revize edildi. Fabrika siparişleri ulaşım ekipmanları talebindeki azalmayla Mayıs ayında %0,7 azaldı. Ulaşım hariç siparişlerde ise %0,1 artış yaşandı. 

ABD’de Yükselen Dış Açık… ABD Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre dış açık %8,4 artışla 55,5 milyar dolara yükseldi. İhracat % 2 artışla 210,6 milyar dolar, ithalat % 3,3 artışla 266,2 milyar dolar oldu. Çin’le ticaret açığı %12,2 artarak 30,2 milyar dolara yükselirken, Meksika ile ticaret açığı %18,1 artışla 9,6 milyar dolar olarak rekor kırdı.

İngiltere’de Beklenmedik Gerileme… İngiltere’de hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Haziran ayında beklenmedik bir şekilde 51’den 50,2’ye geriledi. Beklenti 51 idi. PMI öncesinde gelen zayıf imalat ve inşaat verileri de İngiltere ekonomisinin daraldığını işaret etti.  Almanya’da ise hizmet sektörü PMI Haziran’da 55,8 seviyesinde gerçekleşti. Euro Bölgesi’nde bileşik PMI aynı dönemde 52,2 değerini aldı.

TCMB tarafından her hafta Perşembe günü açıklanan yurtdışı yerleşik yatırımcı menkul kıymet istatistiklerine göre 21-28 Haziran haftasında yurtdışı yerleşik yatırımcılar reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 29,4 milyon dolar hisse senedi alımı yaparken, 11 milyon dolar repo dahil Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) satışı gerçekleştirdi. BİST100 Endeksi aynı dönemde %2,62 değer kazanırken, 2 yıllık gösterge tahvil faizi 24 baz puan geriledi. Yılbaşından beri 852,9 milyon dolar hisse senedi alımı ve 2.473 milyon dolarlık DİBS satışı yapan yurtdışı yerleşikler 2019 yılında toplam 1.620,1 milyon dolarlık menkul kıymet satışı gerçekleştirmiş oldu.

Şirketler Dolar Satıyor, Bireyler Alıyor… Yine TCMB tarafından periyodik olarak yayınlanan verilere göre 28 Haziran ile biten haftada yurtiçinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 522 milyon dolar artarak 114.985 milyon dolara yükselirken, tüzel kişilerinki 1.1627 milyon dolar azalarak 70.530 milyon dolar olmuştur. Yurtiçi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin toplam döviz mevduatı 28 Haziran ile biten haftada 1.104 milyon dolar azalarak 185.514 milyon dolar olurken toplam mevduat içindeki döviz mevduat payı 0,2 puan azalarak %51,5’e gerilemiştir. Yurtiçi yerleşiklerin aynı dönemde 1.006,5 milyar TL tutarında TL mevduatı bulunmaktadır. 

Euro Bölgesi’nde perakende satışlar, Mayıs’ta Nisan ayına kıyasla %0,3 düşerken, geçen yılın aynı dönemine göre %1,3 arttı. Avrupa Birliği’nde (AB) ise perakende satışlar, Mayıs ayında %0,4 azalırken, 2018’in aynı dönemine göre %1,3 yükseldi. AB ülkeleri arasında perakende satışlarda Mayıs’ta aylık en yüksek artış %1,5 ile Portekiz, %1,1 ile İspanya ve %1 ile Belçika’da yaşanırken, en fazla düşüş ise %4,4 ile Hırvatistan, %3 ile Litvanya ve %2,8 ile İsveç’te görüldü.

ABD’de bugün açıklanan tarım dışı istihdam Haziran ayında 224 bin artarken, işsizlik oranı %3,6’dan % 3,7’ye yükseldi. Beklentilerin oldukça üzerinde gelen veride piyasa beklentisi istihdamın 160 bin, işsizliğin %3,6 olması yönündeydi. Ortalama saatlik kazançlar aylık %0,2, yıllık bazda ise değişmeyerek %3,1 arttı. Bu arada Mayıs ayı istihdam verisi 75 binden 72 bine, Nisan verisi de 224 binden 216 bine revize edildi. Almanya’da fabrika siparişleri Mayıs ayında aylık %2.2, yıllık %8,6 gerileyerek ciddi yavaşlama sinyali verdi. Önceki ayın aylık verisi %0,3’ten %0,4’e revize edildi.

Haftanın son işlem gününe hafif alıcılı başlayan BİST100 Endeksi bankacılık endeksi öncülüğünde yükselişine devam etti ve günü %0,25 artışla 99.635 puandan tamamladı. Küresel piyasalarda negatif bir seyir hakim. ABD 10 yıllık tahvil faizi %2,05 seviyesine yükselirken, Türkiye 2 yıllık gösterge tahvil faizi %18,98’den ve 10 yıllık tahvil faizi %16,21 seviyesinden işlem görüyor. Altının onsu 1.394,1 dolardan, gramı ise 252,5 TL’den alıcı buluyor. 

Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…

7,84x olan BİST100 cari F/K çarpanı 10,4x olan 5 yıllık ortalamasına göre %24,7 iskontolu. Türkiye için son dönemde artan piyasa volatilitelerinin bir katalizör sonrası normalize seviyeye gelmesi durumunda Türk borsası için önemli bir potansiyelin bulunduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca Türkiye’nin taşıdığı riskleri dengeleyebilecek büyüme potansiyeli de dikkate alınmalı. 2019’un ilk çeyreğinde politika faizini mevcut seviyesi olan %24’te tutan TCMB’nin, ikinci çeyrekte de politika faizinde değişiklik yapmasını beklemiyoruz. TCMB 2019 yılı Haziran ayı beklenti anketine göre; TÜFE’nin Temmuz ayında %0,94, 2019 yılı sonunda %15,85 ve 12 ay sonrasında %14,88 artması beklenmektedir. Yine aynı şekilde Dolar/TL kurunun 2019 sonunda 6,30, 12 ay sonrasında ise 6,64 olması öngörülmektedir. Cari açığın 2019 sonunda 10,6 milyar dolar, 2020 yılında ise 19,2 milyar dolar olması beklenirken GSYH büyümesinin 2019 yılında %0,04 ve 2020 yılında %2,7 olması beklenmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda sabit kalması beklenirken, 3 ay sonrasında %22,62’ye,6 ay sonrasında %20,95’e ve 12 ay sonrasında ise %18,94’e gerilemesi beklenmektedir. Hali hazırda %15,95 olan 10 yıllık tahvil faizlerinin 12 ay sonrasında %16,95 seviyesinde dengeleneceği beklenmektedir.