Dolar endeksinin aşırı güç kazanımı ağır bir yük olma yolunda ilk sinyallerini veriyor. Tıpkı bir süngerin suyu çekmesi gibi…Sünger suyu çekerken hızla ağırlaşmaya başlar. En ağır olduğu yerde artık su çekme kabiliyeti kalmaz. Dxy teknik anlamı ile 105 hatta…
Daha yukarılara gidebilir mi? Teorik olarak evet ama 102 civarında “ağırlaşma” başladı. Ve gittikçe daha ağır olacak. Bu noktada 102 önemli. Dolar endeksinin 102.68 seviyesini aşması durumuna dikkat edilmelidir. Bu seviye üzerine çıkılmaz ise yük her geçen gün ağırlaşacak. Açık fikirli olunmalı. Aşırı değerli dolar’ı istemeyenler arasında ABD ilk sırada. Üstelik Faiz artışı zamanı yaklaşırken. Çünkü ithalat büyümeye negatif etki yapar.
TL’nin Dolar karşısında aşırı değer kaybettiği açık. Bu daha da değer kaybetmeyeceğini garanti etmez. Ama her aşırılık “ani” olarak düzelir. Dolar-TL’nin konjonktürel olarak en yüksek hangi rakamı göreceği konusunda teknik anlamda rakamlar söylemek mümkün.
Ancak daha ziyade aşırılık konusuna değinmek faydalı olur. Çünkü aşırılıkların genel özelliği, doğası gereği sonlanmasının ani olmasıdır.
Şu anda hareketin ana kaynağı 3 ana sebeple küresel anlamda dolar değerlemesi:
- 1-ABD Seçim sonucu
- 2-Yıl Sonu pozisyon kapama
- 3-Fed Faiz Arttırımı
Bu saydıklarımın bir alt kategorisi anlamında “tahvil fiyatlarında oluşan balonun” içinde olmaktan kaçınma isteği de bu yükseliş dalgasını destekledi. Dünyada “Dolar neden değer kazanıyor” işte sebeplerden önemli bir tanesi Alman tahvil faizleri ile ABD faizleri arasındaki fark çok açıldı.(1) İşte bir figür daha: Reel getiride de ABD Tahvilleri , Japon ve Alman tahvillerine göre oldukça iyi durumda. (2)
TCMB, Faiz ve Dolar Üstüne
Gelişmekte olan piyasalardan gerçekleşen çıkışlara, Türkiye konjonktürünün etkisi de eklenebilir ancak bu seviye olarak esası değiştirmez. Daha olumlu bir Türkiye konjonktürü, doları tabi ki biraz daha aşağıda tutardı ama bu zannedildigi kadar büyük bir farkla olmazdı. Küresel anlamdaki bu dalgada, olumlu iç konjonktür veya faiz arttırımı TL’yi şu andaki fiyattan en fazla %2-3 daha aşağıda tutardı….
Ülke olarak tasarruf-sermaye açığınız var ise bu gibi global hareketlerde kısa vadede yapabileceğiniz çok kısıtlıdır. Bu noktada enflasyon – kamu borcu – bütçe açığı – borçlanma gereğinde kötü durumda iseniz zaten pek şansınız yoktur. Bahsi geçen konularda büyük sorunlar yok ise klasik bir “faiz arttırsın/arttırmasın” tartışması yapılabilir. Sorun var ise arttırım çaresiz. Faiz arttırımı bu tip dalgalardaki çıkışı engelleyemez, sadece yüksek faiz kısa vadeli fon çekerek çıkış sırasındaki fiyatı aşağıda tutar.
Merkez Bankalarının küresel dalgalarda fx rezerv eritmesi ise en ciddi yanlış. Bu yanlış çoğu kez bilerek yapılır çünkü aksi tatsız olur. Bu yanlışa sebep olan şey hanehalki döviz borcu veya döviz kredileri gibi geniş kitlelerin doğrudan ağır zarar görmesidir. Son dönemde hanehalkı döviz kredileri, dövize endeksli krediler gibi uygulamaların kalkması olası doğrudan hanehalkı zararını engelledi. Tabi bunun yanında Merkez Bankası rezervlerinden doğrudan satışı engelleyen finansal doğrumuz ise Finansal kesim döviz açığının iyi durumu.
Bu şartlarda sermaye açığımız gereği kullandığımız “başkasının parası” çıkarken “sakince” beklemek en doğrusu. Sonuçta denge kurulur. Tasarruf miktarımızı arttırıp sermaye açığımızı kapamadığımız sürece bu tip dalgalar zaman zaman şöyle veya böyle etkili olacak…Bu dalgalar geldiğinde yapacak şey çok az. Oysa önemli olan dalga geçtiğinde yaptıkların. Aynı şeyleri yaparak farklı sonuç ummamak gerek !
