İşgücü Piyasası Görünümü: Kasım 2018, İşsizlikte Artış Yok
Yönetici Özeti
Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik oranı Ağustos 2018 döneminde değişmeyerek yüzde 13 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde tarım dışı işgücünde kuvvetli artışlar gözlemlenmesine karşın tarım dışı istihdam da artmış ve işsizlik oranı sabit kalmıştır. Ağustos 2018 döneminde tarım dışı sektörlerdeki istihdam artışı hizmetlerde yoğunlaşmıştır. İstihdam, sanayide 27 bin, Şubat 2018 döneminden beri istihdam kayıplarının yaşandığı inşaatta 4 bin ve hizmetlerde 156 bin kişi artmıştır. Bu dönemde toplam tarım dışı işsizliğin artmamasına rağmen işsizlikteki toplumsal cinsiyet farklılığının genişlediği görülmektedir. Ağustos 2018 döneminde erkeklerin tarım dışı işsizlik oranı 0,1 yüzde puan azalırken kadınların tarım dışı işsizlik oranı 0,6 yüzde puan artmıştır. Betam tahmin modeli mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının 0,2 yüzde puan artarak Eylül 2018 döneminde yüzde 13,2 olacağını öngörmektedir.
Notun tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://betam.bahcesehir.edu.tr/2018/11/isgucu-piyasasi-gorunumu-kasim-2018/
İşgücü Piyasası Görünümü: Eylül 2018
Tarım Dışı İşsizlik Artmaya Devam Ediyor
Seyfettin Gürsel*, Gökçe Uysal Kolaşın** ve Yazgı Genç ***
Yönetici Özeti
Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik oranı Mayıs 2018 döneminden Haziran 2018 dönemine 0,2 yüzde puan artarak yüzde 12,8’e yükselmiştir. Mart 2018’den beri devam eden istihdam kayıpları Haziran 2018 döneminde durmuş, bu dönemde tarım dışı istihdam 105 bin artmıştır. İnşaat sektöründe istihdam azalmaya devam ederken sanayi ve hizmetler sektöründe istihdam artışları gerçekleşmiştir. Ama aynı zamanda tarım dışı işgücü artışı hızlanarak 182 bine ulaşmış ve böylelikle tarım dışı işsizlik artışı devam etmiştir. Betam tahmin modeli mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının artmaya devam ederek Temmuz 2018 döneminde yüzde 12,9 olacağını öngörmektedir. Haziran döneminde erkeklerin tarım dışı işsizlik oranı yüzde 0,1 puan gerileyerek yüzde 10,4’e düşerken kadınların tarım dışı işsizlik oranı yüzde 0,3 artarak yüzde 18’e yükselmiştir. Bu gelişmeler sonucunda tarım dışı işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farklılığı genişlemiştir.
Tarım dışı işgücünde kuvvetli artış
Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre Haziran 2018 döneminde Mayıs 2018 dönemiyle kıyaslandığında tarım dışı işgücü 182 bin artarak 26 milyon 937 bine yükselirken, tarım dışı istihdam 105 bin artarak 23 milyon 489 bin kişi olarak kaydedilmiştir (Şekil 1,Tablo 1). Bu gelişmeler sonucunda tarım dışı işsiz sayısı 77 bin kişi artarak 3 milyon 448 bine yükselmiş, tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 12,8’e çıkmıştır. Tarım dışı istihdamda Mart 2018 döneminden beri devam etmekte olan istihdam kayıpları Haziran 2018 döneminde durmuş buna karşılık buna karşılık tarım dışı işgücündeki artış hızlanmıştır. İstihdamdaki artış işgücündeki artışı karşılamadığı için tarım dışı işsizlikte artış gözlemlenmektedir. Bu gelişmeler ışığında 2018 yılı Ocak döneminde yüzde 11,8 olan tarım dışı işsizlik bu süre zarfında istikrarlı bir şekilde artarak 6 ay gibi bir sürede 1 yüzde puan artarak yüzde 12,8’e yükselmiştir.
Şekil 1 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü, istihdam ve işsizlik oranı
Kaynak: TÜİK, Betam
Temmuz 2018 döneminde işsizliğin 0,1 yüzde puan artmasını bekliyoruz
Betam tahmin modeli, mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin 0,2 yüzde puan artışla Haziran 2018 döneminde yüzde 12,7 olacağını tahmin etmişti. TÜİK Mayıs 2018 tarım dışı işsizlik oranını yüzde 12,5’ten yüzde 12,6’ya revize etmiştir. Tarım dışı işsizlik oranı tahmin edildiği gibi 0,2 puan artarak Haziran 2018 döneminde yüzde 12,8’e yükselmiştir. Betam tahmin modeli Temmuz 2018 döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının 12,9 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörmektedir. Tahmin modelinin ayrıntılarına Betam internet sitesinden ulaşılabilir.[1] Tahmin modelinde kullanılan Kariyer.net[2] verilerinden ilan başına başvuru sayısı Şekil 3’de gösterilmektedir. Kariyer.net’in verileri Betam tahmin modelinin girdilerinden biri olmakla birlikte tek etken değildir. Tahminde kullanılan ekonometrik modelde İŞKUR verileri, reel kesim güven endeksi, kapasite kullanım oranı gibi farklı birçok değişken kullanılmaktadır.
Şekil 2 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı ve ilan başına başvuru sayısı
Kaynak: Kariyer.net, TÜİK, Betam
Sanayi ve hizmetlerde istihdam artışı
Mevsimsellikten arındırılmış sektörel istihdam verilerine göre Haziran 2018 döneminde Mayıs 2018 dönemine kıyasla tarım ve inşaat sektörlerinde istihdam azalırken, sanayi ve hizmetlerde artmıştır (Şekil 3,Tablo 2).[3] Bu dönemde sanayi istihdamı 68 bin, hizmetler istihdamı 43 bin artarken, tarım istihdamı 30 bin, inşaat istihdamı ise 6 bin kişi azalmıştır. Sanayi üretim endeksi Mayıs ve Haziran aylarında gerilerken Temmuz ayında yükselmiştir. Haziran 2018 döneminin işgücü istatistiklerinin Mayıs, Haziran, Temmuz aylarının ortalaması olduğunu hatırlatalım. Bu koşullar altında Temmuz ayında yükselmiş olan sanayi üretim endeksi bu sektördeki istihdam artışlarıyla uyumludur. Hizmetlerde Aralık 2017’den buyana istihdam artışında yavaşlama dikkat çekmektedir (Tablo 2). Not edilmesi gereken bir diğer nokta ise inşaat sektöründe Şubat döneminden bu yana istihdamın 164 bine ulaşmış olmasıdır. İnşaat sektörü Ocak dönemine kıyasla 5 ayda istihdamının yüzde 7,5’ini kaybetmiştir (Tablo 2).
Şekil 3 Sektörlerin istihdam değişimi (bin kişi)
Kaynak: TUİK, Betam
Tarım dışı işsiz sayısı yıllık bazda arttı
Haziran 2018 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla mevsim etkilerinden arındırılmamış tarım dışı işgücü 817 bin (yüzde 3,1), tarım dışı istihdam 744 bin (yüzde 3,2) artmıştır (Şekil 4). Bu gelişmelerin sonucunda tarım dışı işsiz sayısı da 73 bin kişi artarak 3 milyon 261 bine yükselmiştir. Yıllık işsiz sayısında yaklaşık bir yıldır süren azalış bu dönemde sona ermiş, işsizlik oranı da yüzde 12,1’e yükselerek Haziran 2017 döneminin işsizlik oranına (yüzde 12,2) yaklaşmıştır.
Şekil 4 Tarım dışı işgücü, istihdam ve işsiz sayısında yıllık değişimler
Kaynak: TÜİK, Betam
Kadın erkek işsizlik oranı farkı açıldı
Şekil 5’te mevsim etkilerinden arındırılmış kadın ve erkek tarım dışı işsizlik oranları verilmektedir.[4] Haziran 2018 döneminde kadınların tarım dışı işsizlik oranı Mayıs 2018’e kıyasla 0,3 yüzde puan artarak yüzde 18,0, erkeklerin işsizlik oranı ise 0,1 yüzde puan azalarak yüzde 10,4 olmuştur. Toplam tarım dışı işsizliğin arttığı bir dönemde erkek işsizliğin düştüğü, kadın işsizliğinin de arttığı göze çarpmaktadır. Erkeklerde azalan, kadınlarda ise artan tarım dışı işsizlik oranına paralel olarak tarım dışı işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkı Mayıs 2018 döneminde 7,2 yüzde puandan Mayıs 2018 döneminde 7,6 yüzde puana yükselmiştir.
Şekil 5: Mevsim etkilerinden arındırılmış kadın ve erkek tarım dışı işsizlik oranları (%)
Kaynak: TÜİK, Betam
*Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Betam, Direktör, [email protected]
**Doç. Dr. Gökçe Uysal Kolaşın, Betam, Direktör Yardımcısı, [email protected]
*** Yazgı Genç, Betam, Araştırma Görevlisi, [email protected]
Tablo 1 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü göstergeleri (bin kişi) *
| İşgücü | İstih dam | İşsizlik | İşsizlik Oranı | Aylık değişimler | |||
| Mayıs 15 | 24000 | 21024 | 2976 | 12.4% | İşgücü | İstih dam | İşsizlik |
| Haziran 15 | 24051 | 21045 | 3006 | 12.5% | 51 | 21 | 30 |
| Temmuz 15 | 24204 | 21251 | 2953 | 12.2% | 152 | 206 | -54 |
| Ağustos 15 | 24125 | 21158 | 2967 | 12.3% | -78 | -93 | 15 |
| Eylül 15 | 24341 | 21347 | 2994 | 12.3% | 216 | 189 | 27 |
| Ekim 15 | 24410 | 21359 | 3051 | 12.5% | 69 | 12 | 57 |
| Kasım 15 | 24545 | 21526 | 3019 | 12.3% | 135 | 167 | -32 |
| Aralık 15 | 24622 | 21618 | 3004 | 12.2% | 77 | 92 | -15 |
| Ocak 16 | 24744 | 21750 | 2994 | 12.1% | 122 | 132 | -10 |
| Şubat 16 | 24850 | 21868 | 2982 | 12.0% | 106 | 118 | -12 |
| Mart 16 | 24874 | 21939 | 2935 | 11.8% | 24 | 71 | -47 |
| Nisan 16 | 25023 | 22045 | 2978 | 11.9% | 149 | 106 | 43 |
| Mayıs 16 | 25127 | 22036 | 3091 | 12.3% | 104 | -9 | 113 |
| Haziran 16 | 25118 | 21853 | 3265 | 13.0% | -8 | -183 | 175 |
| Temmuz 16 | 25165 | 21843 | 3322 | 13.2% | 46 | -10 | 56 |
| Ağustos 16 | 25172 | 21749 | 3423 | 13.6% | 8 | -94 | 102 |
| Eylül 16 | 25353 | 21930 | 3423 | 13.5% | 180 | 181 | -1 |
| Ekim 16 | 25531 | 21957 | 3574 | 14.0% | 179 | 27 | 152 |
| Kasım 16 | 25639 | 22024 | 3615 | 14.1% | 108 | 67 | 41 |
| Aralık 16 | 25596 | 21936 | 3660 | 14.3% | -43 | -88 | 45 |
| Ocak 17 | 25692 | 22069 | 3623 | 14.1% | 95 | 133 | -38 |
| Şubat 17 | 25813 | 22199 | 3614 | 14.0% | 121 | 130 | -9 |
| Mart 17 | 25986 | 22426 | 3560 | 13.7% | 173 | 227 | -54 |
| Nisan 17 | 26037 | 22574 | 3463 | 13.3% | 51 | 148 | -97 |
| Mayıs 17 | 26069 | 22628 | 3441 | 13.2% | 32 | 54 | -22 |
| Haziran 17 | 26128 | 22731 | 3397 | 13.0% | 58 | 103 | -45 |
| Temmuz 17 | 26100 | 22681 | 3419 | 13.1% | -27 | -50 | 23 |
| Ağustos 17 | 26209 | 22907 | 3302 | 12.6% | 109 | 226 | -117 |
| Eylül 17 | 26280 | 22969 | 3311 | 12.6% | 71 | 62 | 9 |
| Ekim 17 | 26318 | 23107 | 3211 | 12.2% | 37 | 138 | -101 |
| Kasım 17 | 26415 | 23219 | 3196 | 12.1% | 97 | 112 | -15 |
| Aralık 17 | 26452 | 23304 | 3148 | 11.9% | 37 | 85 | -48 |
| Ocak 18 | 26493 | 23367 | 3126 | 11.8% | 41 | 63 | -22 |
| Şubat 18 | 26603 | 23464 | 3139 | 11.8% | 110 | 97 | 13 |
| Mart 18 | 26617 | 23450 | 3167 | 11.9% | 14 | -14 | 28 |
| Nisan 18 | 26721 | 23434 | 3287 | 12.3% | 103 | -16 | 119 |
| Mayıs 18 | 26755 | 23384 | 3371 | 12.6% | 35 | -50 | 85 |
| Haziran 18 | 26937 | 23489 | 3448 | 12.8% | 182 | 105 | 77 |
Kaynak: TÜİK, Betam
Tablo 2 Mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel istihdam (bin kişi) *
| Tarım | Sanayi | İnşaat | Hiz metler | Aylık değişimler | ||||
| Mayıs 15 | 5543 | 5404 | 1879 | 13741 | Tarım | Sanayi | İnşaat | Hiz metler |
| Haziran 15 | 5582 | 5380 | 1875 | 13790 | 39 | -24 | -4 | 49 |
| Temmuz 15 | 5506 | 5336 | 1926 | 13989 | -76 | -44 | 51 | 199 |
| Ağustos 15 | 5537 | 5252 | 1922 | 13985 | 31 | -84 | -4 | -4 |
| Eylül 15 | 5517 | 5327 | 1943 | 14078 | -20 | 75 | 21 | 93 |
| Ekim 15 | 5450 | 5363 | 1963 | 14034 | -67 | 36 | 20 | -44 |
| Kasım 15 | 5387 | 5353 | 1986 | 14188 | -63 | -10 | 23 | 154 |
| Aralık 15 | 5407 | 5311 | 1991 | 14316 | 20 | -42 | 5 | 128 |
| Ocak 16 | 5371 | 5300 | 1995 | 14455 | -36 | -11 | 4 | 139 |
| Şubat 16 | 5326 | 5276 | 1991 | 14601 | -45 | -24 | -4 | 146 |
| Mart 16 | 5386 | 5295 | 2017 | 14627 | 60 | 19 | 26 | 26 |
| Nisan 16 | 5368 | 5381 | 2032 | 14632 | -18 | 86 | 15 | 5 |
| Mayıs 16 | 5327 | 5386 | 2060 | 14590 | -41 | 5 | 28 | -42 |
| Haziran 16 | 5185 | 5330 | 1963 | 14560 | -142 | -56 | -97 | -30 |
| Temmuz 16 | 5216 | 5254 | 1956 | 14634 | 31 | -76 | -7 | 74 |
| Ağustos 16 | 5275 | 5224 | 1925 | 14600 | 59 | -30 | -31 | -34 |
| Eylül 16 | 5339 | 5260 | 2032 | 14638 | 64 | 36 | 107 | 38 |
| Ekim 16 | 5283 | 5282 | 1997 | 14677 | -56 | 22 | -35 | 39 |
| Kasım 16 | 5285 | 5316 | 1994 | 14714 | 2 | 34 | -3 | 37 |
| Aralık 16 | 5308 | 5265 | 1954 | 14717 | 23 | -51 | -40 | 3 |
| Ocak 17 | 5433 | 5274 | 1958 | 14836 | 125 | 9 | 4 | 119 |
| Şubat 17 | 5473 | 5251 | 2014 | 14933 | 40 | -23 | 56 | 97 |
| Mart 17 | 5383 | 5346 | 2085 | 14995 | -90 | 95 | 71 | 62 |
| Nisan 17 | 5349 | 5372 | 2121 | 15081 | -34 | 26 | 36 | 86 |
| Mayıs 17 | 5379 | 5386 | 2086 | 15156 | 30 | 14 | -35 | 75 |
| Haziran 17 | 5382 | 5383 | 2080 | 15268 | 3 | -3 | -6 | 112 |
| Temmuz 17 | 5510 | 5363 | 2100 | 15218 | 128 | -20 | 20 | -50 |
| Ağustos 17 | 5470 | 5437 | 2153 | 15317 | -40 | 74 | 53 | 99 |
| Eylül 17 | 5530 | 5421 | 2127 | 15421 | 60 | -16 | -26 | 104 |
| Ekim 17 | 5508 | 5470 | 2115 | 15522 | -22 | 49 | -12 | 101 |
| Kasım 17 | 5521 | 5470 | 2143 | 15606 | 13 | 0 | 28 | 84 |
| Aralık 17 | 5549 | 5514 | 2178 | 15612 | 28 | 44 | 35 | 6 |
| Ocak 18 | 5492 | 5567 | 2197 | 15603 | -57 | 53 | 19 | -9 |
| Şubat 18 | 5416 | 5627 | 2191 | 15646 | -76 | 60 | -6 | 43 |
| Mart 18 | 5359 | 5618 | 2141 | 15691 | -57 | -9 | -50 | 45 |
| Nisan 18 | 5338 | 5650 | 2089 | 15695 | -21 | 32 | -52 | 4 |
| Mayıs 18 | 5289 | 5669 | 2039 | 15676 | -49 | 19 | -50 | -19 |
| Haziran 18 | 5259 | 5737 | 2033 | 15719 | -30 | 68 | -6 | 43 |
Kaynak: TÜİK, Betam
Tablo 3: Mevsim etkilerinden arındırılmış kadın ve erkek tarım dışı işgücü göstergeleri (bin kişi)
| Kadın İşgücü | Kadın İstihdam | Kadın İşsiz | Erkek İşgücü | Erkek İstihdam | Erkek İşsiz | |
| Haziran 15 | 6654 | 5507 | 1147 | 17422 | 15565 | 1858 |
| Temmuz 15 | 6749 | 5625 | 1124 | 17482 | 15691 | 1791 |
| Ağustos 15 | 6714 | 5606 | 1108 | 17483 | 15651 | 1832 |
| Eylül 15 | 6759 | 5662 | 1097 | 17573 | 15730 | 1843 |
| Ekim 15 | 6781 | 5651 | 1130 | 17609 | 15740 | 1869 |
| Kasım 15 | 6876 | 5730 | 1146 | 17618 | 15800 | 1818 |
| Aralık 15 | 6968 | 5790 | 1178 | 17655 | 15851 | 1804 |
| Ocak 16 | 7011 | 5832 | 1179 | 17684 | 15896 | 1788 |
| Şubat 16 | 7046 | 5859 | 1186 | 17769 | 15909 | 1860 |
| Mart 16 | 7060 | 5898 | 1162 | 17820 | 15985 | 1835 |
| Nisan 16 | 7145 | 5950 | 1195 | 17850 | 16021 | 1829 |
| Mayıs 16 | 7176 | 5981 | 1195 | 17935 | 16028 | 1907 |
| Haziran 16 | 7258 | 5990 | 1267 | 17859 | 15890 | 1968 |
| Temmuz 16 | 7270 | 5947 | 1322 | 17919 | 15956 | 1964 |
| Ağustos 16 | 7327 | 5941 | 1386 | 17913 | 15893 | 2020 |
| Eylül 16 | 7376 | 5968 | 1409 | 17983 | 15997 | 1986 |
| Ekim 16 | 7442 | 5969 | 1473 | 18061 | 16002 | 2058 |
| Kasım 16 | 7460 | 5950 | 1509 | 18147 | 16070 | 2077 |
| Aralık 16 | 7457 | 5950 | 1507 | 18164 | 16002 | 2163 |
| Ocak 17 | 7450 | 5980 | 1470 | 18275 | 16069 | 2207 |
| Şubat 17 | 7511 | 6052 | 1459 | 18306 | 16062 | 2245 |
| Mart 17 | 7615 | 6145 | 1471 | 18364 | 16240 | 2124 |
| Nisan 17 | 7602 | 6150 | 1452 | 18393 | 16372 | 2021 |
| Mayıs 17 | 7652 | 6208 | 1444 | 18390 | 16388 | 2001 |
| Haziran 17 | 7666 | 6230 | 1436 | 18437 | 16520 | 1917 |
| Temmuz 17 | 7680 | 6219 | 1461 | 18449 | 16511 | 1938 |
| Ağustos 17 | 7733 | 6290 | 1443 | 18548 | 16700 | 1847 |
| Eylül 17 | 7766 | 6349 | 1418 | 18519 | 16651 | 1868 |
| Ekim 17 | 7792 | 6445 | 1347 | 18503 | 16672 | 1831 |
| Kasım 17 | 7828 | 6503 | 1325 | 18545 | 16721 | 1824 |
| Aralık 17 | 7887 | 6553 | 1333 | 18555 | 16763 | 1793 |
| Ocak 18 | 7923 | 6577 | 1345 | 18555 | 16759 | 1796 |
| Şubat 18 | 7954 | 6580 | 1374 | 18618 | 16796 | 1822 |
| Mart 18 | 7950 | 6576 | 1375 | 18661 | 16845 | 1816 |
| Nisan 18 | 7987 | 6587 | 1400 | 18703 | 16803 | 1900 |
| Mayıs 18 | 8023 | 6604 | 1418 | 18707 | 16744 | 1962 |
| Haziran 18 | 8070 | 6620 | 1449 | 18829 | 16874 | 1955 |
Kaynak: TÜİK, Betam
[1] Betam’ın kullandığı tahmin modeli “Kariyer.net Verisiyle Kısa Vadeli Tarım Dışı İşsizlik Tahmini” başlıklı Betam Araştırma Notu 168’de ayrıntılı olarak tartışılmaktadır. Modeldeki yenilikler ise “Mevsim Etkilerinden Arındırılmış İşsizlik Tahmini” başlıklı Betam Bilgi Notu 14’te açıklanmıştır.
Soybilgen, B., “Kariyer.net Verisiyle Kısa Vadeli Tarım Dışı İşsizlik Tahmini”, Betam Araştırma Notu 168.
http://betam.bahcesehir.edu.tr/tr/2014/06/kariyer-net-verisiyle-kisa-vadeli-tarim-disi-issizlik-tahmini/
Soybilgen, B., “Mevsim Etkilerinden Arındırılmış İşsizlik Tahmini”, Betam Bilgi Notu 14
MEVSİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ TARIM DIŞI İŞSİZLİK TAHMİNİ
[2] Betam Kariyer.net tarafından sağlanan verilerden açık bulunan iş pozisyonu başına yapılan başvuru sayısını hesaplıyor. Bu seri hem mevsim hem takvim etkilerinden arındırılmıştır. İlan başına başvuru sayısının azalması bir yandan münhal işlerin artmasına diğer yandan da başvuru sayısının azalmasına bağlıdır. Münhal işlerin artması büyümenin hızlanmasına bağlanırken, başvuruların azalması iş arayan sayısının azalmasına bağlı olacaktır.
[3] Sektörel istihdam serileri teker teker mevsim etkilerinden arındırılmaktadır. Dolayısıyla sektörel istihdam rakamlarının toplamı, mevsim etkilerinden arındırılmış toplam istihdam rakamından farklı olabilmektedir. Aradaki fark mevsim etkilerinden arındırma prosedürünün lineer olmamasından kaynaklanmaktadır.
[4] TÜİK Şubat 2014 döneminde işgücü piyasası verilerinde önemli düzeltmelere gitmiştir. Bu kapsamda, TÜİK çeşitli işgücü verilerini geriye doğru düzeltmiş ve mevsim etkilerinden arındırılmış verileri de açıklamaya devam etmiştir. Ancak düzeltmeler toplumsal cinsiyet ayrımında yapılmamıştır. Bu sebeple kadın ve erkek işgücü verileri mevsimsel etkilerden arındırma işleminin sağlıklı olarak yapılamamıştır. Zira mevsim etkilerinden arındırma işlemi için en az 36 gözlem gerekmektedir. Şubat 2017 dönemi verilerinin açıklanmasıyla birlikte mevsim etkilerinden arındırma işlemi için gerekli olan 36 gözlem sayısı sağlanmıştır ve bu dönemden itibaren Betam toplumsal cinsiyet ayrımında mevsim etkilerinden arındırma işlemini yapmaktadır. Yine de mevsim etkilerinden arındırmanın en azından bir süre daha serilerde fazladan oynaklığa sebep olabileceği unutulmamalıdır.
İşgücü Piyasası Görünümü: Ağustos 2018
BETAM: Tarım Dışı İşsizlikte Kuvvetli Artış Devam Ediyor
TARIM DIŞI İŞSİZLİKTE KUVVETLİ ARTIŞ DEVAM EDİYOR
Seyfettin Gürsel* ve Uğurcan Acar
Yönetici Özeti
Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik oranı Nisan 2018 döneminde gerçekleşen 0,3 yüzde puanlık artışın ardından Mayıs 2018 döneminde de 0,3 yüzde puan artarak yüzde 12,5 olmuştur. Böylece iki ayda tarım dışı işsizlik oranı yüzde 11,9’dan 12,5’e yükselmiştir. Tarım dışı işsizlikteki bu güçlü artışın ardında istihdamın iki dönem üst üste azalması yatmaktadır. Sektör verileri sanayi hariç tüm sektörlerde istihdamın düştüğüne işaret etmektedir. İnşaat sektöründe son üç dönemdir kuvvetli istihdam kayıpları yaşanmıştır. İstihdam kayıplarının ağırlıklı olarak inşaat sektöründen kaynaklanmış olması tarım dışı işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkını kadınların lehine kısıtlı da olsa azaltmıştır. Betam tahmin modeli mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının artmaya devam ederek Haziran 2018 döneminde yüzde 12,7 olacağını öngörmektedir.
Tarım dışı işgücü arttı, istihdam azaldı
Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre Mayıs 2018 döneminde Nisan 2018 dönemiyle kıyaslandığında tarım dışı işgücü 34 bin artarak 26 milyon 729 bine yükselirken, tarım dışı istihdam 50 bin azalarak 23 milyon 388 bin kişi olarak kaydedilmiştir (Şekil 1,Tablo 1). Bu gelişmeler sonucunda tarım dışı işsiz sayısı 84 bin kişi artarak 3 milyon 341 bine yükselmiş, tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 12,5’e çıkmıştır.
Şekil 1 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü, istihdam ve işsizlik oranı
Kaynak: TÜİK, Betam
Mayıs 2018 döneminde işsizliğin 0,2 yüzde puan artmasını bekliyoruz
Betam tahmin modeli, mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin 0,1 yüzde puan artışla Mayıs 2018 döneminde yüzde 12,3 olacağını tahmin etmişti. Tarım dışı işsizlik oranı artarak Mayıs 2018 döneminde yüzde 12,5’e yükselmiştir. Betam tahmin modeli Haziran 2018 döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının 12,7 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörmektedir. Tahmin modelinin ayrıntılarına Betam internet sitesinden ulaşılabilir. Tahmin modelinde kullanılan Kariyer.net verilerinden ilan başına başvuru sayısı Şekil 3’de gösterilmektedir. Kariyer.net’in verileri Betam tahmin modelinin girdilerinden biri olmakla birlikte tek etken değildir. Tahminde kullanılan ekonometrik modelde İŞKUR verileri, reel kesim güven endeksi, kapasite kullanım oranı gibi farklı birçok değişken kullanılmaktadır.
Şekil 2 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı ve ilan başına başvuru sayısı
Kaynak: Kariyer.net, TÜİK, Betam
İnşaatta istihdam kayıpları devam ediyor
Mevsimsellikten arındırılmış sektörel istihdam verilerine göre Mayıs 2018 döneminde Nisan 2018 dönemine kıyasla sanayi hariç tüm sektörlerde istihdam azalmıştır (Şekil 3,Tablo 2). Bu dönemde sanayi istihdamı 19 bin artarken, tarım istihdamı 48 bin, inşaat istihdamı 49 bin, hizmetler istihdamı ise 19 bin kişi azalmıştır. İnşaatta son dört dönemdir gerçekleşen istihdam kayıpları 150 bin kişiyi aşmıştır. İstihdamın yarısından fazlasını kapsayan ve son yıllarda istihdam artışının motor konumundaki hizmet sektöründe Aralık döneminden Mayıs dönemine toplam istihdam artışının 62 binle sınırlı kalması dikkat çekicidir.
Şekil 3 Sektörlerin istihdam değişimi (bin kişi)
Kaynak: TUİK, Betam
Tarım dışı işsiz sayısında yıllık düşüş baz etkisiyle devam ediyor
2017 yıllında yüksek ekonomik büyüme-yüksek istihdam artışı sonucu azalan işsiz sayısı trendi yıllık bazda devam etmektedir. Mayıs 2018 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla mevsim etkilerinden arındırılmamış tarım dışı işgücü 668 bin (yüzde 2,6), tarım dışı istihdam 747 bin (yüzde 3,3) artmıştır (Şekil 4). Bu gelişmelerin sonucunda tarım dışı işsiz sayısı da 79 bin azalarak 3 milyon 104 bine gerilemiştir. Yıllık değişimlere bakıldığında işgücü ve istihdam artışlarında yavaşlama bariz hale gelirken istihdamda artışında sert yavaşlama belirginleşmiştir (Şekil 4).
Şekil 4 Tarım dışı işgücü, istihdam ve işsiz sayısında yıllık değişimler
Kaynak: TÜİK, Betam
Kadın erkek işsizlik oranı farkı daraldı
Şekil 5’te mevsim etkilerinden arındırılmış kadın ve erkek tarım dışı işsizlik oranları verilmektedir. Mayıs 2018 döneminde kadınların tarım dışı işsizlik oranı Nisan 2018’e kıyasla 0,1 yüzde puan artarak yüzde 17,6, erkeklerin işsizlik oranı ise 0,2 yüzde puan artarak yüzde 10,5 olmuştur. Diğer bir deyişle tarım dışı işsizlik oranları erkekler için daha hızlı artmış, bu gelişmeye paralel olarak tarım dışı işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkı Nisan 2018 döneminde 7,2 yüzde puandan Mayıs 2018 döneminde 7,1 yüzde puana gerilemiştir. Bu gelişmede büyük istihdam kayıplarının yaşandığı inşaat sektöründe yoğunlukla erkeklerin istihdam edilmesinin etkisi dikkat alınmalıdır.
Şekil 5: Mevsim etkilerinden arındırılmış kadın ve erkek tarım dışı işsizlik oranları (%)
Kaynak: TÜİK, Betam
Tablo 1 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü göstergeleri (bin kişi) *
| İşgücü | İstihdam | İşsizlik | İşsizlik Oranı | Aylık değişimler | |||
| Nisan 15 | 23863 | 20928 | 2935 | 12.3% | İşgücü | İstihdam | İşsizlik |
| Mayıs 15 | 24001 | 21025 | 2976 | 12.4% | 138 | 97 | 41 |
| Haziran 15 | 24049 | 21043 | 3006 | 12.5% | 48 | 18 | 30 |
| Temmuz 15 | 24203 | 21250 | 2953 | 12.2% | 154 | 207 | -53 |
| Ağustos 15 | 24125 | 21158 | 2967 | 12.3% | -77 | -92 | 15 |
| Eylül 15 | 24342 | 21348 | 2994 | 12.3% | 217 | 190 | 27 |
| Ekim 15 | 24411 | 21360 | 3051 | 12.5% | 69 | 12 | 57 |
| Kasım 15 | 24546 | 21527 | 3019 | 12.3% | 135 | 167 | -32 |
| Aralık 15 | 24622 | 21618 | 3004 | 12.2% | 76 | 91 | -15 |
| Ocak 16 | 24745 | 21751 | 2994 | 12.1% | 123 | 133 | -10 |
| Şubat 16 | 24851 | 21869 | 2982 | 12.0% | 106 | 118 | -12 |
| Mart 16 | 24875 | 21940 | 2935 | 11.8% | 24 | 71 | -47 |
| Nisan 16 | 24995 | 22046 | 2949 | 11.8% | 120 | 106 | 14 |
| Mayıs 16 | 25129 | 22038 | 3091 | 12.3% | 133 | -8 | 141 |
| Haziran 16 | 25116 | 21851 | 3265 | 13.0% | -13 | -187 | 174 |
| Temmuz 16 | 25164 | 21842 | 3322 | 13.2% | 48 | -9 | 57 |
| Ağustos 16 | 25171 | 21748 | 3423 | 13.6% | 8 | -94 | 102 |
| Eylül 16 | 25351 | 21929 | 3422 | 13.5% | 180 | 181 | -1 |
| Ekim 16 | 25530 | 21956 | 3574 | 14.0% | 179 | 27 | 152 |
| Kasım 16 | 25639 | 22024 | 3615 | 14.1% | 109 | 68 | 41 |
| Aralık 16 | 25596 | 21936 | 3660 | 14.3% | -43 | -88 | 45 |
| Ocak 17 | 25693 | 22070 | 3623 | 14.1% | 96 | 134 | -38 |
| Şubat 17 | 25814 | 22200 | 3614 | 14.0% | 121 | 130 | -9 |
| Mart 17 | 25988 | 22428 | 3560 | 13.7% | 174 | 228 | -54 |
| Nisan 17 | 26039 | 22576 | 3463 | 13.3% | 51 | 148 | -97 |
| Mayıs 17 | 26071 | 22630 | 3441 | 13.2% | 32 | 54 | -22 |
| Haziran 17 | 26123 | 22727 | 3396 | 13.0% | 52 | 97 | -45 |
| Temmuz 17 | 26127 | 22678 | 3449 | 13.2% | 4 | -49 | 53 |
| Ağustos 17 | 26237 | 22905 | 3332 | 12.7% | 110 | 227 | -117 |
| Eylül 17 | 26278 | 22967 | 3311 | 12.6% | 41 | 62 | -21 |
| Ekim 17 | 26317 | 23106 | 3211 | 12.2% | 39 | 139 | -100 |
| Kasım 17 | 26415 | 23219 | 3196 | 12.1% | 99 | 113 | -14 |
| Aralık 17 | 26452 | 23304 | 3148 | 11.9% | 37 | 85 | -48 |
| Ocak 18 | 26495 | 23369 | 3126 | 11.8% | 44 | 65 | -21 |
| Şubat 18 | 26604 | 23465 | 3139 | 11.8% | 109 | 96 | 13 |
| Mart 18 | 26621 | 23453 | 3168 | 11.9% | 17 | -12 | 29 |
| Nisan 18 | 26695 | 23438 | 3257 | 12.2% | 74 | -15 | 89 |
| Mayıs 18 | 26729 | 23388 | 3341 | 12.5% | 34 | -50 | 84 |
Kaynak: TÜİK, Betam
Tablo 2 Mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel istihdam (bin kişi) *
| Tarım | Sanayi | İnşaat | Hizmetler | Aylık değişimler | ||||
| Nisan 15 | 5517 | 5326 | 1884 | 13718 | Tarım | Sanayi | İnşaat | Hizm etler |
| Mayıs 15 | 5545 | 5404 | 1879 | 13742 | 28 | 78 | -5 | 24 |
| Haziran 15 | 5581 | 5380 | 1874 | 13789 | 36 | -24 | -5 | 47 |
| Temmuz 15 | 5504 | 5336 | 1925 | 13988 | -77 | -44 | 51 | 199 |
| Ağustos 15 | 5535 | 5252 | 1921 | 13985 | 31 | -84 | -4 | -3 |
| Eylül 15 | 5516 | 5327 | 1943 | 14077 | -19 | 75 | 22 | 92 |
| Ekim 15 | 5449 | 5363 | 1962 | 14034 | -67 | 36 | 19 | -43 |
| Kasım 15 | 5386 | 5353 | 1986 | 14188 | -63 | -10 | 24 | 154 |
| Aralık 15 | 5407 | 5311 | 1991 | 14316 | 21 | -42 | 5 | 128 |
| Ocak 16 | 5372 | 5300 | 1996 | 14455 | -35 | -11 | 5 | 139 |
| Şubat 16 | 5327 | 5276 | 1992 | 14601 | -45 | -24 | -4 | 146 |
| Mart 16 | 5388 | 5295 | 2018 | 14628 | 61 | 19 | 26 | 27 |
| Nisan 16 | 5370 | 5381 | 2033 | 14632 | -18 | 86 | 15 | 4 |
| Mayıs 16 | 5329 | 5386 | 2061 | 14591 | -41 | 5 | 28 | -41 |
| Haziran 16 | 5182 | 5330 | 1962 | 14559 | -147 | -56 | -99 | -32 |
| Temmuz 16 | 5213 | 5254 | 1955 | 14633 | 31 | -76 | -7 | 74 |
| Ağustos 16 | 5273 | 5224 | 1924 | 14599 | 60 | -30 | -31 | -34 |
| Eylül 16 | 5338 | 5260 | 2031 | 14638 | 65 | 36 | 107 | 39 |
| Ekim 16 | 5283 | 5282 | 1997 | 14677 | -55 | 22 | -34 | 39 |
| Kasım 16 | 5285 | 5316 | 1994 | 14714 | 2 | 34 | -3 | 37 |
| Aralık 16 | 5309 | 5265 | 1954 | 14717 | 24 | -51 | -40 | 3 |
| Ocak 17 | 5434 | 5274 | 1959 | 14837 | 125 | 9 | 5 | 120 |
| Şubat 17 | 5475 | 5251 | 2015 | 14934 | 41 | -23 | 56 | 97 |
| Mart 17 | 5385 | 5346 | 2086 | 14996 | -90 | 95 | 71 | 62 |
| Nisan 17 | 5351 | 5372 | 2122 | 15082 | -34 | 26 | 36 | 86 |
| Mayıs 17 | 5382 | 5386 | 2087 | 15157 | 31 | 14 | -35 | 75 |
| Haziran 17 | 5379 | 5383 | 2078 | 15266 | -3 | -3 | -9 | 109 |
| Temmuz 17 | 5506 | 5363 | 2098 | 15217 | 127 | -20 | 20 | -49 |
| Ağustos 17 | 5467 | 5437 | 2152 | 15316 | -39 | 74 | 54 | 99 |
| Ağustos 17 | 5529 | 5421 | 2126 | 15420 | 62 | -16 | -26 | 104 |
| Ekim 17 | 5507 | 5470 | 2115 | 15522 | -22 | 49 | -11 | 102 |
| Kasım 17 | 5520 | 5470 | 2143 | 15606 | 13 | 0 | 28 | 84 |
| Aralık 17 | 5550 | 5514 | 2179 | 15612 | 30 | 44 | 36 | 6 |
| Ocak 18 | 5493 | 5567 | 2198 | 15603 | -57 | 53 | 19 | -9 |
| Şubat 18 | 5419 | 5627 | 2192 | 15647 | -74 | 60 | -6 | 44 |
| Mart 18 | 5362 | 5618 | 2143 | 15692 | -57 | -9 | -49 | 45 |
| Nisan 18 | 5341 | 5650 | 2091 | 15697 | -21 | 32 | -52 | 5 |
| Mayıs 18 | 5293 | 5669 | 2042 | 15678 | -48 | 19 | -49 | -19 |
Kaynak: TÜİK, Betam
Tablo 3: Mevsim etkilerinden arındırılmış kadın ve erkek tarım dışı işgücü göstergeleri (bin kişi
| Kadın İşgücü | Kadın İstihdam | Kadın İşsiz | Erkek İşgücü | Erkek İstihdam | Erkek İşsiz | |
| Mayıs 15 | 6624 | 5442 | 1182 | 17352 | 15521 | 1831 |
| Haziran 15 | 6657 | 5506 | 1151 | 17427 | 15571 | 1856 |
| Temmuz 15 | 6751 | 5624 | 1127 | 17487 | 15699 | 1787 |
| Ağustos 15 | 6715 | 5605 | 1110 | 17483 | 15659 | 1824 |
| Eylül 15 | 6760 | 5661 | 1099 | 17577 | 15741 | 1837 |
| Ekim 15 | 6782 | 5650 | 1132 | 17616 | 15753 | 1864 |
| Kasım 15 | 6876 | 5730 | 1146 | 17620 | 15812 | 1808 |
| Aralık 15 | 6968 | 5790 | 1178 | 17658 | 15863 | 1795 |
| Ocak 16 | 7011 | 5833 | 1178 | 17686 | 15908 | 1778 |
| Şubat 16 | 7044 | 5860 | 1184 | 17765 | 15917 | 1848 |
| Mart 16 | 7058 | 5899 | 1159 | 17815 | 15942 | 1873 |
| Nisan 16 | 7143 | 5951 | 1191 | 17844 | 15993 | 1851 |
| Mayıs 16 | 7174 | 5983 | 1191 | 17929 | 16009 | 1920 |
| Haziran 16 | 7261 | 5989 | 1272 | 17869 | 15898 | 1971 |
| Temmuz 16 | 7271 | 5946 | 1325 | 17923 | 15963 | 1960 |
| Ağustos 16 | 7328 | 5940 | 1388 | 17915 | 15904 | 2011 |
| Eylül 16 | 7377 | 5967 | 1410 | 17982 | 16010 | 1973 |
| Ekim 16 | 7443 | 5968 | 1475 | 18058 | 16014 | 2044 |
| Kasım 16 | 7460 | 5950 | 1510 | 18147 | 16083 | 2064 |
| Aralık 16 | 7457 | 5950 | 1507 | 18158 | 16011 | 2147 |
| Ocak 17 | 7450 | 5981 | 1469 | 18271 | 16077 | 2194 |
| Şubat 17 | 7509 | 6053 | 1456 | 18303 | 16064 | 2239 |
| Mart 17 | 7613 | 6146 | 1468 | 18364 | 16198 | 2166 |
| Nisan 17 | 7600 | 6151 | 1449 | 18390 | 16345 | 2045 |
| Mayıs 17 | 7650 | 6210 | 1440 | 18375 | 16365 | 2011 |
| Haziran 17 | 7669 | 6229 | 1440 | 18463 | 16530 | 1933 |
| Temmuz 17 | 7681 | 6218 | 1463 | 18460 | 16519 | 1941 |
| Ağustos 17 | 7734 | 6289 | 1445 | 18565 | 16716 | 1849 |
| Eylül 17 | 7768 | 6348 | 1420 | 18524 | 16666 | 1859 |
| Ekim 17 | 7793 | 6444 | 1348 | 18498 | 16685 | 1814 |
| Kasım 17 | 7829 | 6503 | 1326 | 18545 | 16736 | 1809 |
| Aralık 17 | 7887 | 6553 | 1334 | 18542 | 16773 | 1769 |
| Ocak 18 | 7923 | 6578 | 1345 | 18539 | 16767 | 1772 |
| Şubat 18 | 7952 | 6581 | 1371 | 18606 | 16798 | 1808 |
| Mart 18 | 7948 | 6577 | 1372 | 18654 | 16805 | 1849 |
| Nisan 18 | 7985 | 6588 | 1397 | 18692 | 16775 | 1917 |
| Mayıs 18 | 8020 | 6606 | 1414 | 18679 | 16716 | 1964 |
Kaynak: TÜİK, Betam
