12.06.2020 – Azerbaycan doğalgazını Avrupa’ya taşıyacak Güney Gaz Koridoru’nun en uzun halkası olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP), ticari işletmecilik faaliyetine başladığı 30 Haziran 2018 tarihinden 30 Haziran 2020 tarihine kadar olan 2 yıllık süre zarfında Türkiye’ye toplamda 6 milyar metreküp gaz taşımış olacak. Avrupa’ya doğalgaz iletmeye hazır olan TANAP, gerek Türkiye’nin gerekse Avrupa’nın enerji arz güvenliği açısından stratejik önem taşıyor.
Türkiye ve Azerbaycan’ın enerji alanındaki stratejik iş birliğinin en önemli projelerinden biri olan ve 12 Haziran 2018’de uluslararası törenle açılışı yapılan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’nın faaliyetleri ikinci yılını dolduruyor. Enerji arz güvenliği konusunda stratejik öneme sahip olan TANAP, Azerbaycan doğalgazını Türkiye’ye taşıyan ve iki yıldır devam eden ticari operasyon kapsamında, 30 Haziran 2020 itibarıyla Türkiye’ye 6 milyar metreküp gaz taşımış olacak.
TÜRKİYE’YE İKİ YILDA 6 MİLYAR METREKÜP GAZ TAŞINDI
İki yıldır %100 verimlilikle işletilen ve doğalgaz arzına aralıksız devam eden TANAP’ın Genel Müdürü Saltuk Düzyol, “TANAP, Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şahdeniz-2 Doğalgaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgazı Türkiye’ye ve Avrupa’ya taşıyan Güney Gaz Koridoru’nun en uzun halkası. Türkiye’nin doğalgaz arz güvenliğinin artırılması ve arz kaynaklarının çeşitlendirilmesinin yanı sıra, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Avrupa gaz piyasasına açılmasına, Avrupa Birliği ile siyasi ve ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesine, bölgenin enerji arz güvenliğine ve istikrarına katkıda bulunacak olan bu büyük proje, Avrupa’ya ticari gaz akışı için de hazır durumda. 30 Haziran 2018’de başlayan ticari işletmecilik faaliyetimiz bugüne kadar herhangi bir aksama olmadan ve planlandığı şekilde yürütüldü” dedi.
30 Haziran 2020 itibarıyla Azerbaycan’dan Türkiye’ye taşınan doğalgaz miktarının 6 milyar metreküpe ulaşacağına dikkat çeken Düzyol, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu tarihten itibaren Türkiye’ye taahhütlerimiz çerçevesinde her yıl 6 milyar metreküp gaz vereceğiz. Azerbaycan’dan taşınacak toplam 16 milyar metreküplük doğalgazın 6 milyarını Türkiye’ye, 10 milyar metreküpünü ise Avrupa’ya iletecek olan TANAP’ın taşıma kapasitesi, önümüzdeki dönemde ilave yatırımlarla 31 milyar metreküpe kadar çıkabilecek.”
TÜRKİYE, ORTADOĞU VE AVRUPA’NIN EN UZUN VE EN GENİŞ ÇAPLI DOĞALGAZ BORU HATTI
Türkiye-Gürcistan sınırında bulunan Ardahan’ın Posof ilçesinde başlayan TANAP, Türkiye sınırları içerisinde 20 il, 67 ilçe ve 600 köyü kat ettikten sonra Edirne’nin İpsala ilçesinde Avrupa’ya bağlanıyor.Toplam 1.850 kilometre uzunluğundaki boru hattının, Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan kısmının açılışı 12 Haziran 2018’de uluslararası bir törenle yapılmış ve 30 Haziran 2018 tarihi itibarıyla da Türkiye’ye ticari gaz akışı başlamıştı. 1 Temmuz 2019’da Avrupa’ya gaz iletimi için tamamen hazır hale gelen Türkiye, Ortadoğu ve Avrupa’nın en uzun ve en geniş çaplı doğalgaz boru hattı TANAP’ın Avrupa bağlantısının açılış töreni ise 30 Kasım 2019’da yine uluslararası bir törenle gerçekleştirilmişti.
TANAP Avrupa Bağlantısı Tamamlandı
01.12.2019 – Güney Gaz Koridoru’nun en önemli halkası Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) Avrupa bağlantı açılışı, Edirne İpsala’daki TANAP MS4 Ölçüm İstasyonu’nda yapıldı. Uluslararası törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi Şefik Caferoviç, Gürcistan Başbakanı Giorgi Gakharia, Türkiye, Katar, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan’dan bakanlar, İtalya, Yunanistan, Bosna Hersek, Sırbistan ve Avrupa Birliği temsilcileri, SOCAR, BOTAŞ ve BP üst düzey yöneticilerinin yanı sıra iş dünyasının önemli temsilcileri katıldı.
Türkiye ve Azerbaycan’ın enerji alanındaki stratejik iş birliğinin en önemli projelerinden biri olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) Avrupa bağlantısı, uluslararası bir törenle açıldı. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde, Edirne’nin İpsala ilçesindeki MS-4 Ölçüm İstasyonu’nda gerçekleştirilen, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in teşrif ettiği törene Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi Şefik Caferoviç, Gürcistan Başbakanı Giorgi Gakharia, Türkiye, Katar, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan’dan bakanlar, İtalya, Yunanistan, Bosna Hersek, Sırbistan ve Avrupa Birliği’nden temsilciler, SOCAR Başkanı ve TANAP Yönetim Kurulu Başkanı Rövnag Abdullayev, BP ve BOTAŞ’tan oluşan proje ortaklarının üst düzey yöneticileri ve Güney Gaz Koridoru’nu oluşturan ülkelerin sektör temsilcileri de katıldı.
Törende konuşan SOCAR Başkanı ve TANAP Yönetim Kurulu Başkanı Rövnag Abdullayev, “Geçen sene Güney Gaz Koridoru ve onun en önemli halkası olan TANAP’ın birinci kısmını faaliyete geçirdik. Bu gün ise TANAP, Avrupa’ya doğalgaz taşımak için tamamen hazır duruma getirilmiştir. Türkiye’nin doğusundan batısına kadar uzanan bu tarihi iletim hattının inşaatı, zamanında ve yüksek kaliteli bir şekilde tamamlanmıştır. Türkiye-Yunanistan sınırında TANAP’a bağlanacak Trans Adriyatik Doğal Gaz Boru Hattı’nın (TAP) inşaatı da sona erdikten sonra tarihte ilk defa Azerbaycan gazı Hazar Havzası’ndan Avrupa pazarlarına, doğrudan iletilmiş olacak. Böylece, Avrupa’nın yeni gaz tedarikçisi olmanın yanı sıra, Türkiye’nin de en büyük ikinci doğalgaz tedarikçisine de dönüşmeyi hedefliyoruz. Ortaklarımızla birlikte üstlendiğimiz bu dev projeyi başarılı bir şekilde hayata geçirebildik. SOCAR olarak yurtdışında ilk kez bu denli karmaşık bir projeyi yönetmemize karşın, inşaat çalışmalarını yüksek verimlilikle tamamlamayı başardık. Projeyi değerlendiren uluslararası danışmanlık firmalarının öngördüğü maliyetten daha düşük bir rakamla inşaatı tamamlayarak, boru hattının hissedarları olan Azerbaycan ve Türkiye devletine, aynı zamanda BP şirketine önemli tasarruf sağlamış olduk” dedi.
TANAP projesi için uluslararası danışmanlık şirketlerinin öngördüğü 11,7 milyar dolarlık yatırım değeri, etkili yönetim sonucunda 6,5 milyar dolara kadar düşürülürken, maliyette yüzde 45’lik tasarruf elde edildi. TANAP kapsamında tüm çalışmaları zamanında ve yüksek kaliteli bir şekilde tamamlayan SOCAR, harcamaları düşürmesi sayesinde başta Azerbaycan ve Türkiye olmak üzere, boru hattı hissedarlarına 5,2 milyar dolar tasarruf sağladı.
TANAP Nedir?
TANAP, diğer adıyla Güney Gaz Koridoru Projesi toplam uzunluğu yaklaşık 3 bin 500 kilometre olan Azerbaycan doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınma projesidir. TANAP ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) bileşenlerinden oluşan projede Hazar Denizi’nden çıkartılan doğal gaz ilk olarak SCP aracılığıyla Azerbaycan ve Gürcistan rotasını takip ederek Türkiye’ye ulaşmaktadır. Sonrasında TANAP vasıtasıyla Türkiye’den geçen doğalgaz, TAP ile Yunanistan, Arnavutluk ve Adriyatik Denizi üzerinden İtalya’ya taşınacaktır.
Güney Gaz Koridoru’nun En Önemli Halkası TANAP Tamamlandı
1 Temmuz İtibarıyla Avrupa’ya Gaz Vermeye Hazır
01 Temmuz 2019 – Boru Hattı Projesi (TANAP), 1 Temmuz 2019 itibarıyla Azerbaycan gazını Avrupa’ya iletmek üzere hazır duruma geldi. Güney Gaz Koridoru’nun son bölümü olan Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) tamamlandıktan sonra Azerbaycan’ın Şahdeniz-2 sahasından çıkarılan doğalgaz, Avrupa’ya ulaştırılarak enerji arz güvenliğine katkıda bulunacak.
Türkiye ve Azerbaycan’ın enerji alanında stratejik iş birliğinin en önemli projelerinden biri olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) tamamlandı. Ardahan’ın Posof ilçesinden Türkiye’ye giriş yapan ve 20 il, 67 ilçe ve 600 köyden geçtikten sonra Edirne’nin İpsala ilçesinden Avrupa’ya bağlanan toplam 1.850 kilometre uzunluğundaki boru hattı, 1 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Azerbaycan gazını Türkiye-Yunanistan sınırında teslim alarak Avrupa’ya iletimini yapacak Trans Adriyatik Boru Hattı’na (TAP) gaz verilmesi için hazır hale getirildi.
Azerbaycan’ın Şahdeniz-2 sahasında üretilen doğal gazı öncelikle Türkiye’ye ve ardından Avrupa’ya taşıyacak Güney Gaz Koridoru’nun en önemli halkası olan TANAP’ın, Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan kısmının açılışı 12 Haziran 2018’de uluslararası bir törenle yapılmış ve 30 Haziran 2018 tarihi itibarıyla Türkiye’ye ticari gaz akışı başlamıştı. Boru hattının Eskişehir ile Türkiye-Yunanistan sınırındaki Avrupa bağlantı noktası arasında kalan bölümünde ise mekanik tamamlanmaya 2018 yılı sonunda ulaşılmış ve Nisan 2019’da da hat dolumuna ve gazlı testlere başlanmıştı. 1 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Avrupa’ya gaz akışına tamamen hazır hale gelen TANAP, “Türkiye, Ortadoğu ve Avrupa’nın en uzun ve en geniş çaplı doğal gaz boru hattı” unvanını kazanarak, adını tarihe altın harflerle yazdırdı. Türkiye-Yunanistan sınırında TANAP ile birleşen TAP Boru Hattı’nda yapılan çalışmalar tamamlandıktan sonra, Azerbaycan gazı önümüzdeki yıldan itibaren Avrupa pazarlarına da ulaşacak.
Nihai yatırım kararı alındığında 11,7 milyar dolara mal edileceği tahmin edilen proje, inşa sürecinde ulaşılan maksimum verimlilik sayesinde, %40 tasarruf elde edilerek 7 milyar doların altında bir maliyetle tamamlandı. Öte yandan proje kapsamında ortaya konan çevreye ve topluma saygı anlayışı uyarınca bugüne dek Türkiye’nin dört bir yanında 1.000’e yakın sosyal ve çevresel sorumluluk projesi uygulandı; boru hattı kalitesi, çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği alanlarında uluslararası standartlar sağlandı.
SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, konuyla ile ilgili yaptığı açıklamada, “Güney Gaz Koridoru ve TANAP bugün itibariyle tamamlanmıştır. Geçtiğimiz yıl Azerbaycan ve kardeş ülkemiz Türkiye’nin saygıdeğer Cumhurbaşkanları’nın iştirakiyle gerçekleştirilen törenle, TANAP üzerinden Türkiye’ye ilk gazın teslimine başladık. Bugün ise TANAP artık Avrupa’ya da doğal gazın teslim edilmesi için hazır vaziyettedir ve yalnızca TAP Boru Hattı’ndaki çalışmaların tamamlanması beklenmektedir. Azerbaycan bugün bütün dünyaya tekrar göstermiştir ki; biz sadece yurtiçinde değil, yurtdışında da büyük projeleri zamanında ve yüksek verimlilikle gerçekleştirme konusunda son derece başarılıyız. TANAP’ın tamamlanması sürecinde SOCAR ortaklarıyla birlikte 5 milyar dolara kadar tasarruf sağlanarak, projenin toplam maliyeti %40 azaltılmıştır. Bu da başta Cumhurbaşkanımız Sayın İlham Aliyev ve kardeş Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere böyle bir tarihi görevi bize vermiş olan Azerbaycan ve Türkiye halklarının büyük gururudur” dedi.
TANAP’ta emeği geçen tüm paydaşlara teşekkürlerini sunan Abdullayev “Başta bizlere her daim yol gösteren, cesaret veren Saygıdeğer Cumhurbaşkanlarımız olmak üzere; Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin değerli kamu kurum ve kuruluşlarına ve değerli yöneticilerine; sonsuz güven ve destekleriyle faaliyetlerimize değer katan proje ortaklarımız SGC CJSC çerçevesinde Azerbaycan Cumhuriyeti’nin bütün devlet kurumlarına, BOTAŞ ile BP şirketlerine ve kıymetli yöneticilerine; TANAP’ı baştan sona sahiplenerek tek yürek olan ve bu muazzam projeyi ilmek ilmek ören başta kıymetli TANAP Genel Müdürü Sayın Saltuk Düzyol ile projenin en yoğun döneminde sayıları on binleri aşan TANAP çalışanlarına; bu gururun parçası olmak adına tüm bilgi, birikim ve gayretlerini projemize aktararak, başarımızda büyük pay sahibi olan yüklenicilerimize, tedarikçilerimize ve diğer çözüm ortaklarımıza; projemizin her aşamasında yanımızda yer alan sivil toplum kuruluşlarımıza ve kamuoyunu aydınlatma sorumluluğuyla büyük bir titizlik içerisinde görevlerini yapan değerli basın mensuplarına ve varlıklarıyla gücümüze güç katan, takdirleriyle her günümüzü aydınlatan, kadirşinas Türkiye ve Azerbaycan halklarına en kalbi duygularımızla teşekkürlerimizi sunuyoruz” dedi.
Güney Gaz Koridoru’nun en önemli halkası TANAP’ın hukuki altyapısının temelleri 2012 yılında atıldı. Projenin nihai yatırım kararı 2013 yılında alınmıştır. 2015 yılında Azerbaycan ve Türkiye Cumhuriyet’inin Cumhurbaşkanları Sayın İlham Aliyev ve Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın teşrifleriyle Kars’ta gerçekleştirilen temel atma töreninin ardından inşaat faaliyetleri başladı. TANAP’ın Türkiye-Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar olan ilk fazı Haziran 2018’de tamamlandı. İki kardeş ülkenin Cumhurbaşkanlarının katılımı ile 12 Haziran 2018 tarihinde TANAP’ın açılış töreni gerçekleştirildi. Eskişehir’deki çıkış noktasında Türkiye’ye ilk ticari gaz akışı 30 Haziran 2018’de başladı. Eskişehir’den Türkiye-Yunanistan sınırına kadar olan ikinci fazı da 2019 Haziran sonunda başarıyla tamamlandı.
TANAP’ın hissedarları SOCAR ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı’nın ortak girişimi olan Güney Gaz Koridoru AŞ (SGC – %51), BOTAŞ (%30), BP (%12) ve SOCAR Türkiye Enerji A.Ş. (%7) şirketlerinden oluşuyor.
TANAP’ta Avrupa’ya Gaz Temininde Son Aşamaya Gelindi
17.04.2019 – Azerbaycan’ın Şahdeniz-2 sahasından çıkarılan doğal gazın Avrupa’ya ulaştırılmasına ve bölgedeki doğal gaz arz güvenliğine katkıda bulunacak olan TANAP’ın, Eskişehir’den Edirne-İpsala’ya kadar uzanan 2’nci fazında son aşamaya gelindi. Avrupa’ya gaz temini için planlanan 2’nci fazın devreye alınması kapsamında, 15 Nisan 2019 tarihi itibarıyla sisteme gaz alımına başlandı. Sistemin tamamen devreye alınarak 2019 yılının haziran ayında Avrupa’ya test amaçlı gaz arzına hazır hale gelmesi planlanıyor.
2018 yılının haziran ayında yapılan uluslararası açılış töreninin ardından ilk fazı devreye alınarak Türkiye’ye gaz akışının başladığı TANAP Projesi’nin 2’inci fazında da son aşamaya gelindi. TANAP 2’inci fazı, Avrupa’ya gaz temini için Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinden başlayarak Edirne’nin İpsala ilçesine kadar uzanıyor ve Türkiye-Yunanistan sınırında son buluyor.
TANAP Avrupa’ya test gazı için haziranda hazır olacak
Yapımı tamamlanan 2’nci fazın devreye alınması çalışmaları kapsamında, 15 Nisan 2019 tarihi itibarıyla boru hattına test amaçlı gaz verilmeye başlandı. Yapılacak gazlı testlerin ardından, 2019 yılının haziran ayı sonuna kadar sistemin devreye alma çalışmalarının tamamlanması ve Avrupa’ya test amaçlı gaz arzına hazır hale gelinmesi planlanıyor.
TANAP’ın haziran ayı sonunda Avrupa’ya gaz arzına hazır hale gelmesinin ardından, Güney Gaz Koridoru’nun son halkası olan, Türkiye-Yunanistan sınırından başlayarak İtalya’ya kadar uzanan Trans Adriyatik Boru Hattı’nın inşaatının tamamlanması ve gaz alımına hazır hale gelmesi beklenecek. TANAP üzerinden Avrupa’ya ticari gaz akışının ise Trans Adriyatik Boru Hattı’nın devreye alma çalışmalarının tamamlanmasının ardından 2020 yılı ortalarında başlaması bekleniyor.
Türkiye’den Sevgilerle: TANAP ve TAP Birleşti!
21.11.2018 – Türkiye’nin doğal gaz arz güvenliğinin artırılması ve arz kaynaklarının çeşitlendirilmesini amaçlayan Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP), Avrupa’nın enerji güvenliğine ve arz kaynaklarının çeşitlendirilmesine büyük katkı sağlayacak Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile başarıyla bağlandı. Bu birleşme ile Güney Gaz Koridoru’nda önemli bir adım daha atılmış oldu.
Azerbaycan’ın “Şah Deniz- II” doğalgaz sahasından Avrupa piyasasına doğalgaz aktarımını öngören TAP doğalgaz boru hattı projesi ile TANAP arasındaki altın kaynak, TANAP ve TAP temsilcilerinin nezaretinde, Türkiye-Yunanistan sınırındaki Meriç Nehri kıyısında başarıyla tamamlandı. Bu altın kaynak ile Türkiye topraklarında 20 il ve 67 ilçeden geçen 1850 km uzunluğundaki TANAP, Güney Avrupa’ya kadar Azerbaycan doğalgazını taşıyacak olan TAP ile birbirine bağlanmış oldu.
“Türkiye’den sevgilerle”
Başarıyla gerçekleştirilen bağlanma sürecini TANAP çalışanları da esprili bir şekilde selamladı. Sahadan “From Russia with Love” isimli James Bond filmine atıfta bulunan bir fotoğraf paylaşan TANAP ekibi, boruya “Türkiye’den Sevgilerle” yazdı.
Azerbaycan gazı Türkiye’den Avrupa’ya ulaşacak
TANAP’a başarıyla bağlanan TAP projesi ile Hazar Denizi’nden çıkartılan doğalgaz Yunanistan, Arnavutluk ve Adriyatik Denizi üzerinden İtalya’ya taşınacak. 550 kilometresi Yunanistan’dan, 215 kilometresi Arnavutluk’tan, 105 kilometresi Adriyatik Denizi’nden ve 8 kilometresi İtalya’dan geçecek ve toplam uzunluğu 878 km olan TAP, TANAP ve Güney Kafkasya Doğal Gaz Boru Hattı (SCP) ile Güney Gaz Koridoru’nu oluşturuyor.
Dev Proje TANAP Açıldı
12.06.2018
Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP), 12 Haziran Salı günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in katılacağı törenle açılmıştır. Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birlikte Güney Gaz Koridoru’nu oluşturan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi TANAP, enerjinin ipek yolu olarak da biliniyor.
SOCAR Turkey Enerji, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP)’ın %7 hissesini satın aldı
19.04.2018
Mergermarket haber ajansında çıkan habere göre, SOCAR Turkey Enerji, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP)’ın %7 hissesini satın aldı. Buna göre, TANAP hissedarları %51 pay ile Southern Gas Corridor CJSC olurken SOCAR Turkey Enerji %7, BOTAS %30, ve BP %12 paya sahip oldu.
TANAP projesi, Azerbaycan’ın Şah Deniz bölgesinden Türkiye’nin batı sınırlarına kadar gaz taşıyacak. Gazın 2018 yılında Türkiye’ye ulaştırılması bekleniyor ve Trans Adriyatik Boru Hattı inşaatının tamamlanmasından sonra 2020 başlarında Avrupa’ya ulaştırılacak. Başlangıçta 16 milyar metreküp kapasitesi olacak ve bunun 6 milyar m3’ü Türkiye’ye verilecek.
Enerjinin Kavşak Noktası Türkiye ve Türkiye’nin Petrol ve Doğalgaz Boru Hatları
Türkiye’nin üretici ve tüketici ülkeler arasında yer alan stratejik coğrafi konumu, Hazar ve Orta Doğu kaynaklarının dünya pazarlarına taşınması için güvenilir ve sürdürülebilir bir güzergâh sunmaktadır.
Türkiye, enerji ticaret merkezi olma yolunda emin adımlarla ilerlemekte, bu kapsamda mevcut enerji hatları altyapısına yeni projeler kazandırmaktadır. Türkiye’nin halihazırda 2 önemli transit ham petrol boru hattı 4 adet de doğalgaz boru hattı vardır. Doğalgaz hatlarına TANAP ve Türk Akımı olmak üzere 2 hat daha eklenecektir. Aşağıda Türkiye’nin bugüne kadar hayata geçirdiği ve geçireceği petrol ve doğalgaz enerji hatlarına ait bilgileri bulabilirsiniz.
Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı
Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı, Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümetleri arasında 27 Ağustos 1973 tarihinde imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması çerçevesinde Irak’ın Kerkük ve diğer üretim sahalarında üretilen ham petrolün Ceyhan Deniz Terminaline ulaştırılması amacıyla inşa edilmiştir.
40” çapında, 986 km uzunluğundaki ilk hat 1976 yılında işletmeye alınmış ve ilk tanker yüklemesi 25 Mayıs 1977 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Birinci boru hattına paralel olan ve inşaat çalışmaları 1985 yılında başlayan ikinci boru hattı 1987 yılında tamamlanmıştır. 46” lik bu boru hattı ile yıllık taşıma kapasitesi 70,9 milyon tona yükseltilmiştir. 19 Eylül 2010 tarihinde Ülkemiz ile Irak arasında Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması’nın ve ilgili protokollerinin yenilenmesine ve 15 yıl boyunca uzatılmasına yönelik değişiklik anlaşması imzalanmıştır.
Boru Hattının Türkiye kısmının sahibi ve aynı zamanda boru hattının Türkiye kısmının işletimi yapan kurum Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ)’tır.
Bakü-Tiflis-Ceyhan Ana İhraç Ham Petrol Boru Hattı
Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı 18 Kasım 1999 tarihinde Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye arasında Hükümetlerarası anlaşma çerçecevesinde başta Azeri petrolü olmak üzere, Hazar Bölgesi’nde üretilecek petrolün Azerbaycan, Gürcistan üzerinden Ceyhan’a taşınması ve buradan da tankerlerle dünya pazarlarına ulaştırılması amacıyla inşa edilmiştir.
BTC boru hattının 1076 km’lik Türkiye kısmının Anahtar Teslim Müteahhitliği BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda boru hattının Türkiye kısmının işletimi BOTAŞ International Limited (BIL) tarafından yapılmaktadır.
Bakü ve Tiflis üzerinden ülkemize ulaşan ve 4 Haziran 2006 tarihinde işletmeye alınan BTC Ham Petrol Boru Hattı ile Azeri petrolünün yanı sıra üretime bağlı olarak Türkmen ve Kazak petrolleri de taşınmaktadır.
Rusya-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı – Batı Hattı
18 Eylül 1984 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti ve Eski Sovyetler Birliği hükümetleri arasında doğal gaz sevkiyatı konusunda Hükümetlerarası Anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmadan sonra BOTAŞ tarafından çalışmalara başlanılmış ve 1985 yılında yaptırılan Türkiye Doğal Gaz Kullanım Etüdü ile doğal gaz tüketim potansiyeli ve uygun güzergâh belirlenmiştir. Bu kapsamda, 14 Şubat 1986 tarihinde, Ankara’da, BOTAŞ ile SoyuzGazExport arasında 25 yıl süreli Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır.
26 Ekim 1986 tarihinde inşasına başlanan hat, 23 Haziran 1987 tarihinde ilk durağı olan Hamitabat’a ulaşmış, bu tarihten itibaren yerli doğal gazın yanı sıra ithal doğal gaz da Hamitabat’taki Trakya Kombine Çevrim Santrali’nde elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaya başlanmıştır. Hat, Ağustos 1988’de Ankara’ya ulaşmış, doğal gaz Temmuz 1988’de İGSAŞ’ta (İstanbul Gübre Sanayii A.Ş.), Ağustos 1988’de Ambarlı Santrali’nde, Ekim 1988’de de Ankara’da konut ve ticari sektörde kullanılmaya başlanmıştır.
Ülkemize Bulgaristan sınırında Malkoçlar’dan giren, Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergâhını takip ederek Ankara’ya ulaşan Rusya-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı 845 km uzunluğundadır. Süreç içerisinde, Bulgaristan sınırında bulunan Malkoçlar Ölçüm İstasyonu’nun kapasitesi 8 Milyar m³/yıl’dan 14 Milyar m³/yıla yükseltilmiştir.
Rusya-Türkiye Mavi Akım Doğalgaz Boru Hattı
15 Aralık 1997 tarihinde BOTAŞ ve Gazexport arasında imzalanan 25 yıllık Doğal Gaz Alım- Satım Anlaşması kapsamında, doğal gaz Rusya Federasyonu’ndan Karadeniz geçişli bir hat ile Türkiye’ye ulaşmaktadır. Anlaşmaya göre, yıllık 16 milyar m3 doğal gaz Türkiye’ye arz edilmektedir.
Mavi Akım Projesi’nin Türkiye topraklarındaki kısmı Samsun’dan başlayarak Amasya, Çorum, Kırıkkale üzerinden Ankara’ya ulaşmakta ve Ana Hat ile irtibatlandırılmaktadır. Hat, 20 Şubat 2003 tarihinde işletmeye alınmış, 17 Kasım 2005 tarihinde resmi açılış töreni yapılmıştır.
İran-Türkiye Doğu Anadolu Doğalgaz Ana İletim Hattı
Yıllık 10 milyar m3 İran doğal gazının boru hattı ile Türkiye’ye arzı amacıyla 8 Ağustos 1996 tarihinde İran ile Türkiye arasında Tahran’da Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. Bu kapsamda inşa edilen, yaklaşık 1491 km uzunluğunda, çapı 48” ve 16” arasında değişen Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı, Doğubayazıt’tan başlayıp, Erzurum, Sivas ve Kayseri üzerinden Ankara’ya uzanmakta, bir branşman da Kayseri, Konya üzerinden Seydişehir’e ulaşmaktadır.
Haziran 2001 sonu itibarıyla tüm boru hattı sistemi gaz alabilir duruma gelmiş, İran Bazargan’daki Ölçüm İstasyonu’nun tamamlanmasıyla 10 Aralık 2001 tarihinde İran’dan gaz alımı başlamıştır.
Bakü-Tiflis Erzurum Doğalgaz Boru Hattı
Azerbaycan’ın Güney Hazar Denizi kesiminde yer alan Şah Deniz sahasında üretilecek doğal gazın Türkiye’ye arzını amaçlayan Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı 12 Mart 2001’de imzalanan Türkiye-Azerbaycan Hükümetlerarası Anlaşması çerçevesinde hayata geçirilmiştir. Bu kapsamda, BOTAŞ ve SOCAR arasında 12 Mart 2001 tarihinde yılda 6,6 Milyar m3 Azerbaycan doğal gazının Türkiye’ye sevkine ilişkin 15 yıl süreli Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır.
Azerbaycan ve Gürcistan topraklarında Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı (BTC) ile aynı koridoru kullanan, yaklaşık 980 km uzunluğunda ve 42”çapında tasarlanan BTE hattının inşasına 16 Ekim 2004 tarihinde başlanmış ve 4 Temmuz 2007 tarihi itibariyle boru hattı üzerinden gaz akışı başlamıştır.
BTE’nin Azerbaycan ve Gürcistan topraklarındaki kısmının (Güney Kafkasya Doğal Gaz Boru Hattı) Şah Deniz sahasının ikinci aşama üretimine paralel olarak kapasitesinin artırılması ve Türkiye-Gürcistan sınırında Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’na (TANAP) bağlanması planlanmaktadır. Proje faaliyetlerine 2015 yılı içerisinde başlanmış olup, 2018 yılının sonuna kadar TANAP’a gaz verebilecek şekilde tamamlanması öngörülmektedir.
TANAP – Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi
Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesi, Türkiye ve Azerbaycan’ın bugüne kadar başarı ile yürüttükleri projelerin enerji alanındaki en önemli temsilcilerinden biridir. Tarihten gelen kardeşlik bağlarını ‘Bir Millet İki Devlet’ ülküsüyle perçinleyerek sürdüren iki ülke için büyük öneme sahip TANAP Projesi, dünya enerji piyasalarında da ses getirecek dev bir projedir.
26 Aralık 2011’de Mutabakat Zaptı’nın ve 26 Haziran 2012’de Hükümetlerarası Anlaşma ve eki Ev Sahibi Hükümet Anlaşmasının imzalandığı TANAP, Azerbaycan Şah Deniz-2 sahası ve ilave kaynaklardan gerçekleştirilecek doğal gaz tedariği ile Türkiye ve Avrupa’nın doğal gaz arz güvenliği ve çeşitliliğine büyük katkı sağlayacaktır.
TANAP Hangi İllerden Geçecek?
TANAP, Türkiye’nin Gürcistan sınırında Ardahan ili Posof ilçesi Türkgözü köyünden başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 ilden geçecek ve Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacaktır. Bu noktadan, Avrupa ülkelerine doğal gaz iletimi yapacak olan TAP Doğal Gaz Boru Hattı’na bağlanacaktır. Hattın Türkiye içi çıkış noktaları ise Eskişehir ve Trakya bölgesi olacaktır.
Projede SOCAR’ın yüzde 58, BP’nin de yüzde 12 ortaklığı bulunuyor. TANAP Projesi kapsamında ilk gaz akışı 2018’de gerçekleşecek olup, başlangıç için yıllık 16 milyar metre küp olacak taşıma kapasitesinin, kademeli olarak önce 24 milyar metre küpe ve ardından 31 milyar metre küpe çıkarılması hedeflenmektedir. TANAP, Türkiye sınırları içerisinde bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük çap ve uzunluğa sahip doğal gaz boru hattı projesi olacak olan TANAP’tan Avrupa’ya gaz tedarikinin ise 2020 yılı içerisinde gerçekleşmesi öngörülmektedir.
Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP), 2018 yılında 12 Haziran Salı günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in katılacağı törenle açılmıştır.
Rusya-Türkiye-Avrupa Türk Akım Projesi
10 Ekim 2016 tarihinde Türkiye ve Rusya Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı Projesi için hükümetler arası anlaşma imzaladı.
TürkAkım Gaz Boru Hattı Projesi; Rusya Federasyonu’ndan başlayarak Karadeniz üzerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin Karadeniz kıyısındaki alım terminaline ve devamında Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin komşu devletleriyle olan sınırlarına kadar uzanan her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşan yeni bir gaz boru hattı sistemidir.
Türk Akım Projesinin Deniz Ayağı Bitti
Türk Akım projesinde deniz hattının tamamlanarak kara kısmına geçişin gerçekleşmiştir. Deniz kısmının bitişi 20 Kasım 2018′de Rus Lider Putin’in katılımının da olduğu törenle kutlanmıştır.
