Varis, toplardamarların deri altında mavi renkte, genişlemiş ve kıvrımlar yapmış olarak görülmesidir. Başlangıçta kılcal damarların, gittikçe daha büyük damarların genişlemesi sonucu şişlikler görülse de varis bulgularının artması ile büyük damar paketleri oluşabilir ve hatta damarlarda çatlamalar görülebilir.
Varis başlangıç evresinde çoğunlukla görüntü rahatsızlığı verse de ilerleyen durumlarda ağrıya yol açabilir. Toplardamarlarda (venöz) yetmezlik gelişirse bacaklarda şişme meydana gelir. Varisli damarlarda pıhtı oluşursa (tromboflebit) bacaklarda ağrı, şişlik ve kızarıklık oluşur. Varisler, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. İlerleyen yaşla birlikte görülme sıklığı artar.
Özellikle kadınların kabusu olan varis; bacaklardan dışarıya fırlayan damarlar nedeniyle son derece rahatsızlık verir, sağlık açısından da önemli bir sorun oluşturur. Liv Hospital Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Erdal Aslım yaz mevsiminin yaklaştığı bu dönemde varislerinizden kurtulabilmenin yollarını anlattı.
Varis neden oluşur?
Varis bir hastalık değil aksine, en sık olarak toplardamar yetersizliği olmak üzere birtakım nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir deformasyon halidir. Genellikle toplardamarların kapakçıklarında ortaya çıkan sorunlar yüzünden olur. Kapakçıklar işlevlerini yeterince yapamayınca kan, yer çekiminin de etkisi ile bacaklardaki damarlarda birikiyor. Damar içinde oluşan basınç artışı kronik hale dönüştüğünde de toplardamarlar elastikiyetini kaybederek genişliyor ve dışarıdan gözle görülür hale geliyor.
Varis Belirtileri nelerdir?
- Damarlarda belirginleşme, kıvrımlaşma
- Bacaklarda ortaya çıkan şişlik
- Günün ilerleyen saatlerinde artan ağrı, ağırlık dolgunluk hissi ve kramp,
- Kaşıntı, ayak tabanlarında yanma ve ilerlemiş dönemlerde ödem
- Ciltte renk değişimi ve yaralar
- Yürüyüş, yüzme ve bisiklet gibi spor türler yapılabilir.
- Bir saatten uzun süre oturmaktan kaçınılmalıdır.
- Sabit pozisyonlarda ya da ayakta çalışılıyorsa hareket etmeye özen gösterilmelidir.
- Dinlenirken ayaklar yüksekte tutulmalıdır.
Kimler varis riski altında?
Ailesinde varis hikayesi olanlar, aşırı kilolular, sabit pozisyonda çalışanlar, östrojen hormonu içeren ilaçlar kullananlar, zorlu veya sık hamilelik dönemi geçirenler, günlük hayatında 5 santimden yüksek topuklu ayakkabı giyenler, risk grubundaki mesleklerde çalışanlar (Öğretmen, bankacı, hostes, satış personeli gibi) risk altındadırlar.
Varis tanısı nasıl konulur?
Tanısı fizik muayene ve doppler ultrasonografi adı verilen özel bir ultrasonografi yöntemiyle 20 dakikada konulur.
Varis tedavisi nasıl yapılır?
Bazı hastalarda sorun sadece kılcal damarlarda sınırlı kalırken, bazılarında damarlar kıvrımlaşıp kalınlaşabilir. Tedavinin şekli varisin evresine, hastanın şikayetlerine, yaşam kalitesine yaptığı etkiye göre belirlenir. Tedavi sadece cilt üzerindeki yüzeysel damara, daha derinden seyreden ana sistemlere veya her ikisine birden uygulanan kombine tedaviler şeklinde de olabilir.
Varis oluşumunu önlemek için yapılabilecekler
- Yürüyüş, yüzme ve bisiklet gibi spor türler yapılabilir.
- Bir saatten uzun süre oturmaktan kaçınılmalıdır.
- Sabit pozisyonlarda ya da ayakta çalışılıyorsa hareket etmeye özen gösterilmelidir.
Dinlenirken ayaklar yüksekte tutulmalıdır.
