Zaman içerisinde oluşan kireçlenme, çarpma, ters hareketler, şişmanlama ve hareketsiz yaşam nedeniyle diz, kalça ve bel ağrılarında artış yaşanıyor ve özellikle kalça ağrısıyla, bel fıtığı birbirine karıştırılıyor.
Kalça ağrısı ve bel fıtığının birbirine karıştırıldığına dikkat çeken, Çevre Hastanesi doktorlarından Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. M. Yavuz Çırpıcı; hem hasta, hem de hekim açısından teşhis ve tedavide ki önemine değindi. İleri yaşlarda belde kireçlenme ve bel fıtığından kaynaklanan ağrıların, kalçaya da yayıldığını ve kalça ağrısı ile karıştırılabildiğini söyleyen Op. Dr. M. Yavuz Çırpıcı şöyle konuştu: “Özellikle kalça ve bacağa yayılan ağrı yakınması olan bel fıtığı hastalarında, fıtık ameliyatı sonrası kalça ağrıları devam ediyor. İkisi içinde birbirinde farklı tedaviler uygulanması gerekiyor. Kalça eklemi uyluk kemiğinin üst ucu ile leğen kemiği arasında ki eklemdir. Kalça ağrısı; yumuşak doku, kasların ve tendonların birbirine sürtmesi, aşırı gerilmesi, ödem ve iltihaplarından, eklem daralmasına bağlı kemiklerin arasında ki sürtünmeden, kireçlenmeden, iltihaplı romatizma, gelişimsel kalça displazisi (Doğuştan Kalça Çıkığı) geçici eklem zarı iltihabı, veya travma kaynaklı olabiliyor. Hastalar kalça ağrısını kabalarında ki ağrıyı ifade etmek için kullansalar da, kalça ekleminin ağrısı kasıkta ve uyluğun ön yüzünde, hatta dizde de hissedilebiliyor.”
Dinlenmekle geçmeyen ve gece uykudan uyandıran kalça ağrısı “önemlidir”
Op. Dr. M. Yavuz Çırpıcı; “Günlük yaşam aktivitelerimizi rutinimiz dışında fazla yaptığımızda, sık sık eğilip doğrulduğumuzda, merdiveni özellikle ağır bir yük taşırken kullandığımızda, sert zeminde uzun süre yüründüğünde vb durumlarda herkeste ağrı olabiliyor, eğer ağrı gece uykusundan uyandıracak kadar şiddetliyse ve dinlenmeyle geçmiyorsa bir uzmana o zaman başvurmak gerekir. En çok görülen şikâyetler istirahat edildiği halde geçmeyen ağrı, eklemden aşırı çıtırtı sesi gelmesi, topallama veya hareket kısıtlılığıdır. Bu şikâyetlerle gelen hastanın normal bir grafisini çektiğimizde eklemdeki daralma, kıkırdak yüzeylerdeki harabiyet ya da oluşan osteofit dediğimiz kemiksi çıkıntılara göre eklem probleminin derecesi belirlenir. Tedavi seçeneklerimizi, hastanın yaşı, cinsi, hobileri, yaptığı işlere ve eklemin belirlenen harabiyet derecesie göre belirleriz” dedi.
Kalça Ağrısı Tedavisi Nasıl Olur?
- Ağrının arttığı dönemlerde kalçaya binen yükü azaltmak için kısa süreli istirahat yapılmalıdır,
- Hasta kilolu ise kilo vermesi fayda sağlayacaktır,
- Kalça ağrılarında tanıya göre lokal sıcak uygulama ve fizik tedavi yöntemlerinden yararlanılabilir,
- Baston yürüteç gibi yardımcı araçlar ve dengeyi sağlamada kullanılabilir,
- Egzersizler, ağrının sıklığını da azaltır,
- Kalça eklemi ileri derecede yıpranmış ve ağrı yakınması bu yöntemlerle giderilemeyen hastalarda, ameliyat yapılması (cerrahi girişim) gerekebilir.
- Doğumsal patolojilerde cerrahi uygulama gerektirebilir,
- Yansıyan ağrılarda ağrının asıl kaynağı bulunmalıdır,
Bel Fıtığı Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar:
Bel Fıtığı Nedir? Sebepleri Nelerdir? Tedavisi Nasıldır?
Fıtık, bir iç organın, normalde içinde bulunduğu beden bölgesindeki yerinde deforme olması, zayıf bir noktadan dışarı çıkmasıdır.
Toplumda sık görülen bir sağlık sorunu olan bel fıtığı, her 10 kişiden sekizinde görülüyor. Her ağrının bel fıtığı olmadığına dikkat çeken Liv Hospital Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Hilal Yıldız, “Bel kaslarının gerginliği, omurga kemiklerini bağlayan bağlardaki zorlanmalar, omurgada kaymalar bel ağrılarına sebep oluyor. Bu nedenle herkes bel fıtığı olma riski taşıyor” dedi. Uzm. Dr. Hilal Yıldız bel fıtığı ile ilgili doğru bilinen yanlışlara dikkat çekiyor.
Bel Fıtığı Ağır Kaldıranlarda Olur: Yanlış
Ağır kaldırmak bir risk faktörüdür. Çünkü ağır olan bir cismi kontrolsüz kaldırdığınız zaman bel omurgasının belli yerlerinde basınç artışı olur. Bu da diskin içindeki çekirdeğin yer değiştirmesi ve basınca dayanamayıp dışarı çıkmasına yol açar. Fakat bel fıtığı sürekli oturan bireylerde de görülebilir.
Bel Fıtığı Olanlar Sert Yerde Yatmalıdır: Yanlış
Aslında çok sert zemin, omurga için rahatsız edici olabilir. Yarı sert ortopedik bir yatak bel fıtığı rahatsızlığı olan kişiler için çok daha ideal. Ancak ağrılı dönemde, özellikle yatış pozisyonuna dikkat etmek gerekiyor.
Bel Fıtığı Ameliyatından Sonra Sürekli Korse Takılmalıdır: Yanlış
Korse bel kaslarının görevini aldığı için zayıflatıyor. İdeal olansa bel kaslarının güçlü olmasıdır. Ancak kas ağrısının yoğun olduğu dönemlerde, uzun saatler ayakta kalma, yolculuk gibi durumlarda iki haftayı geçmeyecek şekilde korse takılabilir.
Tuvalet İhtiyacı Dışında Kalkmadan Kesin Yatak İstirahati Gerekir: Yanlış
Hasta neredeyse ameliyattan hemen sonra bile ayağa kaldırılıyor. Ameliyattan sonraki bir ay içinde, aşırı bel hareketi yapmak, öne-arkaya eğilmek, dönmek ve uzun süre oturmak önerilmiyor. Yavaş yavaş hareket ve egzersizler başlar. Hasta kısa sürede günlük yaşama dönebilir.
Bel Fıtığı Ameliyatında Felç Kalma Riski Yüksek: Yanlış
Günümüzde değişik ameliyat yöntemleri var artık. Felç kalma gibi durumlara çok az tanık oluyoruz. Ameliyat noktasına gelen kişinin rahatlıkla ameliyat olması öneriliyor. Önemli olan hasta için ameliyat gerekliliğinin titizlikle değerlendirilmesidir.
Spor Bel Fıtığını Önlüyor: Yanlış
Bel fıtığının sebeplerinden biri de uzun süre oturmak ve hareketsiz kalmak. Vücut ağırlığı alt kısımdaki sekmenlere biniyor ve disk, olması gerektiğinden daha fazla yük taşıyor. Kasların güçlü olması için hareket şart. Düzenli yapılan yüzme, pilates ve yoga gibi sporlar, bütün kasları eşit çalıştırarak güçlendiriyor. Bu da bel fıtığını büyük ölçüde engelliyor.
Bel Ağrısı Kabusa Dönmesin
Herkes yaşamında en az bir kere bel ağrısı çekmiştir. Bel ağrısının sebebi kas ve bağ dokusundaki zorlanmalara bağlı gerilmeler olabileceği gibi bu yapıların oluşturduğu zincirdeki bozukluk da yaşam kalitesinde düşüşe neden olabilir.
Liv Hospital İstanbul Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öztürk gerekli önlem alındığı takdirde basit bel ağrılarının kolayca tedavi edildiği üzerinde durdu. Prof. Dr. Çağatay Öztürk “Bel ağrısında ilaç kullanımı ve egzersiz işe yaramadığında, devreye cerrahi tedavi girer. Özellikle mikro cerrahi yöntemler ile yapılan tedavinin sonuçları oldukça başarılı yanıtlar veriyor. Daha karmaşık durumlarda da açık mikroskopik veya enstrümanlı cerrahi devreye giriyor. Önemli olan uygun hastaya uygun tedaviyi uygulamak” diyor.
Eklem ve bağlar düzgün yük aktarımını sağlar
İnsanlar yaşam boyu yerçekimine karşı mücadele eder. Doğası gereği insan omurgası, ayakta yaşama adapte olmuştur ve ayakta durabilmek için yük aktarımını kendi içindeki bölgelerde paylaştırmıştır. Omurgadaki bu anatomik bölgeler boyun, sırt, bel, sağrı kemiği ve kuyruk sokumu olmak üzere 5’e ayrılır. Her omurga bölgesi yük dağılımını sağlamada biyomekanik açıdan farklılık gösterir. Boyun, bel ve omurga, lordoz ismi verilen iç bükey bir eğime sahipken sırt bölgesi kifoz ismi verilen dış bükey bir eğime sahiptir. Omurgalar arasında disk yapıları bulunur. Omurgayı ve disk yapılarını saran paraspinal adaleler, her omur arasındaki eklem ve bağlar birlikte çalışarak düzgün yük aktarımını sağlar. Omurganın içinden geçerek kollara ve bacaklara yayılan sinirlerin çıktığı omurilik dış ortamdan bu yapılar sayesinde korunmuş olur.
Bel fıtığı yaşamı olumsuz etkiliyor
Basit bel ağrıları sıklıkla 6 hafta içinde kendiliğinden veya fizik tedavi ya da ilaç kullanımı ile gerileyebilir. Yaşamı daha olumsuz bir şekilde etkileyecek ağrının nedeni ise boyun ve bel bölgesinde görülen fıtıklar olabilir. Omurilikten çıkan sinirlere baskı yaparak kollarda veya bacaklarda ağrı yapabilir. Fıtıklaşan diskin bulunduğu bölgeye göre kişinin şikayetleri farklıdır. Boyun bölgesindeki fıtıklarda sırt bölgesinde ağrı, kollarda, ellerde ağrı veya uyuşma meydana gelir. Bel bölgesindeki fıtıklarda ise fıtığın yerine göre sağ/sol bacakta veya her iki bacakta ağrı uyuşma şikayetleri olur.
Bel fıtığında mikro cerrahi yöntemler yüz güldürüyor
Bu tür ağrıların basit tedavi yöntemleri ile ilerlemesi engellenebilir. Bu nokta da önemli olan önceden önlem almaktır. Yatak istirahati, ilaç kullanımı, egzersizler işe yaramadığında ise devreye cerrahi tedavi girer. Cerrahi tedaviler ilerleyen teknoloji ile hasta açısından daha basit bir hale geldi. Mikro cerrahi yöntemler ile yapılan tedavinin sonuçları oldukça başarılı yanıtlar veriyor. Daha karmaşık durumlarda açık mikroskopik veya enstrumanlı cerrahi gereksinimleri de olabilir. Burada ideal olan uygun hasta seçimi ve uygun tedaviyi uygulamaktır.
