Bahar aylarında polenlerin havaya yayılmasıyla birlikte, alerjik hastalıklara bağlı bulgularda büyük bir artış yaşanır. Bahar alerjisi deyimi daha çok halk arasında “saman nezlesi” olarak bilinen alerjik rinittir. Burunda akıntı, hapşırık, kaşınma, gözlerde kızarıklık, sulanma gibi belirtiler gösterir ancak bunlarla birlikte astım bulgularında da artış olabilir. Bu belirtilerin nedeninin genellikle ağaç ve çimen polenlerinin havaya yayılması olduğunu söyleyen Liv Hospital Çocuk Alerjisi ve İmmünoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Cemalettin Dost Zeyrek “Bu polenlere temas eden duyarlı kişilerde alerjik hastalıklara ait bulguların ortaya çıkar. Prof. Dr. Cemalettin Dost Zeyrek bahar dönemlerinde özellikle çocuklarda alerjilere karşı alınması gereken önlem ve yapılması gerekenleri vurguluyor.
Nezleyle karışabilir
Bahar alerjisi belirtileri ile nezle belirtileri benzerdir. Bu nedenle anne babalar çocuklarının nezlelerinin uzadığını ve düzelmediğini düşünür. Nezlede bulgular 7-10 gün içinde kaybolurken, bahar alerjisinde bu süre birkaç aya kadar uzayabilir. Bu nedenle burunla ilgili yakınmalar 2 haftadan uzun sürüyorsa alerjik nezle açısından araştırılması gerekir. Bahar aylarında bu belirtileri olan çocukların mutlaka bir çocuk alerji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir. Değerlendirme sonucunda bahar alerjisi şüphesi varsa tanıyı kesinleştirmek için kan ve deriden alerji testlerinin yapılması gerekir.
Alerji okul başarısını da olumsuz etkiler
Polen alerjisi için alerji testi genellikle 3 yaşından sonra yapılır. Çünkü bahar alerjisi genellikle 2 yaşından sonra ortaya çıkar. Bahar alerjileri hastayı çok rahatsız eder ve yaşam kalitesini bozar. Bunun sonucunda da çocukların okul başarılarını olumsuz olarak etkiler.
ALERJENLERDEN KORUNMADA ALTIN DEĞERİNDE TAVSİYELER
- Bahar döneminde polenlerin yoğunluğunun azaldığı akşam saatlerinde evi havalandırın.
- Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde, öğleden önce zorunlu değilse dışarı çıkmayın.
- Eve gelince vücuda veya kıyafetlere bulaşan polenlerin uzaklaştırılması için kıyafetlerinizi değiştirin, mümkünse duş alın veya el ve yüzünüzü bol suyla yıkayın.
- Arabada camlar açmayın,polen filtreli klima kullanın.
- Çevresel alerjenlerden korunma önlemleriyle birlikte mutlaka ilaç tedavisi yapılmalıdır. İlaç tedavisi çocuğun durumuna göre çocuk alerji uzmanı tarafından düzenlenmelidir. İlaçların etkisini göstermesi için 1-2 hafta geçmesi gerekir. İlaçlar çocuğun duyarlı olduğu polene göre mevsim boyunca kullanılmalıdır.
Eğer ilaçlarla yeterli sonuç alınamazsa ve hastanın kriterleri uygunsa duyarlı olduğu alerjene karşı aşı tedavisi (İmmünoterapi) yapılabilir. Alerjik nezle ve astımda oldukça etkili bir tedavi yöntemidir. Çocuklarda alerji aşısı mutlaka bir çocuk alerji uzmanı tarafından uygulanmalıdır.
Bahar Alerjisine Karşı Altın Değerinde Öneriler
Bahar geldiğini habercilerinden biri de polenler. Ağırlıklı olarak bahar mevsiminde ortaya çıkan polenler, kimi zaman hayatı zorlaştırabiliyor. Liv Hospital Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferah Ece “Uygun şekilde tedavi edilmeyen alerjik hastalıklar kronikleşebilir ve tedavisi daha güç hale gelebilir. Çünkü alerjinin etkilediği doku yeniden ve farklı bir şekilde yapılanmaya gider. Bunun sonucunda astım, kronik bronşit, kronik ürtiker, sinüzit gibi hastalıklar görülebilir” diyor. Prof. Dr. Ferah Ece bahar alerjisine karşı önerilerde bulundu.
Alerjiler nasıl ortaya çıkar?
Alerjenler hava yoluyla alınarak, besinler ve ilaçlar şeklinde ağızdan yutularak, deri veya mukozadan temas ya da enjeksiyon yoluyla vücuda girebilir. Alerji belirtileri alerjenlerle ilk temas esnasında oluşmaz. Yaşamımızın başlangıcında organizmamız yabancı maddelerle karşılaştığında bağışıklık sistemimiz onları tanımayı ve belleğine almayı öğrenir. Ardından antijen dediğimiz bu yabancı maddelere karşı antikorlar üreterek yanıt verir. Bu süreç duyarlılaşma olarak bilinir. Organizmada ne zaman aynı antijen görülse hatırlama özelliği nedeniyle aynı yanıt başlar. Atopik yani “alerjik bünyeye sahip” kişilerde, alerjenlerle bağışıklık sisteminin tekrarlayan karşılaşmaları sonucunda, alerjenlere karşı IgE tipinde antikorlar oluşur. Bu IgE antikorları da çevrede bulunan ve normalde zararsız olan alerjenlerle (polenler, ev tozları vb) etkileşime girerek alerjik reaksiyonu başlatır. Bu olaylar mast hücresi ve bazofiller adı verilen ve üzerinde alerjene özel IgE antikoru taşıyan bir grup hücrenin salgıladığı mediatörler aracılığı ile gelişir. Bu mediatörlerin etkisi ile hedef organlara ait (gözler, burun, solunum yolları gibi) alerji bulguları ortaya çıkar.
Alerji tedavisi nasıl yapılır?
Alerjiye neden olan etkenlerden uzak durulması yani sakınma, tedavinin en önemli bölümüdür. Ancak tek başına yetmez. İlaç tedavisi de uygulanmalıdır. Alerji tedavisinde en sık kullanılan ilaçlar antihistaminiklerdir. Bu tür ilaçlar, en çok kaşıntı, akıntı ve hapşırma üzerinde etkilidirler. Antihistaminiklerden sonra diğer bir faydalı ilaç türü de kortizonlardır. Aşıyla alerji tedavisi (immünoterapi) ise alerjenden kaçınmanın mümkün olmadığı ve (veya) çoklu alerjen yerine sınırlı alerjene reaksiyon verildiği durumlarda, alerjenin (aşının), düşük dozdan başlayarak, artan şekilde enjektörlerle cilt altına verilmesi yöntemi ile uygulanır. Bu şekilde, vücut bu maddeyi tanıyarak, alerjik reaksiyon göstermemeye programlanır. Son yıllarda, alerjenin ağızdan (dilaltı) veya burundan damla şeklinde verilmesiyle de iyi sonuçlar alınabilmektedir.
ALERJİSİ OLANLAR BUNLARA DİKKAT EDİN
- Evde ve içinde bulunulan ortamda sigara içilmemeli.
- Lavaboların altı, duş ve banyo küvetinin çevresi, pencere eşikleri ile nemli olabilecek tüm alanların araştırılarak rutubet ve küften korunmalı. Bodrumlarda nem alıcı cihazlar kullanılmalı.
- Havalanmış, yıkanmış perdeler, çarşaflar, yatak örtüleri kullanılmalı ve odaların her yerinin tozlardan ve alerjenlerden arındırılmış olması sağlanmalı. Filtreli elektrik süpürgesi kullanılmalı
- Klimaların kullanımdan önce toz filtreleri değiştirilmeli.
- Yastık kılıfı, çarşaf ve nevresim takımları haftada en az bir kez değiştirilerek yüksek sıcaklıkta yıkanmalı ve alerjik olmayan plastik hurçlarda saklanmalı. Özellikle yatak odalarından halı kaldırılmalı, diğer odalardaki halı boyutları da küçültülmeli.
- Hamam böcekleri kapalı ortamlarda alerjiye neden olabilen etkenlerdir. Bunlardan kurtulmak için yerlere dökülen yiyecek kırıntıları düzenli olarak temizlenmeli, çöpler çok biriktirilmeden sık sık atılmalı.
- Polen alerjisi olan kişiler polenlerin gün içinde havada en yoğun olduğu sabah saatlerinde evini havalandırmamalı. Polenler çamaşırlara yapışabildiğinden yine bu vakitlerde çamaşırlar dışarıda kurutulmamalı, yatmadan önce, vücuda yapışan polenlerden kurtulmak için duş alınmalı.
- Evin bir parçası olan evcil hayvanların evden uzaklaştırılması mümkün olmadığından, en azından yatak odası ve mutfağın dışında tutulmalı.
- Deodorant, kokulu mumlar, oda spreyleri ve tütsülerden kaçınılmalı.
Genetik şifresiyle oynanmış gıdalar alerjik hastalıkları tetiklediğinden her gıda mevsiminde yenmeli, turfanda meyve sebzelerden uzak durulmalı. Katkı maddeleri içerdiğinden hazır ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalı.
Alerji Nedir? Çeşitleri, Belirtileri, Tedavi ve Öneriler
Baharla birlikte alerji mevsimi de açıldı. Üstelik sadece yetişkinler değil, çocuklar da bahar alerjisinden muzdarip oluyor. 3 yaş üstü çocuklarda göz yaşarmaları, burun akması, burun tıkanması, hapşırma ve öksürme gibi belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Liv Hospital Çocuk Astım ve Alerji Uzmanı Prof. Dr. Nuran Salman alerji mevsiminde alınması gereken önlemleri ve tedavi yöntemlerini anlattı.
Bahar alerjisi nedir?
Bahar alerjisi bahar aylarında ortaya çıkan genellikle burun bulgularının ön planda olduğu alerjik bir hastalıktır. İlkbahar ayları alerjiler için özel bir mevsimdir. Bu dönemde alerjiler en çok çocukların burun ve akciğerlerini etkileyen polenlerin ortaya salınması ile başlar. Özellikle nisan-haziran ayları arası polenlerin en yoğun olduğu dönemdir.
Alerjinin Belirtileri nelerdir?
En sık burunu etkileyerek saman nezlesi dediğimiz mevsimsel alerjik nezlenin ortaya çıkmasına neden olur. Alerjik nezle polen içindeki alerjenin nefes alma sırasında buruna alınıp burun iç yüzeyine yapışması sonucunda bu alerjene hassasiyeti olan çocuklarda ortaya çıkar. Saman nezlesinde en çok görülen şikayetler göz yaşarmaları, burun akması, burnun tıkanması, hapşırma ve hatta öksürmedir. Burun tıkanıklığı nedeni ile gözaltında morluklar oluşur. Aileler 3 yaş üstü çocuklarda gözlerde kaşıntı, kızarma ve burun akıntısı, hapşırma gibi bulgulara dikkat etmesli. Bazı çocuklarda aşırı yorgunluk ve okul başarısızlığı da gözlenir.
Bahar alerjisinin tedavisi nasıl yapılır?
Tedavi için öncelikte doğru tanı konulması gerekir. Çocuğun hangi polene alerjisi olduğu biliniyorsa o polen yayılımın fazla olduğu dönem ve saatlerde dışarı çıkılmamalıdır. Polenlerin uçtuğu mevsimlerde kapı ve pencere kapalı tutulmalıdır. Polen salınımı en çok sabahları olmaktadır; bu saatlerde dışarı çıkılmamalıdır. Ev ve araba klimalarında kullanılan filtrelerin alerjenleri tutan özel filtreler olması gereklidir. Polen mevsiminde giysiler açık havada kurutulmamalıdır.
Alerjiyi Hafif Atlatmak İçin Bu Önerilere Uyun
• Evde bahar mevsiminde kapı ve pencere kapalı tutulmalıdır. Evdeki klimaların alerjenleri tutabilen özel filtreler olması gereklidir.
• Bahar alerjisi olan çocuk kokuya da hassas olabilir. Ev temizliği ve deterjanlarda kokusuz ürün kullanılmalıdır.
• Çocuğun hangi polene alerjisi olduğu biliniyorsa o polen yayılımın fazla olduğu dönem ve saatlerde dışarı çıkılmamalıdır. Polen salınımı en çok sabahları olmaktadır; bu saatlerde dışarı çıkılmamalıdır.
• Polenlerin uçtuğu mevsimlerde kapı ve pencere kapalı tutulmalıdır.
• Ev ve araba klimalarında kullanılan filtrelerin alerjenleri tutan özel filtreler olması gereklidir.
• Polen mevsiminde giysiler açık havada kurutulmamalıdır.
Alerji testleri neden önemlidir?
Çocuklarda çocuk alerji uzmanı alerji testini yapar ve yorumlar. Bahar alerjisinde alerji testi çok önemlidir çünkü hem alerji aşısı gerekliliği hem de hangi polenlerden korunulması gerektiği bilgisini verir. Çocuklarda alerji testi delme testi şeklinde yapılır. Ön kola veya sırta uygulanır. Çeşitli şekildeki aparatlar deriye bastırılarak alerjik madde içeren damlanın deri içine temas etmesini sağlar. Test 15-20 dakika sonra okunur. Deride ortaya çıkan kızartı ve kabartı hassas cetvel ile ölçülür. Test maddesi olarak ev tozu akarları, polenler, küf mantarları, ev hayvanları tüy ve döküntüleri ve besin alerjenleri kullanılır.
Alerjiniz Varsa Sabah Saatlerine Dikkat Edin!
Baharın yüzünü göstermesi ve havanın ısınmasıyla birlikte alerji mevsimi geldi. Ağırlıklı olarak mevsim geçişlerinde ortaya çıkan polenler, kimi zaman hayatımızı derinden etkileyen alerjinin baş aktörü olabiliyor. Liv Hospital Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferah Ece ev tozu ve polenlere karşı alerjik bünyeliler ile astım hastalarını uyarıyor: Prof. Dr. Ece “Hassas alerjik bünyeliler ve astım hastalarının ilkbahar ve sonbahar gibi mevsim geçişlerinde polen, ev tozu akarı gibi alerjenlerden uzak durması ve ilaçlarını düzenli kullanmaları çok önemli. İlaç kullanımını asla kesmemek gerekli” diyor.
Polenlere dikkat!
Normalde vücudumuzu koruyan bağışıklık sisteminin, bazı insanlarda zararlı olmayan birtakım maddelere aşırı yanıt vermesi sonucunda ortaya çıkan reaksiyonlar alerji olarak nitelendiriliyor. Özellikle polenlerin açığa çıktığı sabahın erken saatlerinde yaşanabilecek alerji ve astım ataklarına dikkat etmek gerekiyor. Sabahtan öğleye kadar olan zaman içinde açık havada yapılan spor ve yürüyüş gibi aktivitelerden uzak durmak gerekiyor.
Öğle saatlerini tercih edin
Alerjik olan kişiler ve astım hastaları açık havada yapacakları fiziksel aktivite için polenlerin daha az olduğu öğleden sonra saatlerini tercih etmeli. Özellikle plaza ve AVM gibi binaların yüzeyleri statik elektrik üretiyor ve polenler bu tip binaların olduğu bölgelerde daha yoğun olarak görülüyor. Kişinin hangi çeşit polene karşı alerjik olduğunu yapılacak basit bir alerji testi ile belirlemek mümkün.
Ev tozu akarlarına karşı önlem alın
Ev tozu akarları sık rastlanan alerjenlerden biridir. Evdeki halı boyutları küçültülmeli. Yatak odasında halı olmaması, ağır ve toz tutan perdeler yerine yıkanabilir perdeler kullanılması, çarşaf ve nevresim takımlarının haftada bir kez 60 derece ile yıkanması alerjiye karşı alınabilecek en temel önlemdir.
Alerji tanısı nasıl konulur?
Tanıda cilt testi (Prick test) ve kan testi kullanılır. Cilt testinde en sık karşılaşılan alerjenler kullanılır, kişinin verdiği cilt reaksiyonu ölçülür, kan testinde ise vücudun oluşturduğu IgE antikorunun kandaki düzeyi ve belli bir madde veya maddelere karşı alerjik belirtiler varsa spesifik IgE düzeyi ölçülür.
