Kumar Nedir? Kumar, maddi kazanç sağlama umudu ile oynanan şansa, özellikle de düşük olasılıklı bir orana dayalı, isteyerek risk alma durumudur. Kumar, bağımlılık yapar. Bir kumarbazın parasını, sağlığını, işini, ailesini kaybetme olasılığı yüksek kazanç elde etme olasılığından yüksektir.
İnsan Neden Kumar Oynar?
Kumarbazlarla ile yapılan bir araştırmada kumarda en büyük motivasyonun çok para kazanmak olduğu görülmüş, ancak bu itici gücü eğlence ve heyecan faktörlerinin takip ettiği görülmüş. Burada psikolojik durumun ilerleyerek fizyolojik probleme gidişi de devreye girmekte. Keza risk alarak heyecan duyan ve adrenalin ile endorfin hormonlarını salgılayan vücut zamanla bunların bağımlısı olabiliyor. Sonuçta “Kumar oynadı hayatı karardı” haberleri “kumar oynadı kazandı” hikayelerinden çok daha fazla…
Sorunlu Kumar Oynama
Kumar bazı durumlarda birçok zorluğa neden olan sorunlu bir davranış haline gelebilir. Bu tür zorlayıcı davranışlara “sorunlu kumar oynama” denir ve genellikle psikolojik, fiziksel ve sosyal etkileri olan ilerleyici bir hastalıktır.
Kumar oynayan kişiler, depresyon, kaygı, migren ve barsak rahatsızlıkları gibi psikolojik ve fiziksel sorunlar yaşayabilirler. Bunlarla birlikte ciddi kumar problemi intihara kadar gidebilir. Kumar sorunlarının oranı son birkaç yılda küresel olarak arttı ve birçok ülkede ciddi bir halk sağlığı sorunu haline geldi.
Moodist Bağımlılık Merkezi Direktörü Prof. Dr. Kültegin Ögel’e göre kumar oynayan kişi için kumarın etkileri uyuşturucu ya da alkol kullanan kişi ile kıyaslanabilir. Kumarda hiçbir madde kullanılmamasına rağmen deneyimlenen hisler madde kullanan kişi ile birbirine benzerdir.
Kişinin zihin ve ruh halini değiştirir ve kişi bağımlı olduğu için aynı etkiyi yakalamak için kumar oynama davranışını tekrarlar. Alkol ve madde kullanan kişinin aynı etkiyi yakalamak için madde miktarını artırması gibi kumar oynayan kişi de aynı duygusal etkiyi elde etmek için kumar deneyiminde yükselme ihtiyacı duyar ve bunun için daha fazla risk alır.
Kumar Ne Zaman Sorundur?
Bir kişinin kumar oynama sıklığı kumar sorunu olup olmadığını belirlemez. Bazı sorunlu kumarbazlar sadece periyodik olarak kumar oynayabilirler. Dolayısıyla bağımlılığın nüks etme oranına bakılmaksızın, duygusal ve maddi sonuçlar açıkça görülecektir. Kaybedilen veya kazanılan para miktarı, kumar oynamanın ne zaman bir sorun haline geldiğini belirlemez. Kumar, bireyin hayatının her alanına olumsuz bir etki yarattığında genelde sorun haline gelir.
Moodist Bağımlılık Merkezinden Uzman Psikolog Kinyas Tekin’e göre, kumar oynamak için aşerme, kumar sonrası pişmanlık duyguları, daha fazla para ve daha sık bahis yapma isteği, kumar oynamaya bağlı kayıpların artmasına rağmen kayıpları tekrar kumar oynayarak giderme inancı, mali borcun artması, kontrol kaybı, depresyon, uyku problemleri, büyüyen, ağır ve olumsuz sonuçlara rağmen kumar oynamaya devam etme, kumar oynamayı durdurmaya yönelik tekrarlayan başarısız girişimler, stresle ilgili sorunlar (migren, barsak hastalıkları vs.) kumar oynamamaya çalışırken huzursuzluk yaşama gibi belirtilerin kumar oynayan kişilerde sıklıkla görüldüğünü belirtmektedir.
Kumar Oynayan Kişinin Farketmesi Uzun Sürebilir
Kumar oynayan kişilerin yaşadıkları problemlerin ciddiyetini ve bunun kumara bağlı olduğunu anlamaları zaman alabilmektedir. Kumar oynayan kişi sınırlarının, sorumluluklarının ve risklerin farkında olmazsa ciddi sorunlar yaşayabilir. Genel olarak, bir bağımlılığı olan kişilerin başka bir bağımlılığı geliştirme riskinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Kumar bağımlılığına alkol ve madde bağımlılığı sıklıkla eşlik edebilmektedir.
Ögel’e göre, araştırmalar, önemli sayıda kişinin 18 yaşından önce kumar oynadığını gösteriyor.
Kumar oynama olanaklarının artması, çocukların ve gençlerin kumar oynamasına (internet kumar, spor bahisleri, slot makineleri vb.) katılma olanağı sağlıyor ve çocuklarda, kumarla ilgili sorunların yetişkinlerden daha fazla gelişebileceğini belirtiyor. Ebeveyn tutumu ve davranışı, ahlaki ve sosyal yetiştirme tarzı çocuk ve ergenlerin kumar oynamalarında önemli faktörle olduğunu belirten Ögel, bununla beraber kumara maruz kalma yaşının da etkili bir özellik olduğunu ifade etmektedir.
Kumarda Sorun Kontrol Edilememesi
Psikolog Kinyas Tekin’e göre, kumarın problem olmasının nedeni bireyin bu zorlayıcı davranışı kontrol edememesi durumudur. Kumar problemi olan kişi için, aynı alkol bağımlısı kişi alkolün herhangi bir türünde sarhoş olabileceği gibi herhangi bir kumar türü (yarış, tombala, kart oyunları, zar oyunları, piyango ve spor bahisleri) kumar oynayan kişi için sorun olabilir.
Tekin’e göre, kumar sorununu tanımak ve yardım almak için konu ile ilgilenen uzmanlara başvurulmalıdır. Kumar oynama davranışı ve izlenecek yol kişiye özgü ve her bireyin spesifik ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde planlanmalıdır. Tedavi ve yardım, bireyin yaşamının tüm alanlarını (aile, eğitim, mali, yasal ve mesleki) içerirse başarı oranı artacaktır.
