KONTAKTÖR NEDİR?
Kontaktör devre açıcı-kapayıcı düzenek.
Bobinin oluşturduğu elektromanyetik kuvvetle kapalı kontakları açan veya açık kontakları kapatan, yay kuvveti ile kontakların önceki pozisyonuna döndüren elektronik anahtarlama düzenine kontaktör denir.
Kontaktör güç devrelerini anahtarlamada kullanılır. Çalışma prensipleri rölelere benzemesine karşın kontaktörler farklı olarak daha büyük akımlar için imal edilmişlerdir. Otomatik sigorta, termik röle veya kaçak akım rölesi gibi devrede herhangi bir aşırı akım veya kaçak akım koruması yapmazlar. Yalnızca devreyi açar ve kapatırlar.
Kontak Yapısı
Kontaktörün kontakları normalde açık (NO,NA) veya normalde kapalı (NC,NK) olabilir. Burada Normalde açık kontaklar sükunet durumunda (yani bobinin enerejilendirilmediği hallerde) elektriği iletmez, bobin enerjilendirildiği zaman devreyi kapatır ve elektriği iletirler. Normalde kapalı kontaklar ise normalde açık kontakların tam tersi davranırlar. Kontaktörün güç devresi kontakları genellikle normalde açıktır. Kontaktörler genellikle bir normalde açık, bir normalde kapalı olmak üzere toplam iki yardımcı kontağa sahiptir. Kontaktörler hareketli kısım olan palet, kontakları açma kapama yapan kontaktör bobini ve ark sönümleyici seperatörlerden oluşur. Schneider Kontaktör serisi ürünler bu alanda ülkemizde öne çıkan markalardandır.
Kontaktörün Çalışması
Alternatif akım kontaktörleri, genellikle 3 (bazen 4) güç kontağına, farklı sayılarda da yardımcı kontağa sahiptir. Kablo bağlantılarının yapıldığı giriş terminalleri üzerinde sabit kontaklar, hareketli sürgü üzerinde bulunan baralarda ise hareketli kontaklar diğer adıyla paletler bulunur. Elektromanyetik bobin enerjilendirildiği zaman bobin nüvesiyle birlikte hareket eden, hareketli kontakların da üzerinde bulunduğu sürgü, bobin kuvvetiyle aşağı doğru çekilir. Bu sayede paletler sabit kontaklara temas eder ve devre kapanır. Normalde açık kontaklar bobin enerjilendirildiğinde devreyi kapatırken, normalde kapalı kontaklar devreyi açar. Bobin enerjisi kesildiğinde, mekanizmada bulunan ve bobin enerjisi ile gerilmiş olan yay, sürgüyü ters yöne iter, paletleri sabit kontaklardan uzaklaştırarak devreyi açar. Ürünler hakkında bir bilgilendirme gerekirse; Türkiye de en çok bilinen ürün Siemens’e ait 3TF40 Kontaktördür.
Kontaktör üzerinde genelde fazladan kontak, bulunur. Bu kontaklardan bazıları kullanıldığı için yıpranır, bazıları kullanılmadığı için yıpranmaz. Bu dengesizliği önlemek amacıyla, devre akımı fazla ise boş olan kontaklar diğer kontaklarla paralel bağlanır, eğer devre gerilimi yüksekse boş kontaklar diğer kontaklar ile seri bağlanılarak kullanılır.
Kontaktörün Bağlantısı
Kontaktör bağlantı şemasına göre kontaktörün sabit olan giriş barasına sigorta çıkışındad gelen enerji kablosu bağlanır. Böylece kontaktör bağlantısı tamamlanır.
