13.07.2020 – İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) sanayi sektörünün en değerli verilerini oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasına göre 2019 yılının zirvesinde 87 milyar 949 milyon lira üretimden satışlarıyla yine TÜPRAŞ yer aldı. Ford Otomotiv 37 milyar 71 milyon lira ile ikinciliğini, Toyota Otomotiv 25 milyar 851 milyon lira üçüncülüğünü korudu. İSO 500’e bu yıl ilk kez katılan Star Rafineri de listeye beşinci sıradan girdi.
İSO 500’teki kuruluşların ihracatı yüzde 2,4 artarken, katma değerdeki yüksek teknoloji yoğunluklu payı yüzde 6,9’a yükseldi. İstihdam yüzde 1, Ar-Ge harcamaları da yüzde 150’nin üzerinde arttı. Ancak finansman giderleri karlılıkta belirleyici olmayı sürdürürken, kaynak yapısındaki bozulma da devam etti ve toplam borçların payı 1,4 puan yükseldi.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan: “Orta-yüksek ve yüksek teknolojinin katma değerdeki payı ilk kez yüzde 30,4’e çıktı. Bunun savunma ve havacılık sanayi sektörlerinden kaynaklandığı düşünülüyor. Bununla birlikte araştırma gösterdi ki; sanayici borçla yaşamak zorunda. Bu borcu çevirebilmek adına düşük faizlere ihtiyaç duyuyor. En büyük avantajımız; faizlerin düşük seviyede seyretmesi. Yüksek faizle mücadele hafife alınmamalı.”
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) 1968 yılından bu yana aralıksız gerçekleştirdiği ve sektör için en değerli verileri oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının 2019 yılı sonuçları açıklandı. Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonunda düzenlenen basın toplantısında İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan tarafından açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasına göre, 2019 yılında sanayinin zirvesinde 87 milyar 949 milyon lira üretimden satışları ile yine TÜPRAŞ yer aldı. Listede Ford Otomotiv 37 milyar 71 milyon lira üretimden satışlarıyla ikinciliğini, Toyota Otomotiv de 25 milyar 851 milyon lira üretimden satışlarıyla üçüncülüğünü korudu. Sıralamada Oyak Renault da 24 milyar 635 milyon lira üretimden satışlarıyla dördüncü oldu. Böylece ilk dört şirket, 2019 yılında bir önceki senenin sıralamasına göre değişmedi. İSO 500 araştırmasına bu yıl ilk kez katılan Star Rafineri de 20 milyar 831 milyon liralık üretimden satışları ile listeye beşinci sıradan girdi. Sanayinin check-up’ı olarak nitelenen, sanayi sektörü başta olmak üzere Türkiye ekonomisinin büyümesinden ihracatına, finansmandan yatırım iklimine kadar birçok alanda detaylı bilgiler içeren ve araştırmaya göre, Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2018 yılında 878 milyar lira olan üretimden satışlarını 2019 yılında yüzde 16,4 oranında artırarak 1 trilyon liranın üzerine çıkardı. 2019 yılındaki artış, 2017’deki yüzde 33,2 ve 2018’deki yüzde 34,5’lik oranlar ile kıyaslandığında, son üç yılın en düşük artışı olarak dikkat çekti, büyüme performansı yavaşladı. İSO 500’ün ihracatı da yüzde 2,4 artışla 73,5 milyar dolar oldu. Listede 30 yıl önce ihracat yapan firma sayısı 409 iken, son yıllarda bu rakam 450’ler bandını aştı ve 2019 yılında 463’e çıktı. İSO 500’ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 42 oldu.
Türkiye’nin En Büyük Sanayi Kuruluşları Listesi
| Birinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No: | Kuruluşlar | Bağlı Bulunduğu Oda/Kamu |
Kamu Sıra No |
Özel Sıra No |
Üretimden Satışlar (Net) (TL) |
|
| 2019 | 2018 | |||||
| 1 | 1 | TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. | Kocaeli | – | 1 | 87,949,306,283 |
| 2 | 2 | Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 2 | 37,070,563,066 |
| 3 | 3 | Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. | Sakarya | – | 3 | 25,850,659,907 |
| 4 | 4 | Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. | İstanbul | – | 4 | 24,635,365,339 |
| 5 | – | Star Rafineri A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 5 | 20,831,490,442 |
| 6 | 6 | Arçelik A.Ş. | İstanbul | – | 6 | 18,618,318,252 |
| 7 | 5 | TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. | İstanbul | – | 7 | 17,214,311,459 |
| 8 | 7 | İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. | İskenderun | – | 8 | 16,391,885,570 |
| 9 | – | – | İstanbul | – | 9 | – |
| 10 | 8 | Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. | İstanbul | – | 10 | 14,146,073,159 |
| 11 | 15 | Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 11 | 12,591,587,725 |
| 12 | 10 | Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 12 | 10,903,560,018 |
| 13 | 11 | Çolakoğlu Metalurji A.Ş. | İstanbul | – | 13 | 10,338,694,378 |
| 14 | 12 | Mercedes-Benz Türk A.Ş. | İstanbul | – | 14 | 9,943,691,164 |
| 15 | – | – | İstanbul | – | 15 | – |
| 16 | 9 | İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 16 | 9,803,127,248 |
| 17 | 13 | PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 17 | 9,233,405,399 |
| 18 | 22 | TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. | Ankara | – | 18 | 8,677,894,242 |
| 19 | 33 | EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü | Kamu | 1 | – | 8,515,825,488 |
| 20 | 17 | BSH Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 19 | 8,359,211,422 |
| 21 | 14 | Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 20 | 7,834,471,752 |
| 22 | 18 | Aygaz A.Ş. | İstanbul | – | 21 | 7,096,871,977 |
| 23 | 21 | Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 22 | 6,973,646,070 |
| 24 | 20 | Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş. | İskenderun | – | 23 | 6,821,596,719 |
| 25 | 25 | Unilever San. ve Tic. T.A.Ş. | İstanbul | – | 24 | 6,450,827,343 |
| 26 | 23 | KARDEMİR Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Karabük | – | 25 | 5,947,670,908 |
| 27 | 19 | Borçelik Çelik San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 26 | 5,833,302,956 |
| 28 | 24 | Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamulleri A.Ş. | Denizli | – | 27 | 5,590,822,991 |
| 29 | 26 | Sarkuysan Elektrolitik Bakır San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 28 | 5,280,678,279 |
| 30 | 45 | Yıldız Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 29 | 5,240,529,005 |
| 31 | 28 | Bosch San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 30 | 5,235,877,230 |
| 32 | 29 | Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş. | Zonguldak | – | 31 | 5,142,855,672 |
| 33 | 37 | Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Eskişehir | – | 32 | 5,064,201,391 |
| 34 | 39 | Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. | Kocaeli | – | 33 | 4,788,222,730 |
| 35 | 32 | Assan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 34 | 4,735,845,003 |
| 36 | 27 | Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü | Kamu | 2 | – | 4,599,424,093 |
| 37 | 42 | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı | Kamu | 3 | – | 4,440,145,122 |
| 38 | – | Eti Bakır A.Ş. | İnebolu | – | 35 | 4,403,956,126 |
| 39 | 47 | Hayat Kimya Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 36 | 4,218,086,172 |
| 40 | 31 | Milangaz LPG Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 37 | 4,183,924,272 |
| 41 | 30 | Kroman Çelik Sanayii A.Ş. | Kocaeli | – | 38 | 4,011,288,457 |
| 42 | 35 | Yücel Boru ve Profil Endüstrisi A.Ş. | İstanbul | – | 39 | 3,965,914,426 |
| 43 | 65 | Nadir Metal Rafineri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 40 | 3,883,238,111 |
| 44 | 46 | Kastamonu Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 41 | 3,828,375,148 |
| 45 | 50 | Coca-Cola İçecek A.Ş. | İstanbul | – | 42 | 3,790,697,383 |
| 46 | 41 | AKSA Akrilik Kimya Sanayii A.Ş. | Yalova | – | 43 | 3,722,101,899 |
| 47 | 34 | Baştuğ Metalurji Sanayi A.Ş. | Osmaniye | – | 44 | 3,707,832,143 |
| 48 | 53 | Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu | Kamu | 4 | – | 3,651,639,428 |
| 49 | 44 | Konya Şeker San. ve Tic. A.Ş. | Konya | – | 45 | 3,544,617,111 |
| 50 | 40 | Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 46 | 3,426,968,235 |
| 51 | 61 | BMC Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 47 | 3,396,379,700 |
| 52 | 70 | Toros Tarım San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 48 | 3,386,939,367 |
| 53 | 51 | İpragaz A.Ş. | İstanbul | – | 49 | 3,360,533,727 |
| 54 | 56 | BRİSA Bridgestone Sabancı Lastik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 50 | 3,355,657,610 |
| 55 | 36 | İzmir Demir Çelik Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 51 | 3,307,473,850 |
| 56 | 48 | Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. | Ankara | – | 52 | 3,294,932,820 |
| 57 | 58 | SÜTAŞ Süt Ürünleri A.Ş. | Karacabey | – | 53 | 3,241,113,611 |
| 58 | 59 | Banvit Bandırma Vitaminli Yem Sanayi A.Ş. | Balıkesir | – | 54 | 3,235,759,055 |
| 59 | 38 | Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. | Kamu | 5 | – | 3,152,360,314 |
| 60 | 69 | MAN Türkiye A.Ş. | Ankara | – | 55 | 3,118,994,638 |
| 61 | 43 | Diler Demir Çelik Endüstri ve Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 56 | 3,000,674,477 |
| 62 | 55 | MMK Metalurji San. Tic. ve Liman İşletmeciliği A.Ş. | Dörtyol | – | 57 | 2,953,852,140 |
| 63 | 60 | İçdaş Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım A.Ş. | Çanakkale | – | 58 | 2,952,193,096 |
| 64 | 84 | Kazan Soda Elektrik Üretim A.Ş. | Ankara | – | 59 | 2,923,368,100 |
| 65 | 62 | ASAŞ Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 60 | 2,908,037,114 |
| 66 | 86 | Şenpiliç Gıda Sanayi A.Ş. | Sakarya | – | 61 | 2,894,895,278 |
| 67 | 71 | Soda Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 62 | 2,790,339,777 |
| 68 | 77 | Sasa Polyester Sanayi A.Ş. | Adana | – | 63 | 2,758,588,277 |
| 69 | 67 | Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 64 | 2,707,591,115 |
| 70 | 122 | Trakya Cam Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 65 | 2,683,580,577 |
| 71 | 54 | Kaptan Demir Çelik Endüstrisi ve Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 66 | 2,667,090,370 |
| 72 | 64 | Yazıcı Demir Çelik Sanayi ve Turizm Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 67 | 2,655,120,810 |
| 73 | 72 | Tosyalı Toyo Çelik A.Ş. | Osmaniye | – | 68 | 2,636,427,236 |
| 74 | 81 | Tatmetal Çelik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 69 | 2,573,533,611 |
| 75 | 82 | JTI Tütün Ürünleri Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 70 | 2,539,723,345 |
| 76 | 57 | Modern Karton San. ve Tic. A.Ş. | Çorlu | – | 71 | 2,534,389,060 |
| 77 | 85 | ROKETSAN Roket San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 72 | 2,527,326,947 |
| 78 | 91 | Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü | Kamu | 6 | – | 2,513,343,408 |
| 79 | 73 | Bosch Termoteknik Isıtma ve Klima San. Tic. A.Ş. | Manisa | – | 73 | 2,495,028,779 |
| 80 | 52 | Borusan Mannesmann Boru San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 74 | 2,488,733,974 |
| 81 | 88 | Atakaş Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Dörtyol | – | 75 | 2,483,990,268 |
| 82 | 80 | Gülsan Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 76 | 2,454,739,502 |
| 83 | 74 | Posco Assan TST Çelik Sanayi A.Ş. | Kocaeli | – | 77 | 2,424,295,327 |
| 84 | – | – | Kocaeli | – | 78 | – |
| 85 | 102 | Anadolu Cam Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 79 | 2,340,298,608 |
| 86 | 100 | Kipaş Mensucat İşletmeleri A.Ş. | K.Maraş | – | 80 | 2,329,540,170 |
| 87 | 92 | Bunge Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 81 | 2,308,164,629 |
| 88 | 90 | Atlas Enerji Üretim A.Ş. | İstanbul | – | 82 | 2,283,175,406 |
| 89 | 76 | Namet Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 83 | 2,258,116,827 |
| 90 | 133 | Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (M.K.E.K.) Genel Müdürlüğü | Kamu | 7 | – | 2,219,654,630 |
| 91 | 93 | Abalıoğlu Yem-Soya ve Tekstil Sanayi A.Ş. | Denizli | – | 84 | 2,186,330,736 |
| 92 | 49 | Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 85 | 2,182,370,896 |
| 93 | – | – | Bolu | – | 86 | – |
| 94 | 115 | Tusaş Motor Sanayii A.Ş. | Eskişehir | – | 87 | 2,174,890,126 |
| 95 | 98 | Petlas Lastik San. ve Tic. A.Ş. | Kırşehir | – | 88 | 2,172,402,158 |
| 96 | 96 | Sanko Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 89 | 2,146,184,392 |
| 97 | 97 | Abdi İbrahim İlaç San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 90 | 2,141,053,054 |
| 98 | 87 | Goodyear Lastikleri T.A.Ş. | İstanbul | – | 91 | 2,101,064,225 |
| 99 | 99 | Autoliv Cankor Otomotiv Emniyet Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 92 | 2,098,945,656 |
| 100 | – | BEYPİ Beypazarı Tarımsal Üretim Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. | Bolu | – | 93 | 2,077,503,219 |
| 101 | 83 | Köksan Pet ve Plastik Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 94 | 2,069,712,553 |
| 102 | 108 | Sarten Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 95 | 2,026,065,966 |
| 103 | 109 | Eti Soda Üretim Pazarlama Nakliyat ve Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 96 | 2,016,477,216 |
| 104 | 95 | C.P. Standart Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 97 | 1,994,464,290 |
| 105 | 181 | FNSS Savunma Sistemleri A.Ş. | Ankara | – | 98 | 1,970,237,793 |
| 106 | 94 | Indorama Ventures Corlu Pet Sanayi A.Ş. | Çorlu | – | 99 | 1,910,881,420 |
| 107 | – | – | Ankara | – | 100 | – |
| 108 | 105 | HES Hacılar Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 101 | 1,872,459,633 |
| 109 | 106 | Korteks Mensucat San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 102 | 1,869,399,331 |
| 110 | 116 | Modern Oluklu Mukavva Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | Çorlu | – | 103 | 1,867,126,615 |
| 111 | – | Eczacıbaşı Tüketim Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 104 | 1,859,985,765 |
| 112 | 137 | Pro Yem San. ve Tic. A.Ş. | Karacabey | – | 105 | 1,858,546,426 |
| 113 | 68 | Yeşilyurt Demir Çelik Endüstrisi ve Liman İşletmeleri Ltd. Şti. | Samsun | – | 106 | 1,832,970,079 |
| 114 | 78 | Ekinciler Demir ve Çelik Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 107 | 1,827,494,350 |
| 115 | 114 | Maxion İnci Jant Sanayi A.Ş. | Manisa | – | 108 | 1,812,660,300 |
| 116 | 124 | Beyçelik Gestamp Otomotiv Sanayi A.Ş. | Bursa | – | 109 | 1,810,679,524 |
| 117 | 154 | Oba Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 110 | 1,801,352,219 |
| 118 | 129 | Kordsa Teknik Tekstil A.Ş. | Kocaeli | – | 111 | 1,770,059,243 |
| 119 | 89 | Asil Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Orhangazi | – | 112 | 1,761,880,348 |
| 120 | 140 | Merinos Halı San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 113 | 1,754,520,834 |
| 121 | 138 | Prometeon Turkey Endüstriyel ve Ticari Lastikler A.Ş. | İstanbul | – | 114 | 1,751,056,276 |
| 122 | 120 | Altınmarka Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 115 | 1,745,710,036 |
| 123 | 110 | Tosyalı Filmaşin ve İnşaat Demir Üretim Sanayi A.Ş. | İskenderun | – | 116 | 1,733,773,332 |
| 124 | 126 | Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş. | Kayseri | – | 117 | 1,733,548,255 |
| 125 | 104 | Esan Eczacıbaşı Endüstriyel Hammaddeler San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 118 | 1,685,595,662 |
| 126 | 125 | Pınar Süt Mamülleri Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 119 | 1,683,152,903 |
| 127 | 112 | Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 120 | 1,682,512,493 |
| 128 | 163 | Abalıoğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 121 | 1,680,870,708 |
| 129 | 103 | Kocaer Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 122 | 1,653,823,111 |
| 130 | 63 | Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü | Kamu | 8 | – | 1,644,312,857 |
| 131 | 173 | Cargill Tarım ve Gıda San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 123 | 1,641,480,009 |
| 132 | 101 | Özkan Demir Çelik Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 124 | 1,635,412,090 |
| 133 | 123 | Federal Mogul Powertrain Otomotiv A.Ş. | Kocaeli | – | 125 | 1,632,723,455 |
| 134 | 161 | Akenerji Elektrik Üretim A.Ş. | İstanbul | – | 126 | 1,629,961,131 |
| 135 | 139 | Şölen Çikolata Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 127 | 1,602,504,672 |
| 136 | 169 | Gümüşdoğa Su Ürünleri Üretim İhracat ve İthalat A.Ş. | Milas | – | 128 | 1,593,157,416 |
| 137 | 164 | S.S. Trakya Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği | Edirne | – | 129 | 1,592,669,536 |
| 138 | 149 | Sofra Yemek Üretim ve Hizmet A.Ş. | İstanbul | – | 130 | 1,573,462,219 |
| 139 | 171 | Progıda Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 131 | 1,566,242,452 |
| 140 | 153 | HAVELSAN Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 132 | 1,559,267,804 |
| 141 | 131 | Ravago Petrokimya Üretim A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 133 | 1,551,415,021 |
| 142 | 148 | İGSAŞ-İstanbul Gübre Sanayii A.Ş. | Kocaeli | – | 134 | 1,542,126,516 |
| 143 | 143 | Eti Alüminyum A.Ş. | Konya | – | 135 | 1,528,529,129 |
| 144 | 141 | Tarım Kredi Yem San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 136 | 1,514,283,441 |
| 145 | 132 | Whirlpool Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 137 | 1,510,768,497 |
| 146 | 135 | Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 138 | 1,500,333,196 |
| 147 | 431 | İstikbal Mobilya San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 139 | 1,495,758,961 |
| 148 | 111 | Limak Çimento San. ve Tic. A.Ş. | Siirt | – | 140 | 1,486,869,850 |
| 149 | 176 | CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 141 | 1,477,053,416 |
| 150 | 158 | Kılıç Deniz Ürünleri Üretimi İhr. İth. ve Tic. A.Ş. | Milas | – | 142 | 1,462,108,493 |
| 151 | 200 | Koçak Farma İlaç ve Kimya Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 143 | 1,448,246,088 |
| 152 | – | – | İstanbul | – | 144 | – |
| 153 | 146 | Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 145 | 1,409,512,407 |
| 154 | 134 | Panagro Tarım Hayvancılık Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Konya | – | 146 | 1,401,029,800 |
| 155 | 183 | Mutlu Akü ve Malzemeleri Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 147 | 1,393,478,215 |
| 156 | 127 | Çimsa Çimento San. ve Tic. A.Ş. | Mersin | – | 148 | 1,385,027,059 |
| 157 | 174 | Mega Metal San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 149 | 1,381,787,227 |
| 158 | 188 | Deva Holding A.Ş. | İstanbul | – | 150 | 1,374,156,778 |
| 159 | 166 | Eczacıbaşı Yapı Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 151 | 1,363,534,874 |
| 160 | 145 | Korozo Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 152 | 1,349,136,667 |
| 161 | 172 | Hasçelik Kablo San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 153 | 1,342,677,680 |
| 162 | 224 | Gedik Tavukçuluk ve Tarım Ürünleri Tic. San. A.Ş. | Uşak | – | 154 | 1,340,851,141 |
| 163 | 218 | Başhan Tarımsal Ürünleri Pazarlama San. ve Dış Tic. A.Ş. | Mersin | – | 155 | 1,329,394,727 |
| 164 | 177 | Soma Termik Santral Elektrik Üretim A.Ş. | Soma | – | 156 | 1,327,337,326 |
| 165 | 130 | Betek Boya ve Kimya Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 157 | 1,326,725,219 |
| 166 | 185 | Bellona Mobilya San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 158 | 1,316,255,332 |
| 167 | 156 | Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 159 | 1,308,614,315 |
| 168 | 247 | Erdemir Madencilik San. ve Tic. A.Ş. | Sivas | – | 160 | 1,304,439,773 |
| 169 | 204 | Melike Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 161 | 1,298,594,425 |
| 170 | 220 | Abalıoğlu Tarımsal Üretim A.Ş. | Denizli | – | 162 | 1,294,691,999 |
| 171 | 195 | Aunde Teknik Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 163 | 1,293,762,128 |
| 172 | 147 | Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri A.Ş. | Bursa | – | 164 | 1,286,030,662 |
| 173 | 121 | Tırsan Treyler San. ve Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 165 | 1,279,692,300 |
| 174 | 159 | Öznur Kablo San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 166 | 1,261,965,689 |
| 175 | 216 | Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 167 | 1,260,677,511 |
| 176 | 175 | Tosyalı Demir Çelik Sanayi A.Ş. | İskenderun | – | 168 | 1,239,884,118 |
| 177 | 179 | Reka Bitkisel Yağlar San. ve Tic. A.Ş. | Tekirdağ | – | 169 | 1,239,684,401 |
| 178 | 281 | Sumitomo Rubber AKO Lastik San. ve Tic. A.Ş. | Çankırı | – | 170 | 1,227,078,008 |
| 179 | 373 | Nurol Makina ve Sanayi A.Ş. | Ankara | – | 171 | 1,215,865,020 |
| 180 | 202 | Anadolu Isuzu Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 172 | 1,210,820,863 |
| 181 | 184 | Bosch Rexroth Otomasyon San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 173 | 1,196,325,163 |
| 182 | 261 | Mitaş Endüstri San. Tic. A.Ş. | Ankara | – | 174 | 1,194,024,756 |
| 183 | 207 | İnci GS Yuasa Akü San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 175 | 1,188,485,448 |
| 184 | – | – | Ege Bölgesi | – | 176 | – |
| 185 | 144 | Durak Fındık San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 177 | 1,183,403,241 |
| 186 | 194 | Bifa Bisküvi ve Gıda Sanayi A.Ş. | Karaman | – | 178 | 1,175,312,694 |
| 187 | 170 | Toyota Boshoku Türkiye Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 179 | 1,174,850,775 |
| 188 | 189 | Doğuş Çay ve Gıda Maddeleri Üretim Pazarlama İth. İhr. A.Ş. | Ordu | – | 180 | 1,173,746,118 |
| 189 | 209 | Türk Tuborg Bira ve Malt Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 181 | 1,168,962,040 |
| 190 | 190 | Naksan Plastik ve Enerji San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 182 | 1,164,025,221 |
| 191 | 351 | HT Solar Enerji A.Ş. | İstanbul | – | 183 | 1,162,813,304 |
| 192 | 167 | Seval Kablo Aydınlatma Cihazları İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 184 | 1,160,283,880 |
| 193 | 191 | Zorluteks Tekstil Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 185 | 1,153,092,853 |
| 194 | 180 | Tat Gıda Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 186 | 1,135,320,058 |
| 195 | 186 | Hidromek-Hidrolik ve Mekanik Makina İmalat San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 187 | 1,130,914,464 |
| 196 | 206 | Gübre Fabrikaları T.A.Ş. | İstanbul | – | 188 | 1,129,713,798 |
| 197 | 225 | Aynes Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 189 | 1,128,064,124 |
| 198 | 182 | AGT Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | Antalya | – | 190 | 1,126,204,848 |
| 199 | 221 | Menderes Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 191 | 1,124,924,891 |
| 200 | – | – | İstanbul | – | 192 | – |
| 201 | 232 | Zorlu Doğal Elektrik Üretimi A.Ş. | Aydın | – | 193 | 1,106,676,033 |
| 202 | 269 | Balsu Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 194 | 1,103,402,555 |
| 203 | – | – | Gaziantep | – | 195 | – |
| 204 | 223 | Sun Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 196 | 1,096,644,273 |
| 205 | 162 | Mondi Tire Kutsan Kağıt ve Ambalaj Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 197 | 1,088,826,946 |
| 206 | 205 | Nexans Türkiye Endüstri ve Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 198 | 1,084,882,249 |
| 207 | 198 | DYO Boya Fabrikaları San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 199 | 1,084,467,170 |
| 208 | 152 | Kardemir Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 200 | 1,082,584,028 |
| 209 | 228 | Çekok Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 201 | 1,080,186,865 |
| 210 | 178 | Kipaş Kağıt Sanayi İşletmeleri A.Ş. | K.Maraş | – | 202 | 1,071,365,966 |
| 211 | – | Gönenli Süt ve Süt Ürünleri Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Balıkesir | – | 203 | 1,071,181,382 |
| 212 | 320 | Memişoğlu Tarım Ürünleri Ticaret Ltd. Şti. | Mersin | – | 204 | 1,062,127,886 |
| 213 | 160 | Döktaş Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş. | Orhangazi | – | 205 | 1,061,943,884 |
| 214 | 251 | Selçuk İplik San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 206 | 1,060,720,530 |
| 215 | 326 | Astor Transformatör Enerji Turizm İnşaat ve Petrol San. Tic. A.Ş. | Ankara | – | 207 | 1,059,893,185 |
| 216 | 214 | Polibak Plastik Film San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 208 | 1,052,268,986 |
| 217 | 217 | Süper Film Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 209 | 1,043,499,154 |
| 218 | 208 | RWE & Turcas Güney Elektrik Üretim A.Ş. | Ankara | – | 210 | 1,040,458,703 |
| 219 | 248 | Mutlu Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 211 | 1,033,388,827 |
| 220 | 230 | Bayer Türk Kimya Sanayii Ltd. Şti. | İstanbul | – | 212 | 1,027,286,204 |
| 221 | 157 | Hema Endüstri A.Ş. | İstanbul | – | 213 | 1,023,162,717 |
| 222 | 193 | Boyteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 214 | 1,019,692,622 |
| 223 | 210 | CMS Jant Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 215 | 1,018,814,139 |
| 224 | 168 | İmbat Madencilik Enerji Turizm San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 216 | 1,018,542,096 |
| 225 | 201 | Mescier Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Karabük | – | 217 | 1,018,060,176 |
| 226 | – | Tiryaki Agro Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 218 | 1,015,618,459 |
| 227 | 241 | Çalık Denim Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 219 | 1,015,211,897 |
| 228 | 256 | Hastavuk Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 220 | 1,012,824,505 |
| 229 | 165 | Olmuksan International Paper Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 221 | 1,010,282,055 |
| 230 | 222 | Hugo Boss Tekstil Sanayi Ltd. Şti. | Ege Bölgesi | – | 222 | 1,007,504,885 |
| 231 | 324 | Klimasan Klima San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 223 | 1,007,267,060 |
| 232 | 284 | Mem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | K.Maraş | – | 224 | 1,006,165,203 |
| 233 | 229 | Yayla Agro Gıda Sanayi ve Nakliyat A.Ş. | Ankara | – | 225 | 1,004,425,936 |
| 234 | 196 | Assan Hanil Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 226 | 1,004,367,619 |
| 235 | – | – | İstanbul | – | 227 | – |
| 236 | 234 | Elvan Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 228 | 1,000,093,311 |
| 237 | 250 | Tadım Gıda Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 229 | 999,677,469 |
| 238 | 227 | Yiğit Akü Malzemeleri Nakliyat Turizm İnşaat San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 230 | 986,229,247 |
| 239 | – | – | İstanbul | – | 231 | – |
| 240 | 293 | Akyem Adana Yem Yağ Biodizel Tarım ve San. Tic. A.Ş. | Adana | – | 232 | 970,789,693 |
| 241 | 242 | Arpaş İhracat İthalat ve Pazarlama A.Ş. | İstanbul | – | 233 | 970,228,970 |
| 242 | 286 | Nobel İlaç San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 234 | 968,904,769 |
| 243 | 287 | Park Termik Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 235 | 961,187,801 |
| 244 | 155 | Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 236 | 956,892,724 |
| 245 | 249 | Farplas Otomotiv A.Ş. | Kocaeli | – | 237 | 956,162,056 |
| 246 | 377 | Erikli Su ve Meşrubat San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 238 | 954,947,530 |
| 247 | 151 | Ege Çelik Endüstrisi San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 239 | 954,210,884 |
| 248 | 280 | Tersan Tersanecilik San. ve Tic. A.Ş. | Yalova | – | 240 | 951,625,792 |
| 249 | 255 | Nuh Çimento Sanayi A.Ş. | Kocaeli | – | 241 | 951,389,878 |
| 250 | 237 | Çamsan Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 242 | 951,203,033 |
| 251 | 244 | Lila Kağıt San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 243 | 933,303,819 |
| 252 | 266 | Ak-Kim Kimya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 244 | 932,701,484 |
| 253 | – | – | Çorlu | – | 245 | – |
| 254 | 275 | Kent Gıda Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 246 | 922,832,034 |
| 255 | 238 | Akdeniz Kimya San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 247 | 917,759,531 |
| 256 | 327 | Alp Havacılık San. ve Tic. A.Ş. | Eskişehir | – | 248 | 910,051,978 |
| 257 | 226 | Çimko Çimento ve Beton San. Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 249 | 907,990,766 |
| 258 | 294 | YATAŞ Yatak ve Yorgan San. Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 250 | 904,608,420 |
| 259 | 258 | Savola Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 251 | 901,642,211 |
| 260 | 296 | Baymak Makina San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 252 | 893,790,137 |
| 261 | 263 | Coşkunöz Metal Form Makina Endüstri ve Ticaret A.Ş. | Bursa | – | 253 | 893,446,616 |
| 262 | 259 | Kansai Altan Boya San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 254 | 888,776,447 |
| 263 | 283 | Sırmagrup İçecek San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 255 | 886,893,495 |
| 264 | 277 | Beyteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 256 | 883,802,528 |
| 265 | 340 | Beşler Makarna Un İrmik Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 257 | 882,995,877 |
| 266 | 260 | Altek Döküm Hadde Mamulleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 258 | 881,836,913 |
| 267 | 253 | Şireci Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 259 | 881,730,478 |
| 268 | 265 | Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 260 | 876,883,722 |
| 269 | 192 | Temsa Ulaşım Araçları San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 261 | 874,566,777 |
| 270 | – | BAGFAŞ Bandırma Gübre Fabrikaları A.Ş. | İstanbul | – | 262 | 871,611,534 |
| 271 | – | – | Kocaeli | – | 263 | – |
| 272 | 313 | Elita Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 264 | 869,578,643 |
| 273 | 118 | Yazaki Otomotiv Yan San. ve Tic. A.Ş. | Akyazı | – | 265 | 868,757,683 |
| 274 | 273 | Chassis Brakes International Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 266 | 863,230,770 |
| 275 | 254 | Aves Enerji Yağ ve Gıda Sanayi A.Ş. | Mersin | – | 267 | 862,987,237 |
| 276 | 271 | Şık Makas Giyim San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 268 | 857,160,971 |
| 277 | 276 | Dünya Uluslararası Mücevherat ve Kuyumculuk San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 269 | 856,684,941 |
| 278 | 299 | AYD Otomotiv Endüstri San. ve Tic. A.Ş. | Konya | – | 270 | 845,475,275 |
| 279 | 199 | Durmazlar Makina San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 271 | 842,736,663 |
| 280 | 236 | Üniteks Tekstil Gıda Motorlu Araçlar San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 272 | 835,972,109 |
| 281 | 306 | Dinarsu İmalat ve Ticaret T.A.Ş. | İstanbul | – | 273 | 832,650,870 |
| 282 | 285 | Arslan Alüminyum A.Ş. | İstanbul | – | 274 | 831,722,081 |
| 283 | 262 | Tosçelik Spiral Boru Üretim Sanayi A.Ş. | İskenderun | – | 275 | 831,129,824 |
| 284 | – | – | İstanbul | – | 276 | – |
| 285 | – | Teklas Kauçuk San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 277 | 826,039,795 |
| 286 | 318 | Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş. | Lüleburgaz | – | 278 | 824,053,068 |
| 287 | 219 | Sarbak Metal Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 279 | 822,614,004 |
| 288 | 213 | Ege Profil Tic. ve San. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 280 | 820,055,028 |
| 289 | 298 | İskur Tekstil Enerji Tic. ve San. A.Ş. | K.Maraş | – | 281 | 817,791,521 |
| 290 | 308 | Turkuvaz Plastik ve Temizlik Ürünleri San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 282 | 811,449,956 |
| 291 | 292 | Elba Basınçlı Döküm Sanayii A.Ş. | Manisa | – | 283 | 808,991,604 |
| 292 | 396 | Umur Basım San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 284 | 805,292,908 |
| 293 | 289 | Vatan Plastik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 285 | 804,786,708 |
| 294 | 332 | Şa-Ra Enerji İnşaat Tic. ve San. A.Ş. | Ankara | – | 286 | 801,055,202 |
| 295 | 291 | Gazi Metal Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 287 | 797,520,590 |
| 296 | 307 | Jotun Boya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 288 | 795,645,988 |
| 297 | 268 | Çınar Boru Profil San. ve Tic. A.Ş. | Ereğli/Kdz | – | 289 | 787,591,537 |
| 298 | 252 | Şirikçioğlu Mensucat San. ve Tic. A.Ş. | K.Maraş | – | 290 | 786,122,295 |
| 299 | 342 | Polisan Kansai Boya San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 291 | 784,708,895 |
| 300 | 315 | Yonca Gıda Sanayi İşletmeleri İç ve Dış Ticaret A.Ş. | Manisa | – | 292 | 782,751,848 |
| 301 | – | Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 293 | 781,584,033 |
| 302 | 335 | Şahinler Metal San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 294 | 781,387,377 |
| 303 | 270 | Göknur Gıda Maddeleri Enerji İmalat İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş. | Ankara | – | 295 | 780,225,897 |
| 304 | 382 | Kadooğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 296 | 777,760,529 |
| 305 | 405 | Medcem Madencilik ve Yapı Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. | Silifke | – | 297 | 777,678,806 |
| 306 | 345 | KÇS Kahramanmaraş Çimento Beton Sanayi ve Madencilik İşletmeleri A.Ş. | K.Maraş | – | 298 | 777,552,683 |
| 307 | – | – | İstanbul | – | 299 | – |
| 308 | 301 | Kartal Halı Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 300 | 770,901,950 |
| 309 | 215 | Noksel Çelik Boru Sanayi A.Ş. | Ankara | – | 301 | 768,642,522 |
| 310 | 322 | TYH Uluslararası Tekstil Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 302 | 760,364,987 |
| 311 | – | – | Kayseri | – | 303 | – |
| 312 | 328 | Teknorot Otomotiv Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 304 | 755,435,225 |
| 313 | 360 | Stackpole International Otomotiv Ürünleri Ltd. Şti. | Ege Bölgesi | – | 305 | 754,839,242 |
| 314 | 350 | Sersim Dayanıklı Tüketim Malları San. ve Tic. Koll. Şti. İbrahim ve Mustafa Ustaoğlu | Kayseri | – | 306 | 753,905,787 |
| 315 | 75 | Koç Metalurji A.Ş. | Dörtyol | – | 307 | 751,796,102 |
| 316 | 302 | Pınar Entegre Et ve Un Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 308 | 749,526,886 |
| 317 | 314 | Boyçelik Metal San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 309 | 749,130,918 |
| 318 | 239 | Adopen Plastik ve İnşaat Sanayi A.Ş. | Antalya | – | 310 | 748,514,895 |
| 319 | 317 | Saray Döküm ve Madeni Aksam Sanayi Turizm A.Ş. | İstanbul | – | 311 | 748,022,155 |
| 320 | 304 | Sistem Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 312 | 742,812,184 |
| 321 | 264 | Eti Krom A.Ş. | Elazığ | – | 313 | 741,418,751 |
| 322 | 295 | Leoni Kablo ve Teknolojileri San. ve Tic. Ltd. Şti. | Bursa | – | 314 | 740,561,910 |
| 323 | 274 | Has Çelik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 315 | 740,314,788 |
| 324 | – | – | İstanbul | – | 316 | – |
| 325 | 246 | Keskinoğlu Tavukçuluk ve Damızlık İşletmeleri San. Tic. A.Ş. | Akhisar | – | 317 | 736,539,905 |
| 326 | 278 | Ortadoğu Rulman San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 318 | 734,123,742 |
| 327 | 243 | Çayırova Boru San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 319 | 733,479,903 |
| 328 | 311 | Orta Anadolu Ticaret ve Sanayi İşletmesi T.A.Ş. | Kayseri | – | 320 | 727,225,843 |
| 329 | 297 | Kahramanmaraş Kağıt San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 321 | 726,434,572 |
| 330 | 385 | ANKUTSAN Antalya Kutu Sanayi Oluklu Mukavva Kağıt Ticaret A.Ş. | Antalya | – | 322 | 725,745,843 |
| 331 | 323 | Ege Endüstri ve Ticaret A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 323 | 724,932,323 |
| 332 | 381 | Çağ Çelik Demir ve Çelik Endüstri A.Ş. | Karabük | – | 324 | 724,082,421 |
| 333 | 267 | Ağır Haddecilik A.Ş. | Kocaeli | – | 325 | 723,803,509 |
| 334 | 288 | Lidersan Sağlık ve Gıda Ürünleri A.Ş. | Gaziantep | – | 326 | 723,550,606 |
| 335 | 344 | Tayeks Dış Ticaret ve Tekstil Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 327 | 722,769,846 |
| 336 | 309 | T.T.L. Tütün San. ve Dış Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 328 | 720,075,966 |
| 337 | 406 | Femaş Metal San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 329 | 719,371,193 |
| 338 | 386 | Nuh’un Ankara Makarnası San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 330 | 714,543,945 |
| 339 | – | – | Gaziantep | – | 331 | – |
| 340 | 435 | Park Cam San. ve Tic. A.Ş. | Bozüyük | – | 332 | 710,898,982 |
| 341 | 374 | Düzce Cam San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 333 | 710,415,558 |
| 342 | 341 | Sun Chemical Matbaa Mürekkepleri ve Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 334 | 709,223,198 |
| 343 | 379 | Bupiliç Entegre Gıda San. Tic. A.Ş. | Balıkesir | – | 335 | 707,800,767 |
| 344 | – | Beyçelik Gestamp Şasi Otomotiv Sanayi A.Ş. | Kocaeli | – | 336 | 707,555,776 |
| 345 | 338 | Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 337 | 705,036,932 |
| 346 | 333 | Özgün Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. | Trabzon | – | 338 | 699,329,370 |
| 347 | 372 | Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri T.A.Ş. | Adana | – | 339 | 695,073,729 |
| 348 | 363 | Ankara Ofis Yem Gıda ve Makina San. Tic. A.Ş. | Ankara | – | 340 | 693,595,675 |
| 349 | 383 | Abdioğulları Plastik ve Ambalaj Sanayi A.Ş. | Adana | – | 341 | 690,616,968 |
| 350 | 403 | Kimteks Poliüretan San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 342 | 690,170,276 |
| 351 | 329 | Yarış Kabin San. ve Tic. A.Ş. | Balıkesir | – | 343 | 687,197,927 |
| 352 | 197 | Aptiv Turkey Teknoloji Hizmetleri Ltd. Şti. | Bursa | – | 344 | 685,192,109 |
| 353 | 272 | ÇEMTAŞ Çelik Makina San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 345 | 684,521,112 |
| 354 | 429 | Ova Un Fabrikası A.Ş. | Konya | – | 346 | 681,142,678 |
| 355 | 290 | Aşkale Çimento Sanayi T.A.Ş. | Erzurum | – | 347 | 679,845,855 |
| 356 | 413 | Sanko Enerji San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 348 | 679,641,719 |
| 357 | 321 | Pamukkale Kablo San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 349 | 679,076,612 |
| 358 | – | – | Gaziantep | – | 350 | – |
| 359 | – | Erciyas Çelik Boru Sanayi A.Ş. | Düzce | – | 351 | 674,186,409 |
| 360 | 359 | Vitra Karo San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 352 | 674,075,600 |
| 361 | – | – | İstanbul | – | 353 | – |
| 362 | 399 | ISS Hazır Yemek Üretim ve Hizmet A.Ş. | İstanbul | – | 354 | 672,561,138 |
| 363 | 361 | Nursan Kablo Donanımları San. ve Tic. A.Ş. | Tavşanlı | – | 355 | 666,858,428 |
| 364 | 331 | Akbaşlar Tekstil Enerji San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 356 | 666,715,196 |
| 365 | 369 | Silopi Elektrik Üretim A.Ş. | Şırnak | – | 357 | 665,776,484 |
| 366 | – | Onsa Rafineri A.Ş. | İstanbul | – | 358 | 664,782,051 |
| 367 | – | – | İstanbul | – | 359 | – |
| 368 | 330 | Nitto Bento Bantçılık San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 360 | 662,883,900 |
| 369 | 453 | Poyraz Poyraz Fındık Entegre San. ve Tic. A.Ş. | Ordu | – | 361 | 661,494,824 |
| 370 | 354 | Kartonsan Karton San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 362 | 658,783,173 |
| 371 | 356 | Kangal Termik Santral Elektrik Üretim A.Ş. | Sivas | – | 363 | 657,789,975 |
| 372 | 459 | Sayınlar Gıda Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 364 | 657,507,076 |
| 373 | 427 | Kozlu Gıda İmalat San. Tic. ve Taşımacılık A.Ş. | Suluova | – | 365 | 657,414,798 |
| 374 | 434 | Ümran Çelik Boru Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 366 | 655,302,338 |
| 375 | 461 | Santa Farma İlaç Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 367 | 654,688,795 |
| 376 | – | ÇİMTAŞ Çelik İmalat Montaj ve Tesisat A.Ş. | İstanbul | – | 368 | 653,876,298 |
| 377 | 312 | Küçükçalık Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | İnegöl | – | 369 | 652,509,648 |
| 378 | 343 | Boğaziçi Beton San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 370 | 652,370,000 |
| 379 | – | RMK Marine Gemi Yapım Sanayii ve Deniz Taşımacılığı İşletmesi A.Ş. | İstanbul | – | 371 | 652,284,830 |
| 380 | – | Ulusoy Un San. ve Tic. A.Ş. | Samsun | – | 372 | 652,005,724 |
| 381 | 352 | Bekaert İzmit Çelik Kord San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 373 | 651,618,588 |
| 382 | 462 | Hektaş Ticaret T.A.Ş. | Kocaeli | – | 374 | 651,440,511 |
| 383 | 316 | Matesa Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | K.Maraş | – | 375 | 650,734,236 |
| 384 | 394 | Üniteks Tekstil ve Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 376 | 648,677,394 |
| 385 | 368 | Termo Teknik Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 377 | 646,611,545 |
| 386 | 300 | Aksa Jeneratör Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 378 | 642,553,994 |
| 387 | 409 | Mioro Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 379 | 642,230,889 |
| 388 | 346 | İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 380 | 641,985,266 |
| 389 | 371 | Öz-Ka Lastik ve Kauçuk San. Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 381 | 641,634,951 |
| 390 | 424 | Işıl Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. | İstanbul | – | 382 | 638,527,308 |
| 391 | 473 | Biska Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 383 | 637,514,566 |
| 392 | 349 | Çamlı Yem Besicilik San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 384 | 637,392,458 |
| 393 | 402 | Erak Giyim San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 385 | 636,721,861 |
| 394 | – | Yavuz Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Giresun | – | 386 | 636,515,587 |
| 395 | 366 | Tirsan Kardan San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 387 | 636,030,418 |
| 396 | 419 | Mey Alkollü İçkiler San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 388 | 636,011,613 |
| 397 | 390 | Frimpeks Kimya ve Etiket San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 389 | 631,630,554 |
| 398 | 439 | Kronospan Orman Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 390 | 629,944,699 |
| 399 | – | Arslantürk Tarım Ürünleri San. İhr. ve İth. A.Ş. | Trabzon | – | 391 | 621,842,603 |
| 400 | 357 | ERBOSAN Erciyas Boru San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 392 | 617,259,469 |
| 401 | 430 | Europap Tezol Kağıt San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 393 | 616,385,776 |
| 402 | – | Tukaş Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 394 | 615,565,583 |
| 403 | 397 | TARFAŞ Tarımsal Faaliyetler Üretim San. ve Tic. A.Ş. | Karacabey | – | 395 | 612,792,600 |
| 404 | 235 | Balıkesir Elektromekanik Sanayi Tesisleri A.Ş. | Balıkesir | – | 396 | 609,297,087 |
| 405 | – | Standard Profil Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 397 | 607,110,440 |
| 406 | – | Armada Gıda Tic. San. A.Ş. | Mersin | – | 398 | 606,671,526 |
| 407 | 325 | Özer Metal Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 399 | 604,255,733 |
| 408 | – | – | İstanbul | – | 400 | – |
| 409 | 339 | Form Sünger ve Yatak San. Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 401 | 601,361,012 |
| 410 | 432 | Sapro Temizlik Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 402 | 601,301,646 |
| 411 | – | Uludağ İçecek T.A.Ş. | Bursa | – | 403 | 595,860,401 |
| 412 | 355 | Maxion Jantaş Jant San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 404 | 595,353,654 |
| 413 | – | Cimtas Boru İmalatları ve Tic. Ltd. Şti. | Gemlik | – | 405 | 595,072,052 |
| 414 | 336 | Gemlik Gübre Sanayii A.Ş. | Gemlik | – | 406 | 589,544,450 |
| 415 | 470 | Teksüt Süt Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. | Balıkesir | – | 407 | 588,581,278 |
| 416 | 362 | Legrand Elektrik Sanayi A.Ş. | Kocaeli | – | 408 | 587,779,623 |
| 417 | 480 | Yörükoğlu Süt ve Ürünleri San. Tic. A.Ş. | Antalya | – | 409 | 585,879,767 |
| 418 | 469 | ABC Deterjan San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 410 | 585,799,581 |
| 419 | – | Standard Profil Ege Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 411 | 583,135,609 |
| 420 | 443 | Eksun Gıda Tarım San. ve Tic. A.Ş. | Tekirdağ | – | 412 | 583,044,978 |
| 421 | 378 | Flokser Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 413 | 580,077,908 |
| 422 | 483 | Ateş Çelik İnşaat Taahhüt Proje Mühendislik San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 414 | 579,327,048 |
| 423 | – | – | İstanbul | – | 415 | – |
| 424 | – | Agrobest Grup Tarım İlaçları Tohumculuk İmalat İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 416 | 573,757,551 |
| 425 | 415 | Kale Kilit ve Kalıp Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 417 | 573,112,687 |
| 426 | 334 | Güney Çelik Hasır ve Demir Mamülleri San. Tic. A.Ş. | Adana | – | 418 | 572,531,963 |
| 427 | 387 | Amylum Nişasta San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 419 | 567,420,294 |
| 428 | 455 | Karel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 420 | 564,456,655 |
| 429 | – | Oruçoğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş. | Afyonkarahisar | – | 421 | 563,199,271 |
| 430 | 436 | Emas Makina Sanayi A.Ş. | Manisa | – | 422 | 562,558,117 |
| 431 | 245 | Oyak Beton San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 423 | 561,642,086 |
| 432 | 416 | Georg Fischer Hakan Plastik Boru ve Profil San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 424 | 560,698,615 |
| 433 | 388 | Agromey Gıda ve Yem San. Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 425 | 556,104,483 |
| 434 | – | İskur Boya Tekstil Tic. ve San. A.Ş. | K.Maraş | – | 426 | 555,857,109 |
| 435 | – | Pilyem Gıda Tarım San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 427 | 555,500,520 |
| 436 | 404 | Ulaş Gıda Un Tekstil Nakliye Tic. ve San. A.Ş. | Lüleburgaz | – | 428 | 555,412,886 |
| 437 | 417 | S.S. Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği | Bursa | – | 429 | 553,609,682 |
| 438 | – | Özerdem Mensucat San. ve Tic. A.Ş. | Uşak | – | 430 | 553,538,507 |
| 439 | 445 | Özdilek Ev Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 431 | 551,344,622 |
| 440 | 391 | ENPAY Endüstriyel Pazarlama ve Yatırım A.Ş. | Kocaeli | – | 432 | 551,319,696 |
| 441 | 187 | Odelo Otomotiv Aydınlatma A.Ş. | Bursa | – | 433 | 548,875,094 |
| 442 | 337 | Harput Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 434 | 547,734,319 |
| 443 | – | – | İstanbul | – | 435 | – |
| 444 | 438 | Kalibre Boru San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 436 | 546,741,825 |
| 445 | 136 | Net Haddecilik San. ve Tic. Ltd. Şti. | Dörtyol | – | 437 | 544,908,107 |
| 446 | 478 | Teverpan MDF Levha San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 438 | 544,823,028 |
| 447 | 479 | Özyaşar Tel ve Galvanizleme Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 439 | 544,419,290 |
| 448 | 496 | Nev Saç Metal Sanayi İnşaat Nakliye ve Tic. Ltd. Şti. | Nevşehir | – | 440 | 541,608,753 |
| 449 | – | E.R. Yem Gıda Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. | Ege Bölgesi | – | 441 | 540,480,078 |
| 450 | 441 | Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 442 | 538,008,997 |
| 451 | 450 | Akpa Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 443 | 536,720,407 |
| 452 | 367 | Samet Kalıp ve Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 444 | 536,150,952 |
| 453 | 353 | Adana Çimento Sanayii T.A.Ş. | Adana | – | 445 | 535,906,143 |
| 454 | 489 | ATT Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Çerkezköy | – | 446 | 532,878,323 |
| 455 | 408 | Çayeli Bakır İşletmeleri A.Ş. | Çayeli | – | 447 | 531,587,538 |
| 456 | 348 | Atom Kablo San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 448 | 529,404,761 |
| 457 | – | Özyılmaz Fındık Tic. ve San. Ltd. Şti. | Çarşamba | – | 449 | 526,382,380 |
| 458 | 492 | Durum Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Mersin | – | 450 | 526,283,771 |
| 459 | – | Baykan Moda A.Ş. | İstanbul | – | 451 | 525,335,067 |
| 460 | 468 | Jantsa Jant San. ve Tic. A.Ş. | Aydın | – | 452 | 520,705,976 |
| 461 | – | Demir Export A.Ş. | Ankara | – | 453 | 520,621,346 |
| 462 | 423 | Konveyör Beyaz Eşya ve Otomotiv Yan San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 454 | 519,363,190 |
| 463 | 376 | Peyman Kuruyemiş Gıda Aktariye Kimyevi Maddeler Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | Eskişehir | – | 455 | 518,663,688 |
| 464 | 448 | Kaltun Madencilik Sanayi Nakliye ve Akaryakıt Ticaret A.Ş. | Aydın | – | 456 | 518,528,904 |
| 465 | – | Erdem Soft Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. | Gaziantep | – | 457 | 517,219,286 |
| 466 | 426 | Bekaert Kartepe Çelik Kord San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 458 | 516,787,697 |
| 467 | 392 | Uğur Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 459 | 516,528,844 |
| 468 | – | Omnia Nişasta San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 460 | 513,542,072 |
| 469 | – | Felda Iffco Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 461 | 513,425,602 |
| 470 | 495 | Göliplik Şeremet Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 462 | 512,097,485 |
| 471 | 454 | Gürsoy Yem Gıda ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş. | Adana | – | 463 | 511,942,017 |
| 472 | – | – | Gaziantep | – | 464 | – |
| 473 | 474 | Teksan Jeneratör Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 465 | 509,516,715 |
| 474 | – | – | Çerkezköy | – | 466 | – |
| 475 | – | Safa Tarım A.Ş. | Konya | – | 467 | 508,194,787 |
| 476 | 389 | Baykan Denim Konfeksiyon A.Ş. | İstanbul | – | 468 | 507,747,290 |
| 477 | 499 | Kasar ve Dual Tekstil Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 469 | 505,464,181 |
| 478 | 467 | Gizem Seramik Frit ve Glazür San. ve Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 470 | 504,747,915 |
| 479 | 422 | Kalde Klima Orta Basınç Fittings ve Valf Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 471 | 504,377,226 |
| 480 | – | Realkom Tekstil Ürünleri Sanayi Pazarlama ve Dış Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 472 | 496,421,768 |
| 481 | – | – | İstanbul | – | 473 | – |
| 482 | 446 | Doğtaş Kelebek Mobilya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 474 | 495,239,544 |
| 483 | – | Yakupoğlu Tekstil ve Deri San. Tic. A.Ş. | Ankara | – | 475 | 494,820,270 |
| 484 | – | Enka Süt ve Gıda Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. | Konya | – | 476 | 494,402,434 |
| 485 | – | Torun Bakır Alaşımları Metal San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 477 | 493,962,421 |
| 486 | 458 | Ege Kimya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 478 | 493,898,455 |
| 487 | – | Murat Ticaret Kablo Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 479 | 492,970,335 |
| 488 | – | Öztiryakiler Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 480 | 491,779,447 |
| 489 | 393 | İzocam Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 481 | 491,369,450 |
| 490 | 456 | OPSAN Orijinal Sac Parça San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 482 | 491,141,364 |
| 491 | 414 | Teknopanel Çatı ve Cephe Panelleri Üretim San. ve Tic. A.Ş. | Mersin | – | 483 | 490,591,450 |
| 492 | 428 | Eroğlu Giyim San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 484 | 490,218,576 |
| 493 | 358 | Buga Otis Asansör San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 485 | 490,072,145 |
| 494 | – | Maren Maraş Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. | K.Maraş | – | 486 | 489,516,226 |
| 495 | 421 | Bak Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 487 | 487,977,728 |
| 496 | 407 | Eti Elektrometalurji A.Ş. | Antalya | – | 488 | 487,803,707 |
| 497 | 487 | Arıkan Mensucat San. ve Tic. A.Ş. | K.Maraş | – | 489 | 485,733,563 |
| 498 | – | Soyyiğit Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 490 | 485,370,875 |
| 499 | – | Karizma Beşler Et-Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 491 | 484,750,589 |
| 500 | – | Aydın Mensucat Döşemelik Kumaş San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 492 | 483,393,314 |
İSO 500, Odakule’de yapılan basın toplantısı ile açıklanırken İSO Başkanı Erdal Bahçıvan’ın konuşması şu şekilde gerçekleşti:
İstanbul Sanayi Odası (İSO) olarak, 52 yıldır kesintisiz bir şekilde kamuoyuna sunduğumuz “İSO-Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2019 yılı sonuçlarını paylaşmak üzere, siz değerli basın mensupları ile maalesef hayatımızı olumsuz etkilemeye devam eden Covid-19 pandemi koşullarında bir araya gelmiş bulunuyoruz.
Ekonomimiz, sanayimiz, akademi dünyamız ve ekonomi basınımız için değeri her geçen yıl biraz daha artan bu kıymetli araştırmamızı açıklayacağımız basın toplantımıza hoş geldiniz. Sizleri İstanbul Sanayi Odası adına, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılarımız Sayın İrfan Özhamaratlı ve Sayın Sadık Ayhan Saruhan ile birlikte sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
Bu vesileyle iki gün sonra anacağımız 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü’nü ile ilgili düşüncelerimi paylaşmak istiyorum. Bundan dört yıl önce yaşadıklarımız asla unutulmayacak, acılarla dolu bir geceydi. Demokrasiye ve Milli İradeye saygı yolunda o gece Millet olarak nasıl kenetlendiysek bugün ve yarın da öyle olacağımızı buradan bir kez daha ifade etmek istiyorum.
Bu ayın sonunda manevi dünyamızda çok anlamlı bir yere sahip Kurban Bayramı’nı da hep birlikte idrak edeceğiz. Tüm gönüllere sevgi, kardeşlik, barış, mutluluk ve özellikle insanlığa sağlık getirmesi dileğiyle Kurban Bayramınızı da şimdiden tebrik ediyorum.
Her yıl açıkladığımız İSO 500 araştırmaları, ait oldukları dönemlerin adeta check-up’ını ortaya koyuyor. Son yıllarda gelenek hale getirdiğimiz, eski sayılarımızı basarak sizlerle paylaşmayı bu yılda sürdürüyoruz. Bu yıl sizlere dağıttığımız 1970 yılına ait araştırmamız da aynı bugünkü gibi ait olduğu döneme ilişkin çok değerli bilgiler içeriyor.
Bu vesileyle böylesine kıymetli ve artık tarihsel bir anlam da ifade eden İSO 500’ün ortaya çıkması için son derece değerli bilgilerini yıllardır bizlerle paylaşarak, sanayimizin check-up’ını yapma imkanını veren tüm şirketlerimize buradan şükranlarımı sunuyorum.
Ayrıca bu verilerin odamıza ulaşmasından itibaren gece gündüz demeden hummalı bir çalışma temposuyla “İSO-Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nı ortaya çıkaran Ekonomik Araştırmalar ve Kurumsal Finans Şubemize, danışmanlarımıza ve emeği geçen tüm arkadaşlarımıza da teşekkür etmek istiyorum.
Dünyamız, insanlık çok zor günlerden geçiyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün Covid-19 için “pandemi” açıklaması yapmasından bu yana; hayatımızdaki hiçbir şeyin eskisi gibi olmadığını hep birlikte görüyoruz, yaşıyoruz. Ve ne yazık ki bu sürecin daha ne kadar böyle süreceğine ilişkin bir öngörü de yok.
Tabii bu süreç, İSO 500 araştırmasını en kısa sürede ekonomi kamuoyu ile buluşturma çabamızı da olumsuz etkiledi. Hatırlarsanız daha önce temmuz ayı sonlarında paylaşılan İSO 500 verilerini, her geçen sene biraz daha erkene çekerek geçen yıl Mayıs ayının son haftasında açıklamıştık. Ancak pandemi nedeniyle şirketlerimizin vergisel dönemleri ertelenince, 500 Büyük için gerekli olan finansal verileri toplamamız da doğal olarak gecikti.
Ve nihayet, şirketlerimizin değerli bilgilerini bizlerle paylaşmaya başlamaları ile birlikte bizim için başlayan büyük maraton, olabilecek en kısa sürede, işte bugün burada sizlerin karşısında mutlu sona ulaşmış bulunuyor.
Araştırmamızın öne çıkan bazı sonuçlarını sizlerle paylaşmadan önce, bu araştırmanın kapsadığı 2019 yılının dünya ve Türkiye ekonomik konjonktürünü kısaca hatırlatmayı yararlı buluyorum.
2019, küresel ekonomide sıra dışı gelişmelerin yaşandığı bir yıldı. Ticarette korumacılık yıl genelinde artarken, bu anlamda ticari faaliyetler üzerinde en olumsuz etkiyi ABD-Çin ticaret savaşları gösterdi. Brexit, bütün yıl boyunca Avrupa ekonomisinin üzerinde adeta kara bir bulut gibi döndü durdu. Bu düğüm yılın son ayında çözülmüş olsa da süreç, Euro Bölgesi ekonomik faaliyetlerine ağır bir damga vurdu.
Bunun yanında siyasi kutuplaşmalar; başta ABD-İran gerginliği olmak üzere ülkeler arası karşılıklı yaptırımlar ve jeopolitik gelişmeler, içinde bulunduğumuz bölge dahil olmak üzere birçok coğrafyada iktisadi faaliyetleri olumsuz etkiledi.
Bütün bu negatif faktörlerin sonucu olarak 2019 yılında gelişmiş ülkelerde büyümenin yüzde 1,7 ile son yılların en düşük seviyesine indiğini gördük. ABD yüzde 2,3, Euro bölgesi ise yüzde 1,3 büyürken, dünya ekonomisindeki büyüme yüzde 2,9 ile son 10 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmamızın sonuçlarına bu çerçeveden baktığımızda, sonuçların dış faktörlerin de etkisiyle yaşanan finansal türbülansın ve ardından gelen dengelenme sürecinin etkilerini yansıttığını söyleyebiliriz.
Dünyada ivme kaybeden ekonomik aktivite, ülkemizde ise artan maliyetler ve talepteki durağanlık gibi faktörlerin etkisiyle, 2019 yılını yüzde 0,9 büyüme ile kapattık. Sanayi sektörümüz de aynı yıl ancak yüzde 0,2 büyüdü.
Geçen yılın ekonomik konjonktüründen söz ederken, 31 Mart’ta yapılan yerel seçimler ve ardından tekrarlanan İstanbul seçimlerini de unutmamamız gerekir. Yılın yarısına yayılan bu seçim atmosferinin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini özellikle vurgulamak isterim.
Bu bağlamda 500 Büyük sonuçları hakkında şunun altını çizmek isterim: 500 Büyük sanayi kuruluşumuz, 2019 yılında önceki dönemlerden devrolan finansal kırılganlıkların yarattığı zorluklara karşı verdiği çetin mücadele ile, büyüme patikasına geri dönüş çabasının sancılarını bir arada yaşamıştır.
İSO 500 araştırmamızın bazı temel verileri ile şirket sıralamalarına geçmeden önce, araştırmanın ortaya koyduğu ve geçen yıl da dikkatinizi çektiğim iki olumlu gelişmeye değinmek istiyorum.
İSO 500 Büyük sonuçlarına göre; son 3 yıldan beri istikrarlı bir şekilde gerek orta-yüksek gerekse yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin yaratılan katma değer içindeki payı artış gösteriyor. 2017’de yüzde 20,2 olan orta-yüksek teknoloji payı, 2018’de yüzde 22,2’ye, 2019’da ise yüzde 23,5’e yükselmiştir. Yine 2017’de yüzde 3,6 olan yüksek teknoloji payı da 2018’de yüzde 5,3’e, 2019’da da yüzde 6,9’a çıkmıştır. 2019 yılında ilk kez orta-yüksek ve yüksek teknolojinin yaratılan katma değerdeki payı yüzde 30’u geçmiştir. Bunlar hiç kuşkusuz gelecek adına umut verici iyileşmelerdir.
Sanayimizin teknoloji yoğunluklu katma değer üretmesinin önünü açacak faktörlerden biri de şüphesiz, şirketlerin AR-GE’ye yaptıkları, yapacakları harcamalardır. 2019 500 Büyük anket verileri bu konuda da iyimser olmamızı sağlayacak sonuçlar sunuyor.
Buna göre, 2019 yılında AR-GE harcamalarının 9,7 milyar TL olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Bu bir önceki yıla göre yüzde 152 artışı ifade etmektedir. Aynı dönemde AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranının da yaklaşık binde 5’ten yüzde 1’e yükseldiğini özellikle vurgulamak istiyorum.
Bu iyi göstergelerin yanında, İSO 500’ün sanayi kuruluşlarımız ile ilgili ortaya koyduğu ve üzerinde çok düşünmemiz gereken veriler de bulunmaktadır. Bunların başında, finansal göstergeler gelmektedir. Ne yazık ki bu göstergelerle ilgili olarak, bu yıl da bir iyileşmenin olduğunu söylemekte zorlanıyoruz. 2019 yılında yaşanan tüm olumsuzluklara karşın sanayi kuruluşlarımızın esas faaliyetlerinden elde ettikleri başarılarının, yine finansman maliyetlerinin gölgesinde kaldığını görmekteyiz.
2019 yılında 500 Büyük’ün finansman giderleri yüzde 33,4 düşüşle 63,8 milyar TL’ye inerken, finansman giderlerinin faaliyet karı içindeki payı yüzde 88,9’dan yüzde 69,3’e gerilemiştir. Bu rakamlara bakarak 2019 yılında finansman giderlerinin faaliyet karı üzerindeki baskısının azaldığını söyleyebilsek dahi bu giderler yine de yüksektir.
Finansal göstergeler içinde öncelikle dikkatinizi çekmek istediğim bir başka konu da İSO 500’ün kaynak yapısındaki toplam borçların payıdır. İSO 500’ün bu göstergesinde de son beş yıldır dikkat çeken bozulmanın 2019’da devam ettiğini görmekteyiz.
2015 yılı ile birlikte ilk kez yüzde 60’ların üstüne çıkan toplam borçların payı 1,4 puan daha artarak yüzde 68,4’e yükselmiştir. Özkaynakların payı ise yüzde 31,6’ya gerilemiştir. 2019 itibarı ile İSO 500’ün kaynak yapısındaki çarpıklığın en yüksek seviyelere ulaştığını hatırlatmakta ve bu oranların dünya ortalamalarının üstünde olduğunu vurgulamakta yarar görüyorum.
Bu borç ve finansal yük altında sanayicinin bugün en büyük avantajı, faizlerin düşük seviyede seyretmesidir. İSO 500’ün temel göstergeleri de göstermektedir ki sanayici kazandıklarıyla borç kapatamıyor. Borçla yaşamak zorunda. Bu borcu çevirebilmek adına düşük faizlere ihtiyaç duyuyor. Bu nedenle yüksek faizle mücadeleyi hiç hafife almamalıyız.
İSO, Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2017 Araştırmasını Açıkladı
İSO, “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2017” araştırmasını açıkladı
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) yarım asrı deviren ve sanayi sektörünün en değerli verilerini oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasına göre 2017 yılının zirvesinde 51,1 milyar TL’lik üretimden satışları ile yine TÜPRAŞ yer aldı. Ford Otomotiv 22,7 milyar TL’lik üretimden satışlarıyla ikinciliği korurken, üçüncü ise 2016 yılına göre üç basamak yükselen 17,8 milyar TL üretimden satışlarıyla Toyota Otomotiv oldu.
İSO 500’ün üretimden satışları son 13 yılın en yüksek büyümesi oldu ve yüzde 33,2 artışla 653 milyar TL’ye çıktı. İSO 500’ün ihracatı da ülkenin toplam ihracat artışını geçerek yüzde 17 büyüme ile 64,5 milyar dolara yükseldi. Sanayici esas faaliyet karının yarısını finansman gideri olarak ödemeye devam etti. Borçlanmada öz kaynakların payı gerilerken, kısa vadeli borçların payı ise arttı.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan: “Bu sene 50. yılını kutladığımız İSO 500 araştırması, sanayimizin geçen yılın son çeyreğinden bu yana içine girdiği yatırım eğilimi ve motivasyonunun bir an önce realize edilmesi gerçeğini ortaya koydu. Finansal istikrarda bir sorun yaşanmadığı takdirde sanayimizin ülke ekonomisine katkılarının artarak devam edeceğine inanıyoruz.”
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) 1968 yılından bu yana aralıksız gerçekleştirdiği ve sektör için en değerli verileri oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2017” araştırmasının sonuçları açıklandı. Düzenlenen basın toplantısında İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan tarafından açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasına göre, 2017 yılında sanayinin zirvesinde 51,1 milyar TL’lik üretimden satışları ile yine TÜPRAŞ yer aldı. İSO 500’ün üretimden satışlarının 2016’da yüzde 6,7’sini gerçekleştiren TÜPRAŞ, 2017 yılında ise bu oranı yüzde 7,8’e yükseltti. Ford Otomotiv 22,7 milyar TL’lik üretimden satışlarıyla ikinciliği korurken, üçüncü ise 2016 yılına göre üç basamak yükselen 17,8 milyar TL üretimden satışlarıyla Toyota Otomotiv oldu.
Reel ekonominin mevcut durumunu ve yaşadığı sorunları ortaya çıkarması bakımından önem taşıyan araştırmaya göre, İSO 500’ün üretimden satışları 2017 yılında yüzde 33,2 artışla 490 milyar TL’den 653 milyar TL’ye çıkarak yüksek bir büyüme performansı gösterdi. Son üç yıldır İSO 500’ün üretimden satışlarında görülen zayıf büyüme, 2017 yılında yüzde 19’luk oranla yerini reel büyümeye bıraktı. Satışlardaki artışta iç ve dış talepteki büyümenin yanı sıra ihracat gelirlerinde etkili olan döviz kurlarındaki artış rol oynadı. Gerçekleşen büyüme oranı da İSO 500’de son 13 yılın en yüksek büyümesi olarak dikkat çekti.
İSO 500’ün ihracatı da yüzde 17 büyüyerek 64,5 milyar dolara yükseldi. Türkiye ihracat artışının üzerinde bir performans sergileyen İSO 500, 2017 yılında Türkiye ihracatının yüzde 41,1’ini ve sanayi ihracatının da yüzde 42,8’ini gerçekleştirdi.
Ağırlıklı olarak otomotiv ve demir çelik şirketlerinin yer aldığı İSO 500 Büyük’ün ilk 10 şirketinin toplam üretimden satışlar içinden aldığı pay 2016 yılında yüzde 25 iken, 2017 yılında yüzde 26,7’ye yükseldi.
Bahçıvan: “Sanayinin motivasyonu realize edilmeli”
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Araştırmamızın bu sene 50. yılını kutluyoruz. İlk kez 1968 yılında yapılan, sadece ülkemizin değil dünyada da benzerine az rastlanan bir örnek olan İSO 500’ü, bu yıl yarım asrı devirmiş olmanın gururuyla kamuoyunun dikkatine sunuyoruz. Bu değerli çalışmamız, sanayimizin geçen yılın son çeyreğinden bu yana içine girdiği yatırım eğilimi ve motivasyonunun bir an önce realize edilmesi gerçeğini ortaya koydu. 2017 yılında alınmış olan yatırım teşvik belgelerindeki artıştan da yatırım noktasındaki bu güçlü istek ve arzuyu açıkça görmekteyiz. Bu yatırımlarla ilgili olarak umudumuzu korumakla beraber geciktiğimizi de üzülerek görüyoruz. Oysa mevcut konjonktürü çok hızlı bir şekilde yatırımlarla beslememiz gerektiğinin bilincindeyiz. 2017 yılında ekonomiye büyük bir dinamizm ve büyümeye katkı getiren Kredi Garanti Fonu’nun önümüzdeki günlerde revizyona tabii tutularak nitelikli sanayi yatırımları için ihtiyacımız olan yeni bir can suyuna dönüşeceğine inanıyoruz” dedi.
Sanayinin yatırım yapmak, üretmek, istihdam yaratmak noktasındaki motivasyonunun; uygun finansman koşullarla desteklendiğinde ekonominin çok daha güçlü bir büyüme ivmesi içine gireceğini vurgulayan Bahçıvan, şunları söyledi: “İSO olarak öncülük ettiğimiz yeni bir Kalkınma Bankacılığı ve KGF gibi yapısal konular gündeme alındıkça finansal açıdan rahatlayacak olan sanayicilerimizle nitelikli büyümeyi görmeye devam edeceğiz. 2017’deki umut verici büyümenin geleceğe taşınabilmesinde temel belirleyici olan finansal istikrarda bir sorun yaşanmadığı takdirde sanayimizin ülke ekonomisine katkılarının artarak devam edeceğine inanıyoruz.”
Faaliyet karları finansman giderine gitti
İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının sonuçları şu şekilde gerçekleşti:
İSO 500’ün faaliyet karı oranı sınırlı bir iyileşme ile yüzde 9,6 olurken, toplam faaliyet karı mutlak büyüklüğü 70,6 milyar TL’ye yükseldi. Karlılıkta temel belirleyici olmayı sürdüren finansman giderleri yüzde 21,3 artışla 29 milyar TL’den 35,2 milyar TL’ye çıktı. Finansman giderlerinin net satışlara oranı yüzde 5,2’den yüzde 4,8’e gerilese bile sanayici esas faaliyetinden kazandığının yarısını finansman gideri olarak ödemeye devam etti. Sanayinin mevcut mali yapısı içinde faiz ve kur dalgalanmaları, sanayi sektöründe karlılığı ve sermaye birikimini etkilemeye devam etti.
Erdal Bahçıvan “Geçen yıl daha uygun mali koşulları yaratma başarısını gösteren sanayiciler, maalesef finansman cenderesinden hala kurtulamadı. Son yıllardaki en iyi senesinde bile sanayicilerimiz, faaliyet karının yarısını finansman gideri olarak kaybetmeye devam etmiştir. Sanayicilerimiz, 2017 yılında da 70 milyar TL’lik faaliyet karının yüzde 49,8’ini, yani 35 milyar TL’sini finansman giderine ayırmak zorunda kaldı” dedi.
Borçlanmada öz kaynak payı azaldı
İSO 500’ün FAVÖK mutlak büyüklüğü yüzde 24,4 artarak 94,7 milyar TL’ye, vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamı da yüzde 40,7 artışla 53,1 milyar TL’ye çıktı. Borçlanma ile öz kaynakların dağılımını yansıtan kaynak yapısında, öz kaynaklar aleyhine bozulma eğilimi oldu. İSO 500 Büyük’te toplam borçların payı 2017 yılında 1 puan daha artarak yüzde 62,9’a yükselirken, öz kaynakların payı ise yüzde 37,1’e geriledi.
Kısa vadeli borçların toplamdaki payı arttı
İSO 500’ün mali borçlarında artış geçen yıla göre biraz daha yavaşlamış olsa da reel olarak büyüme eğilimini sürdürdü ve yüzde 17,1 artışla 243 milyar TL oldu. Kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı da yüzde 37,8’den yüzde 41,9’a yükseldi. Kısa vadeli mali borç oranının dünya ortalaması yüzde 25’ler civarında iken, bu tablo sanayi sektörümüzün finansman yapısındaki negatif ayrışmanın sürdüğünü ortaya koydu.
Devreden KDV 7,2 milyar TL’ye, kar eden kuruluş sayısı da 422’ye çıktı
Sanayicinin üzerindeki devreden KDV yükü bir önceki yıla göre yüzde 20 gibi ciddi bir oranda artarak 7,2 milyar TL’ye çıktı. Finansman konusunda sıkıntılı olan ve finansal kaynaklara ancak yüksek maliyetlerle ulaşabilen sanayici, önemli bir miktarı sıfır faiz ile devlete borç vermiş oldu. İSO 500’ün duran varlıkları 2017’de yüzde 41,5’e geriledi. 2017 yılında yatırım koşullarındaki göreceli iyileşmeye ve önemli yatırım teşvikleri verilmesine rağmen duran varlık yatırımları yeterli büyümeyi gösteremedi. İSO 500’de kar eden kuruluş sayısı 392’den 422’ye yükseldi. Faiz, amortisman, vergi öncesi kar ve zarar eden firma sayıları ise 2017 yılında 488’e çıktı ve ölçülmeye başladığı son beş yıl içindeki en yüksek sayıya ulaştı.
Katma değerde ortak-düşük teknoloji ağırlığı
Yaratılan katma değer itibarıyla en yüksek payı yüzde 39,9 ile son iki yılda olduğu gibi yine orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler aldı. Düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı 1,2 puan azalarak yüzde 36,2 oldu. Orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı yüzde 19,5’ten yüzde 20,2’ye yükselirken, yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı ise yüzde 3,6 ile geçen yıla göre hemen hemen aynı kaldı. İSO 500’de AR-GE yapan firma sayısı 239’dan 254’e yükseldi. AR-GE harcamaları yüzde 23,7 artarak 3,5 milyar TL’ye çıktı.
İstihdam yüzde 1,7 arttı, yabancı sermayeli kuruluş sayısı 115 oldu
İSO 500’ün sağladığı istihdam yüzde 1,7 oranında arttı. Ödenen maaş ve ücretlerdeki artış da yüzde 14,1 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyon ile karşılaştırıldığında maaş ve ücretlerin reel olarak arttığı görüldü. Yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 8 adet azalarak 115’e indi. Yabancı sermayeli şirketlerin sayısındaki azalmaya karşın, bu firmaların ihracat ağırlığı sevindirici oldu. 115 firma, İSO 500’ün toplam ihracatının yüzde 48,4’ünü gerçekleştirirken üretimden satışların da yüzde 32’sini oluşturdu.
İSO Türkiye’nin 500 Büyük Kuruluşu -2017 (İlk 10-Üretimden Satışlara göre)
1-Tüpraş
2-Ford Otomotiv
3-Toyota Otomotiv
4-Tofaş
5-Oyak-Renault
6-Arçelik
7-İskenderun Demir Çelik
8-Ereğli Demir Çelik
9-İçdaş Çelik
10-Hyundai Assan
| Birinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No: | Kuruluşlar | Bağlı Bulunduğu Oda/Kamu |
Kamu Sıra No: |
Özel Sıra No: |
Üretimden Satışlar (Net) (TL) |
|
| 2017 | 2016 | |||||
| 1 | 1 | TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. | Kocaeli | – | 1 | 51.143.020.471 |
| 2 | 2 | Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 2 | 22.669.355.014 |
| 3 | 6 | Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. | Sakarya | – | 3 | 17.830.449.851 |
| 4 | 3 | TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. | İstanbul | – | 4 | 15.911.044.439 |
| 5 | 4 | Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. | İstanbul | – | 5 | 15.673.395.350 |
| 6 | 5 | Arçelik A.Ş. | İstanbul | – | 6 | 12.582.252.953 |
| 7 | 10 | İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. | İskenderun | – | 7 | 10.623.490.800 |
| 8 | 11 | Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. | İstanbul | – | 8 | 9.920.840.201 |
| 9 | 9 | İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş. | Çanakkale | – | 9 | 9.307.530.883 |
| 10 | 8 | Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 10 | 8.361.235.000 |
| 11 | 14 | Aygaz A.Ş. | İstanbul | – | 11 | 6.768.921.616 |
| 12 | 15 | Mercedes-Benz Türk A.Ş. | İstanbul | – | 12 | 6.486.557.570 |
| 13 | 17 | PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 13 | 6.473.545.885 |
| 14 | 19 | Çolakoğlu Metalurji A.Ş. | İstanbul | – | 14 | 6.314.022.611 |
| 15 | 12 | Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 15 | 6.295.924.137 |
| 16 | 13 | İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş. | İstanbul | – | 16 | 6.199.419.278 |
| 17 | 16 | BSH Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 17 | 5.749.012.324 |
| 18 | 7 | EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü | Kamu | 1 | – | 5.202.939.442 |
| 19 | 22 | Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş. | İskenderun | – | 18 | 5.003.862.517 |
| 20 | 20 | Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 19 | 4.484.420.748 |
| 21 | 18 | Unilever San. ve Tic. T.A.Ş. | İstanbul | – | 20 | 4.480.411.691 |
| 22 | 28 | Borçelik Çelik San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 21 | 4.453.651.886 |
| 23 | 24 | Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 22 | 3.957.671.084 |
| 24 | 34 | KARDEMİR Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Karabük | – | 23 | 3.942.769.194 |
| 25 | 21 | Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. | Kamu | 2 | – | 3.874.621.336 |
| 26 | 33 | Sarkuysan Elektrolitik Bakır San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 24 | 3.846.654.092 |
| 27 | 23 | Bosch San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 25 | 3.836.458.324 |
| 28 | 29 | TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. | Ankara | – | 26 | 3.608.591.419 |
| 29 | 25 | Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. | Ankara | – | 27 | 3.488.988.451 |
| 30 | 38 | Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamulleri A.Ş. | Denizli | – | 28 | 3.402.705.248 |
| 31 | 32 | Milangaz LPG Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 29 | 3.277.138.474 |
| 32 | 37 | Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü | Kamu | 3 | – | 3.171.487.805 |
| 33 | 42 | Kroman Çelik Sanayii A.Ş. | Kocaeli | – | 30 | 3.079.564.088 |
| 34 | 27 | Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Eskişehir | – | 31 | 3.072.445.212 |
| 35 | 49 | Yücel Boru ve Profil Endüstrisi A.Ş. | İstanbul | – | 32 | 3.071.931.731 |
| 36 | 46 | Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş. | Zonguldak | – | 33 | 2.996.978.472 |
| 37 | 26 | Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 34 | 2.935.246.082 |
| 38 | 41 | Assan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 35 | 2.911.846.153 |
| 39 | 44 | AKSA Akrilik Kimya Sanayii A.Ş. | Yalova | – | 36 | 2.834.463.303 |
| 40 | 36 | Kastamonu Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 37 | 2.794.082.188 |
| 41 | 48 | Baştuğ Metalurji Sanayi A.Ş. | Osmaniye | – | 38 | 2.762.845.955 |
| 42 | 30 | Coca-Cola İçecek A.Ş. | İstanbul | – | 39 | 2.748.964.462 |
| 43 | 31 | Konya Şeker San. ve Tic. A.Ş. | Konya | – | 40 | 2.715.924.904 |
| 44 | 35 | İpragaz A.Ş. | İstanbul | – | 41 | 2.688.052.228 |
| 45 | 39 | Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. | Kocaeli | – | 42 | 2.582.510.085 |
| 46 | 58 | MMK Metalurji San. Tic. ve Liman İşletmeciliği A.Ş. | Dörtyol | – | 43 | 2.528.699.567 |
| 47 | 54 | İzmir Demir Çelik Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 44 | 2.526.646.667 |
| 48 | 53 | Nadir Metal Rafineri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 45 | 2.487.708.840 |
| 49 | 45 | Hayat Kimya Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 46 | 2.477.591.588 |
| 50 | 43 | Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu | Kamu | 4 | – | 2.363.351.196 |
| 51 | 50 | Yıldız Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 47 | 2.341.158.360 |
| 52 | 52 | Banvit Bandırma Vitaminli Yem Sanayi A.Ş. | Balıkesir | – | 48 | 2.340.255.026 |
| 53 | 47 | Abalıoğlu Yem-Soya ve Tekstil Sanayi A.Ş. | Denizli | – | 49 | 2.316.306.588 |
| 54 | 51 | SÜTAŞ Süt Ürünleri A.Ş. | Karacabey | – | 50 | 2.272.649.261 |
| 55 | 61 | Diler Demir Çelik Endüstri ve Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 51 | 2.238.057.888 |
| 56 | 57 | BRİSA Bridgestone Sabancı Lastik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 52 | 2.088.116.619 |
| 57 | 76 | Tezcan Galvanizli Yapı Elemanları San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 53 | 2.041.476.336 |
| 58 | 66 | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı | Kamu | 5 | – | 1.951.484.113 |
| 59 | 91 | Modern Karton San. ve Tic. A.Ş. | Çorlu | – | 54 | 1.935.833.374 |
| 60 | 103 | Honda Türkiye A.Ş. | Kocaeli | – | 55 | 1.909.651.497 |
| 61 | 74 | Kaptan Demir Çelik Endüstrisi ve Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 56 | 1.897.507.044 |
| 62 | 56 | Borusan Mannesmann Boru San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 57 | 1.896.851.037 |
| 63 | 59 | Toros Tarım San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 58 | 1.881.568.475 |
| 64 | – | – | İnebolu | – | 59 | – |
| 65 | 40 | Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü | Kamu | 6 | – | 1.794.596.001 |
| 66 | 75 | Yazıcı Demir Çelik Sanayi ve Turizm Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 60 | 1.773.752.598 |
| 67 | 69 | Şenpiliç Gıda Sanayi A.Ş. | Sakarya | – | 61 | 1.773.094.972 |
| 68 | 240 | Gram Altın Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 62 | 1.749.593.967 |
| 69 | 72 | Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü | Kamu | 7 | – | 1.719.897.064 |
| 70 | 86 | Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 63 | 1.695.223.886 |
| 71 | 73 | İçdaş Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım A.Ş. | Çanakkale | – | 64 | 1.671.590.249 |
| 72 | 79 | ASAŞ Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 65 | 1.670.182.958 |
| 73 | 65 | Namet Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 66 | 1.669.265.861 |
| 74 | 99 | Yeşilyurt Demir Çelik Endüstrisi ve Liman İşletmeleri Ltd. Şti. | Samsun | – | 67 | 1.663.291.993 |
| 75 | 89 | ROKETSAN Roket San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 68 | 1.661.390.598 |
| 76 | 55 | Sanko Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 69 | 1.657.103.135 |
| 77 | 62 | Soda Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 70 | 1.646.088.266 |
| 78 | 82 | Sasa Polyester Sanayi A.Ş. | Adana | – | 71 | 1.630.567.373 |
| 79 | 137 | BMC Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 72 | 1.612.176.712 |
| 80 | 68 | Koç Metalurji A.Ş. | Dörtyol | – | 73 | 1.610.285.049 |
| 81 | 67 | C.P. Standart Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 74 | 1.583.707.267 |
| 82 | 80 | HES Hacılar Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 75 | 1.575.100.454 |
| 83 | 81 | Bosch Termoteknik Isıtma ve Klima San. Tic. A.Ş. | Manisa | – | 76 | 1.552.407.439 |
| 84 | 83 | MAN Türkiye A.Ş. | Ankara | – | 77 | 1.538.334.565 |
| 85 | 77 | Gülsan Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 78 | 1.513.709.475 |
| 86 | 110 | Ekinciler Demir ve Çelik Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 79 | 1.498.774.849 |
| 87 | 71 | Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 80 | 1.482.404.406 |
| 88 | 85 | Goodyear Lastikleri T.A.Ş. | İstanbul | – | 81 | 1.458.719.023 |
| 89 | 63 | Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 82 | 1.439.608.402 |
| 90 | 124 | Tatmetal Çelik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 83 | 1.422.039.435 |
| 91 | 221 | Limak Çimento San. ve Tic. A.Ş. | Siirt | – | 84 | 1.396.187.363 |
| 92 | 64 | JTI Tütün Ürünleri Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 85 | 1.380.441.340 |
| 93 | – | – | Bolu | – | 86 | – |
| 94 | 94 | Autoliv Cankor Otomotiv Emniyet Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 87 | 1.370.439.409 |
| 95 | 101 | Petlas Lastik San. ve Tic. A.Ş. | Kırşehir | – | 88 | 1.337.124.274 |
| 96 | 97 | Köksan Pet ve Plastik Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 89 | 1.329.072.420 |
| 97 | 93 | Erpiliç Entegre Tavukçuluk Üretim Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti. | Bolu | – | 90 | 1.283.699.255 |
| 98 | 111 | Trakya Cam Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 91 | 1.278.360.722 |
| 99 | – | Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş. | Kayseri | – | 92 | 1.277.149.733 |
| 100 | 88 | Çimsa Çimento San. ve Tic. A.Ş. | Mersin | – | 93 | 1.270.367.542 |
| 101 | 113 | Yazaki Otomotiv Yan San. ve Tic. A.Ş. | Akyazı | – | 94 | 1.259.340.409 |
| 102 | 87 | Pınar Süt Mamülleri Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 95 | 1.250.585.550 |
| 103 | – | – | Ankara | – | 96 | – |
| 104 | 60 | Tiryaki Agro Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 97 | 1.231.496.759 |
| 105 | 131 | Kipaş Mensucat İşletmeleri A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 98 | 1.218.952.575 |
| 106 | 98 | Betek Boya ve Kimya Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 99 | 1.216.367.402 |
| 107 | – | Tosyalı Filmaşin ve İnşaat Demir Üretim Sanayi A.Ş. | İskenderun | – | 100 | 1.200.930.957 |
| 108 | 96 | Indesit Company Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 101 | 1.198.120.681 |
| 109 | 132 | Ravago Petrokimya Üretim A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 102 | 1.184.886.605 |
| 110 | 70 | Atlas Enerji Üretim A.Ş. | İstanbul | – | 103 | 1.165.395.617 |
| 111 | 112 | Sarten Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 104 | 1.156.780.665 |
| 112 | 154 | Eti Soda Üretim Pazarlama Nakliyat ve Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 105 | 1.152.797.865 |
| 113 | 114 | S.S. Trakya Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği | Edirne | – | 106 | 1.133.603.258 |
| 114 | 215 | Asil Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Orhangazi | – | 107 | 1.122.304.744 |
| 115 | 129 | Maxion İnci Jant Sanayi A.Ş. | Manisa | – | 108 | 1.121.188.156 |
| 116 | 143 | Esan Eczacıbaşı Endüstriyel Hammaddeler San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 109 | 1.113.912.962 |
| 117 | 139 | Merinos Halı San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 110 | 1.098.183.862 |
| 118 | 90 | Delphi Automotive Systems Ltd. Şti. | İstanbul | – | 111 | 1.094.873.421 |
| 119 | 92 | Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 112 | 1.094.337.196 |
| 120 | 189 | Korteks Mensucat San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 113 | 1.080.918.416 |
| 121 | – | Indorama Ventures Corlu Pet Sanayi A.Ş. | Çorlu | – | 114 | 1.076.559.613 |
| 122 | 155 | Modern Oluklu Mukavva Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | Çorlu | – | 115 | 1.074.083.454 |
| 123 | 122 | Beyçelik Gestamp Otomotiv Sanayi A.Ş. | Bursa | – | 116 | 1.067.616.797 |
| 124 | 108 | Temsa Ulaşım Araçları San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 117 | 1.064.931.510 |
| 125 | – | – | İstanbul | – | 118 | – |
| 126 | – | Pro Yem San. ve Tic. A.Ş. | Karacabey | – | 119 | 1.044.346.633 |
| 127 | 185 | Özkan Demir Çelik Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 120 | 1.043.105.739 |
| 128 | 165 | Eti Alüminyum A.Ş. | Konya | – | 121 | 1.039.642.302 |
| 129 | 117 | Tusaş Motor Sanayii A.Ş. | Eskişehir | – | 122 | 1.029.814.327 |
| 130 | 134 | Hema Endüstri A.Ş. | İstanbul | – | 123 | 1.028.114.811 |
| 131 | 121 | Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (M.K.E.K.) Genel Müdürlüğü | Kamu | 8 | – | 1.026.255.199 |
| 132 | 115 | Hidromek-Hidrolik ve Mekanik Makina İmalat San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 124 | 1.021.085.170 |
| 133 | 161 | Öznur Kablo San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 125 | 1.020.105.853 |
| 134 | 125 | Abdi İbrahim İlaç San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 126 | 1.019.387.705 |
| 135 | 100 | Prometeon Turkey Endüstriyel ve Ticari Lastikler A.Ş. | İstanbul | – | 127 | 1.014.996.082 |
| 136 | – | Keskinoğlu Tavukçuluk ve Damızlık İşletmeleri San. Tic. A.Ş. | Akhisar | – | 128 | 1.014.695.847 |
| 137 | 106 | Tat Gıda Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 129 | 1.013.477.097 |
| 138 | 145 | Kordsa Teknik Tekstil A.Ş. | Kocaeli | – | 130 | 1.012.256.846 |
| 139 | 109 | Bunge Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 131 | 1.007.418.097 |
| 140 | 120 | Sofra Yemek Üretim ve Hizmet A.Ş. | İstanbul | – | 132 | 1.002.656.118 |
| 141 | 104 | Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 133 | 1.000.118.577 |
| 142 | 118 | Eczacıbaşı Yapı Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 134 | 992.548.093 |
| 143 | 149 | Federal Mogul Powertrain Otomotiv A.Ş. | Kocaeli | – | 135 | 992.278.827 |
| 144 | 123 | Boytaş Mobilya San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 136 | 991.533.073 |
| 145 | – | Atakaş Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Dörtyol | – | 137 | 991.211.302 |
| 146 | 127 | Cargill Tarım ve Gıda San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 138 | 989.466.890 |
| 147 | 119 | Kaleseramik Çanakkale Kalebodur Seramik Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 139 | 988.981.431 |
| 148 | 146 | Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri A.Ş. | Bursa | – | 140 | 988.247.063 |
| 149 | 95 | Altınmarka Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 141 | 982.483.909 |
| 150 | 135 | İmbat Madencilik Enerji Turizm San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 142 | 974.230.184 |
| 151 | 116 | Grid Solutions Enerji Endüstrisi A.Ş. | Kocaeli | – | 143 | 964.095.438 |
| 152 | 160 | Döktaş Dökümcülük Tic. ve San. A.Ş. | Orhangazi | – | 144 | 960.244.934 |
| 153 | 204 | Tarım Kredi Yem San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 145 | 941.254.354 |
| 154 | 202 | Eti Krom A.Ş. | Elazığ | – | 146 | 936.793.901 |
| 155 | 176 | Kocaer Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 147 | 934.515.280 |
| 156 | – | İstanbul Denizcilik Gemi İnşa San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 148 | 933.177.381 |
| 157 | 194 | Toyota Boshoku Türkiye Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 149 | 917.513.595 |
| 158 | 158 | Kılıç Deniz Ürünleri Üretimi İhr. İth. ve Tic. A.Ş. | Milas | – | 150 | 917.329.072 |
| 159 | 140 | Noksel Çelik Boru Sanayi A.Ş. | Ankara | – | 151 | 916.583.644 |
| 160 | 138 | Beşler Makarna Un İrmik Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 152 | 901.896.265 |
| 161 | 162 | Korozo Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 153 | 893.044.191 |
| 162 | 164 | AGT Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | Antalya | – | 154 | 886.076.460 |
| 163 | 183 | Hasçelik Kablo San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 155 | 885.401.876 |
| 164 | 201 | İGSAŞ-İstanbul Gübre Sanayii A.Ş. | Kocaeli | – | 156 | 878.110.082 |
| 165 | 278 | Ege Çelik Endüstrisi San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 157 | 877.923.228 |
| 166 | 186 | Mutlu Akü ve Malzemeleri Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 158 | 873.877.267 |
| 167 | 170 | Tırsan Treyler San. ve Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 159 | 873.561.186 |
| 168 | 208 | Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 160 | 868.071.278 |
| 169 | 163 | CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 161 | 862.470.878 |
| 170 | 150 | Anadolu Isuzu Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 162 | 862.017.871 |
| 171 | 151 | DYO Boya Fabrikaları San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 163 | 855.520.405 |
| 172 | – | – | İstanbul | – | 164 | – |
| 173 | 159 | Assan Hanil Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 165 | 850.589.045 |
| 174 | 153 | Şölen Çikolata Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 166 | 850.271.772 |
| 175 | 191 | Olmuksan International Paper Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 167 | 843.334.323 |
| 176 | 147 | Zorluteks Tekstil Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 168 | 839.891.732 |
| 177 | – | Schneider Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 169 | 838.717.125 |
| 178 | 199 | Seval Kablo Aydınlatma Cihazları İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 170 | 838.350.085 |
| 179 | 272 | Farba Otomotiv Aydınlatma ve Plastik Fabrikaları A.Ş. | Bursa | – | 171 | 823.363.231 |
| 180 | 130 | RWE & Turcas Güney Elektrik Üretim A.Ş. | Ankara | – | 172 | 822.451.728 |
| 181 | 169 | Bifa Bisküvi ve Gıda Sanayi A.Ş. | Karaman | – | 173 | 815.739.813 |
| 182 | 107 | Egemer Elektrik Üretim A.Ş. | Erzin | – | 174 | 812.800.213 |
| 183 | 175 | Doğuş Çay ve Gıda Maddeleri Üretim Pazarlama İth. İhr. A.Ş. | Ordu | – | 175 | 812.708.705 |
| 184 | 248 | Tosyalı Demir Çelik Sanayi A.Ş. | İskenderun | – | 176 | 803.178.154 |
| 185 | 173 | Aksa Jeneratör Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 177 | 801.765.424 |
| 186 | 260 | Kipaş Kağıt Sanayi İşletmeleri A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 178 | 801.417.266 |
| 187 | 207 | Yayla Agro Gıda Sanayi ve Nakliyat A.Ş. | Ankara | – | 179 | 800.576.777 |
| 188 | – | – | İstanbul | – | 180 | – |
| 189 | 217 | Norm Cıvata San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 181 | 795.181.006 |
| 190 | 188 | Durak Fındık San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 182 | 794.824.751 |
| 191 | 152 | Savola Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 183 | 789.936.269 |
| 192 | 218 | Mondi Tire Kutsan Kağıt ve Ambalaj Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 184 | 789.805.614 |
| 193 | 168 | Başhan Tarımsal Ürünleri Pazarlama San. ve Dış Tic. A.Ş. | Mersin | – | 185 | 788.868.793 |
| 194 | 141 | Progıda Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 186 | 777.394.606 |
| 195 | – | Net Haddecilik San. ve Tic. Ltd. Şti. | Dörtyol | – | 187 | 776.832.102 |
| 196 | 166 | Bayer Türk Kimya Sanayii Ltd. Şti. | İstanbul | – | 188 | 776.176.554 |
| 197 | 225 | Durmazlar Makina San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 189 | 772.860.809 |
| 198 | 251 | Oba Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 190 | 770.304.809 |
| 199 | 192 | Ege Profil Tic. ve San. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 191 | 766.642.776 |
| 200 | 190 | Boyteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 192 | 766.628.642 |
| 201 | 167 | Aunde Teknik Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 193 | 765.710.490 |
| 202 | – | OMV Samsun Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 194 | 763.166.477 |
| 203 | – | – | İstanbul | – | 195 | – |
| 204 | 200 | Gedik Tavukçuluk ve Tarım Ürünleri Tic. San. A.Ş. | Uşak | – | 196 | 759.419.369 |
| 205 | 172 | Aşkale Çimento Sanayi T.A.Ş. | Erzurum | – | 197 | 757.496.085 |
| 206 | 301 | Abalıoğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 198 | 755.422.224 |
| 207 | 195 | Deva Holding A.Ş. | İstanbul | – | 199 | 754.688.844 |
| 208 | 255 | Melike Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 200 | 751.045.627 |
| 209 | 196 | Merkez Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 201 | 749.774.751 |
| 210 | 285 | Mega Metal San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 202 | 748.972.640 |
| 211 | 142 | Çelikler Seyitömer Elektrik Üretim A.Ş. | Kütahya | – | 203 | 747.718.516 |
| 212 | 499 | Sıddık Kardeşler Haddecilik San. Tic. Ltd. Şti. | İstanbul | – | 204 | 743.234.017 |
| 213 | 223 | İlhan Demir Çelik ve Boru Profil Endüstrisi A.Ş. | Dörtyol | – | 205 | 742.021.496 |
| 214 | 187 | Menderes Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 206 | 741.045.850 |
| 215 | 206 | Çimko Çimento ve Beton San. Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 207 | 737.837.146 |
| 216 | 181 | Aynes Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 208 | 733.954.481 |
| 217 | 182 | Lidersan Sağlık ve Gıda Ürünleri A.Ş. | Gaziantep | – | 209 | 731.103.977 |
| 218 | – | – | İstanbul | – | 210 | – |
| 219 | 249 | Nexans Türkiye Endüstri ve Ticaret A.Ş. | İstanbul | – | 211 | 730.230.056 |
| 220 | 222 | Koçak Farma İlaç ve Kimya Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 212 | 721.658.976 |
| 221 | 156 | Tersan Tersanecilik San. ve Tic. A.Ş. | Yalova | – | 213 | 720.354.546 |
| 222 | – | Çebitaş Demir Çelik Endüstrisi A.Ş. | İstanbul | – | 214 | 714.971.562 |
| 223 | 180 | Balsu Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 215 | 714.703.215 |
| 224 | 229 | Şireci Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 216 | 711.788.183 |
| 225 | 228 | Aves Enerji Yağ ve Gıda Sanayi A.Ş. | Mersin | – | 217 | 709.647.308 |
| 226 | 203 | Gübre Fabrikaları T.A.Ş. | İstanbul | – | 218 | 709.014.899 |
| 227 | 184 | Çekok Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 219 | 707.626.527 |
| 228 | 274 | Çamsan Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 220 | 698.193.719 |
| 229 | 136 | Aksa Enerji Üretim A.Ş. | İstanbul | – | 221 | 694.964.637 |
| 230 | 209 | Naksan Plastik ve Enerji San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 222 | 689.881.051 |
| 231 | 102 | Küçükbay Yağ ve Deterjan Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 223 | 681.360.476 |
| 232 | 198 | Hugo Boss Tekstil Sanayi Ltd. Şti. | Ege Bölgesi | – | 224 | 670.034.602 |
| 233 | 250 | Gümüşdoğa Su Ürünleri Üretim İhracat ve İthalat A.Ş. | Milas | – | 225 | 667.757.591 |
| 234 | 266 | Şirikçioğlu Mensucat San. ve Tic. A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 226 | 657.728.837 |
| 235 | 212 | Mescier Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Karabük | – | 227 | 657.603.583 |
| 236 | 473 | Anadolu Cam Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 228 | 657.481.572 |
| 237 | 193 | Nuh Çimento Sanayi A.Ş. | Kocaeli | – | 229 | 657.368.943 |
| 238 | 231 | Şık Makas Giyim San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 230 | 657.311.476 |
| 239 | 213 | Tadım Gıda Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 231 | 655.706.180 |
| 240 | 273 | Çınar Boru Profil San. ve Tic. A.Ş. | Ereğli/Kdz. | – | 232 | 654.813.522 |
| 241 | 179 | Pınar Entegre Et ve Un Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 233 | 652.351.327 |
| 242 | 302 | Sarbak Metal Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 234 | 650.390.533 |
| 243 | 256 | Polibak Plastik Film San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 235 | 650.308.064 |
| 244 | 305 | Kardemir Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 236 | 647.458.710 |
| 245 | 292 | Elvan Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 237 | 643.213.174 |
| 246 | 238 | CMS Jant Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 238 | 642.478.915 |
| 247 | 348 | Gazi Metal Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 239 | 641.857.777 |
| 248 | 241 | Hastavuk Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 240 | 641.138.197 |
| 249 | 226 | Türk Tuborg Bira ve Malt Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 241 | 639.094.737 |
| 250 | 216 | Farplas Otomotiv A.Ş. | İstanbul | – | 242 | 635.424.858 |
| 251 | 253 | Süper Film Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 243 | 634.150.978 |
| 252 | 220 | Reka Bitkisel Yağlar San. ve Tic. A.Ş. | Tekirdağ | – | 244 | 628.045.168 |
| 253 | 264 | Arpaş İhracat İthalat ve Pazarlama A.Ş. | İstanbul | – | 245 | 617.867.449 |
| 254 | 283 | Kansai Altan Boya San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 246 | 616.272.203 |
| 255 | 252 | Sırmagrup İçecek San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 247 | 615.526.871 |
| 256 | – | – | Gaziantep | – | 248 | – |
| 257 | – | – | Kocaeli | – | 249 | – |
| 258 | 178 | Balıkesir Elektromekanik Sanayi Tesisleri A.Ş. | Balıkesir | – | 250 | 609.724.885 |
| 259 | 275 | Mem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 251 | 604.875.325 |
| 260 | 320 | Erdemir Madencilik San. ve Tic. A.Ş. | Sivas | – | 252 | 603.666.181 |
| 261 | 298 | Koruma Klor Alkali San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 253 | 603.270.150 |
| 262 | 242 | Adopen Plastik ve İnşaat Sanayi A.Ş. | Antalya | – | 254 | 600.800.564 |
| 263 | 294 | Selçuk İplik San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 255 | 600.308.850 |
| 264 | 211 | Kent Gıda Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 256 | 598.967.152 |
| 265 | 311 | İnci GS Yuasa Akü San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 257 | 594.702.747 |
| 266 | 290 | Yeşim Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 258 | 593.019.560 |
| 267 | 261 | Peyman Kuruyemiş Gıda Aktariye Kimyevi Maddeler Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | Eskişehir | – | 259 | 591.769.854 |
| 268 | 233 | Oyak Beton San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 260 | 586.493.144 |
| 269 | 262 | Elif Plastik Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 261 | 584.279.882 |
| 270 | 361 | Bosch Rexroth Otomasyon San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 262 | 582.970.672 |
| 271 | – | – | İstanbul | – | 263 | – |
| 272 | 210 | Dünya Uluslararası Mücevherat ve Kuyumculuk San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 264 | 580.204.736 |
| 273 | 293 | HAVELSAN Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 265 | 579.732.824 |
| 274 | 270 | Coşkunöz Metal Form Makina Endüstri ve Ticaret A.Ş. | Bursa | – | 266 | 578.067.820 |
| 275 | 205 | Park Termik Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 267 | 577.967.881 |
| 276 | 281 | Ortadoğu Rulman San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 268 | 571.471.697 |
| 277 | 214 | Elita Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 269 | 571.387.650 |
| 278 | 267 | Akdeniz Kimya San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 270 | 568.624.154 |
| 279 | 332 | YATAŞ Yatak ve Yorgan San. Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 271 | 567.494.286 |
| 280 | 177 | Teklas Kauçuk San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 272 | 565.355.868 |
| 281 | 322 | Yarış Kabin San. ve Tic. A.Ş. | Balıkesir | – | 273 | 564.135.392 |
| 282 | 319 | İskur Tekstil Enerji Tic. ve San. A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 274 | 562.687.000 |
| 283 | 243 | Cimtas Boru İmalatları ve Tic. Ltd. Şti. | Gemlik | – | 275 | 560.660.386 |
| 284 | 308 | Çayırova Boru San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 276 | 559.052.936 |
| 285 | 452 | Arslan Alüminyum A.Ş. | İstanbul | – | 277 | 556.221.180 |
| 286 | 245 | Votorantim Çimento San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 278 | 554.888.337 |
| 287 | 339 | Doğtaş Kelebek Mobilya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 279 | 553.475.632 |
| 288 | – | – | İstanbul | – | 280 | – |
| 289 | 232 | Saray Döküm ve Madeni Aksam Sanayi Turizm A.Ş. | İstanbul | – | 281 | 549.871.505 |
| 290 | 312 | Baymak Makina San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 282 | 549.519.828 |
| 291 | 307 | Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 283 | 548.387.487 |
| 292 | 269 | Üniteks Tekstil Gıda Motorlu Araçlar San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 284 | 546.706.377 |
| 293 | 296 | Nobel İlaç San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 285 | 545.932.235 |
| 294 | 268 | KÇS Kahramanmaraş Çimento Beton Sanayi ve Madencilik İşletmeleri A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 286 | 543.175.613 |
| 295 | 287 | Vatan Plastik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 287 | 542.396.306 |
| 296 | – | – | İstanbul | – | 288 | – |
| 297 | 291 | Dinarsu İmalat ve Ticaret T.A.Ş. | İstanbul | – | 289 | 539.771.209 |
| 298 | 369 | Yiğit Akü Malzemeleri Nakliyat Turizm İnşaat San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 290 | 536.131.776 |
| 299 | 259 | Tümosan Motor ve Traktör Sanayi A.Ş. | Konya | – | 291 | 529.166.004 |
| 300 | 324 | Lila Kağıt San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 292 | 528.981.628 |
| 301 | 317 | Polisan Kansai Boya San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 293 | 528.719.674 |
| 302 | 297 | Göknur Gıda Maddeleri Enerji İmalat İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş. | Ankara | – | 294 | 527.515.430 |
| 303 | 378 | Elba Basınçlı Döküm Sanayii A.Ş. | Manisa | – | 295 | 526.234.217 |
| 304 | 265 | Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş. | Lüleburgaz | – | 296 | 525.815.799 |
| 305 | 279 | Bolu Çimento Sanayii A.Ş. | Bolu | – | 297 | 519.587.934 |
| 306 | 258 | Jotun Boya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 298 | 514.183.972 |
| 307 | 303 | Kadooğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 299 | 512.197.073 |
| 308 | 379 | Ağır Haddecilik A.Ş. | Kocaeli | – | 300 | 510.841.593 |
| 309 | 304 | Mutlu Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 301 | 509.633.934 |
| 310 | 230 | Orta Anadolu Ticaret ve Sanayi İşletmesi T.A.Ş. | Kayseri | – | 302 | 509.368.479 |
| 311 | 346 | Leoni Kablo ve Teknolojileri San. ve Tic. Ltd. Şti. | Bursa | – | 303 | 508.410.315 |
| 312 | 239 | BAGFAŞ Bandırma Gübre Fabrikaları A.Ş. | İstanbul | – | 304 | 507.768.383 |
| 313 | 433 | Özer Metal Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 305 | 506.518.731 |
| 314 | – | – | İstanbul | – | 306 | – |
| 315 | 236 | Boğaziçi Beton San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 307 | 505.750.951 |
| 316 | 314 | Sun Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 308 | 505.433.698 |
| 317 | 355 | Kartal Halı Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 309 | 504.154.043 |
| 318 | 326 | Turkuvaz Plastik ve Temizlik Ürünleri San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 310 | 503.301.726 |
| 319 | 288 | Özgün Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. | Trabzon | – | 311 | 502.743.841 |
| 320 | 325 | Ak-Kim Kimya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 312 | 502.637.201 |
| 321 | 271 | Has Çelik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 313 | 500.128.044 |
| 322 | 321 | Akyem Adana Yem Yağ Biodizel Tarım ve San. Tic. A.Ş. | Adana | – | 314 | 497.757.958 |
| 323 | 364 | Boyçelik Metal San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 315 | 495.063.072 |
| 324 | 295 | Matesa Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 316 | 493.245.392 |
| 325 | 406 | Kahramanmaraş Kağıt San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 317 | 492.475.917 |
| 326 | 402 | Form Sünger ve Yatak San. Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 318 | 488.780.382 |
| 327 | – | – | Tavşanlı | – | 319 | – |
| 328 | – | – | İstanbul | – | 320 | – |
| 329 | 414 | Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. | Konya | – | 321 | 484.316.800 |
| 330 | 263 | Yonca Gıda Sanayi İşletmeleri İç ve Dış Ticaret A.Ş. | Manisa | – | 322 | 483.234.347 |
| 331 | 337 | Çelikler Orhaneli Tunçbilek Elektrik Üretim A.Ş. | Bursa | – | 323 | 483.103.243 |
| 332 | 299 | Mitaş Enerji ve Madeni İnşaat İşleri T.A.Ş. | Ankara | – | 324 | 480.255.921 |
| 333 | 246 | Vitra Karo San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 325 | 476.057.746 |
| 334 | 343 | Pamukkale Kablo San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 326 | 475.944.610 |
| 335 | 237 | Memişoğlu Tarım Ürünleri Ticaret Ltd. Şti. | Mersin | – | 327 | 472.530.738 |
| 336 | 371 | Beyteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 328 | 472.248.436 |
| 337 | 316 | T.T.L. Tütün San. ve Dış Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 329 | 468.359.837 |
| 338 | 126 | Şa-Ra Enerji İnşaat Tic. ve San. A.Ş. | Ankara | – | 330 | 467.581.954 |
| 339 | 485 | Tufan Endüstri Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş. | Dörtyol | – | 331 | 467.415.262 |
| 340 | – | Silopi Elektrik Üretim A.Ş | Şırnak | – | 332 | 466.940.428 |
| 341 | 431 | Sistem Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 333 | 466.695.620 |
| 342 | – | Poyraz Poyraz Fındık Entegre San. ve Tic. A.Ş. | Ordu | – | 334 | 464.013.182 |
| 343 | 300 | As Çimento San. ve Tic. A.Ş. | Bucak | – | 335 | 456.933.930 |
| 344 | 333 | Adana Çimento Sanayii T.A.Ş. | Adana | – | 336 | 449.817.107 |
| 345 | 336 | Çamlı Yem Besicilik San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 337 | 448.654.398 |
| 346 | 393 | Kartonsan Karton San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 338 | 447.247.252 |
| 347 | 416 | ÇEMTAŞ Çelik Makina San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 339 | 446.737.164 |
| 348 | 459 | Midal Kablo San. ve Tic. A.Ş. | Bozüyük | – | 340 | 446.572.305 |
| 349 | 356 | Şahinler Metal San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 341 | 445.454.593 |
| 350 | – | Nurol Makina ve Sanayi A.Ş. | Ankara | – | 342 | 443.980.032 |
| 351 | 227 | Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. | İstanbul | – | 343 | 443.571.248 |
| 352 | 413 | Termo Teknik Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 344 | 443.497.642 |
| 353 | 334 | İzocam Tic. ve San. A.Ş. | İstanbul | – | 345 | 443.438.739 |
| 354 | – | Esen Plastik San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 346 | 441.623.365 |
| 355 | 282 | Park Cam San. ve Tic. A.Ş. | Bozüyük | – | 347 | 439.385.522 |
| 356 | 338 | Nitto Bento Bantçılık San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 348 | 438.307.581 |
| 357 | 382 | TYH Uluslararası Tekstil Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 349 | 438.270.171 |
| 358 | 340 | Kale Kilit ve Kalıp Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 350 | 437.149.040 |
| 359 | 426 | Güney Çelik Hasır ve Demir Mamülleri San. Tic. A.Ş. | Adana | – | 351 | 435.909.417 |
| 360 | 328 | Ozon Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 352 | 433.536.343 |
| 361 | 363 | Bien Yapı Ürünleri Sanayi Turizm ve Ticaret A.Ş. | Ankara | – | 353 | 433.002.720 |
| 362 | 377 | Sun Chemical Matbaa Mürekkepleri ve Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 354 | 432.800.285 |
| 363 | 387 | Samet Kalıp ve Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 355 | 431.979.420 |
| 364 | – | Ulusoy Elektrik İmalat Taahhüt ve Ticaret A.Ş. | Ankara | – | 356 | 430.542.080 |
| 365 | – | Düzce Cam San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 357 | 429.976.481 |
| 366 | 365 | ISS Hazır Yemek Üretim ve Hizmet A.Ş. | İstanbul | – | 358 | 428.968.173 |
| 367 | – | Astor Transformatör Enerji Turizm İnşaat ve Petrol San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 359 | 428.823.871 |
| 368 | 399 | Trakya Döküm San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 360 | 428.451.149 |
| 369 | 350 | Ova Un Fabrikası A.Ş. | Konya | – | 361 | 426.433.591 |
| 370 | 351 | Georg Fischer Hakan Plastik Boru ve Profil San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 362 | 425.116.920 |
| 371 | 439 | Atom Kablo San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 363 | 421.399.692 |
| 372 | – | Çağ Çelik Demir ve Çelik Endüstri A.Ş. | Karabük | – | 364 | 419.560.802 |
| 373 | 345 | Flokser Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 365 | 419.396.295 |
| 374 | 349 | Tamek Gıda ve Konsantre San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 366 | 419.040.351 |
| 375 | 373 | Akbaşlar Tekstil Enerji San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 367 | 418.181.008 |
| 376 | 357 | Erak Giyim San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 368 | 416.957.693 |
| 377 | 354 | BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. | İstanbul | – | 369 | 416.381.080 |
| 378 | – | – | İstanbul | – | 370 | – |
| 379 | 330 | Çimentaş İzmir Çimento Fabrikası T.A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 371 | 413.267.055 |
| 380 | 420 | Maxion Jantaş Jant San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 372 | 413.091.068 |
| 381 | 368 | B-Plas Bursa Plastik Metal İnşaat Enerji Madencilik Jeotermal Turizm Sivil Havacılık ve Tarım San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 373 | 411.543.508 |
| 382 | 386 | Umur Basım San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 374 | 411.323.689 |
| 383 | 306 | İskur İplik Kumaş Mensucat Tic. ve San. A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 375 | 410.820.567 |
| 384 | 352 | Eroğlu Giyim San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 376 | 409.956.231 |
| 385 | 405 | Legrand Elektrik Sanayi A.Ş. | Kocaeli | – | 377 | 406.219.463 |
| 386 | – | Tosçelik Spiral Boru Üretim Sanayi A.Ş. | İskenderun | – | 378 | 405.563.649 |
| 387 | 353 | Nuh’un Ankara Makarnası San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 379 | 405.429.340 |
| 388 | 335 | Altek Döküm Hadde Mamulleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 380 | 403.470.332 |
| 389 | 257 | Arbel Bakliyat Hububat San. ve Tic. A.Ş. | Mersin | – | 381 | 402.548.832 |
| 390 | 390 | Gürteks İplik San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 382 | 402.035.404 |
| 391 | 341 | İZDEMİR Enerji Elektrik Üretim A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 383 | 401.035.312 |
| 392 | 425 | ERBOSAN Erciyas Boru San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 384 | 399.788.094 |
| 393 | 313 | AKA Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. | Orhangazi | – | 385 | 398.192.847 |
| 394 | 383 | Tayeks Dış Ticaret ve Tekstil Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 386 | 397.620.545 |
| 395 | 392 | İstikbal Mobilya San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 387 | 396.376.288 |
| 396 | 467 | Bupiliç Entegre Gıda San. Tic. A.Ş. | Balıkesir | – | 388 | 396.113.755 |
| 397 | 360 | Sayınlar Gıda Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 389 | 396.067.338 |
| 398 | 367 | Panasonic Eco Solutions Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 390 | 396.057.493 |
| 399 | 458 | Eruslu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 391 | 395.974.289 |
| 400 | 418 | Klimasan Klima San. ve Tic. A.Ş. | Manisa | – | 392 | 395.090.670 |
| 401 | 400 | Baydemirler Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 393 | 394.985.005 |
| 402 | 234 | Arslantürk Tarım Ürünleri San. İhr. ve İth. A.Ş. | Trabzon | – | 394 | 391.908.521 |
| 403 | – | Aster Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 395 | 391.748.910 |
| 404 | 315 | Mey Alkollü İçkiler San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 396 | 391.702.722 |
| 405 | 427 | Sersim Dayanıklı Tüketim Malları San. ve Tic. Koll. Şti. İbrahim ve Mustafa Ustaoğlu | Kayseri | – | 397 | 390.056.715 |
| 406 | 280 | Yıldız Sunta MDF Orman Ürünleri Sanayi Tesisleri İth. İhr. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 398 | 389.187.315 |
| 407 | 374 | Işıl Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. | İstanbul | – | 399 | 386.115.610 |
| 408 | 395 | Teknorot Otomotiv Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 400 | 385.891.644 |
| 409 | 244 | Erciyas Çelik Boru Sanayi A.Ş. | Düzce | – | 401 | 385.789.038 |
| 410 | – | – | İstanbul | – | 402 | – |
| 411 | – | Nev Saç Metal Sanayi İnşaat Nakliye ve Tic. Ltd. Şti. | Nevşehir | – | 403 | 383.189.278 |
| 412 | – | Kimteks Poliüretan Sanayi ve Ticaret A.Ş. | Kocaeli | – | 404 | 382.430.865 |
| 413 | – | CW Enerji Mühendislik Tic. ve San. A.Ş. | Antalya | – | 405 | 382.399.793 |
| 414 | 472 | Eksun Gıda Tarım San. ve Tic. A.Ş. | Tekirdağ | – | 406 | 379.435.574 |
| 415 | 423 | TARFAŞ Tarımsal Faaliyetler Üretim San. ve Tic. A.Ş. | Karacabey | – | 407 | 379.350.657 |
| 416 | 381 | Çayeli Bakır İşletmeleri A.Ş. | Çayeli | – | 408 | 377.151.874 |
| 417 | 401 | Ege Endüstri ve Ticaret A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 409 | 376.709.625 |
| 418 | 331 | CSUN Eurasia Enerji Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 410 | 376.637.562 |
| 419 | 366 | Agromey Gıda ve Yem San. Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 411 | 375.684.820 |
| 420 | 380 | Ege Seramik San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 412 | 375.558.566 |
| 421 | 224 | Ümran Çelik Boru Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 413 | 375.123.419 |
| 422 | 344 | Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri T.A.Ş. | Adana | – | 414 | 374.803.010 |
| 423 | 448 | Abdioğulları Plastik ve Ambalaj Sanayi A.Ş. | Adana | – | 415 | 373.276.158 |
| 424 | 415 | TÜVASAŞ-Türkiye Vagon Sanayi A.Ş. | Kamu | 9 | – | 372.383.902 |
| 425 | 461 | Frimpeks Kimya ve Etiket San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 416 | 372.210.899 |
| 426 | 477 | Öz-Ka Lastik ve Kauçuk San. Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 417 | 372.151.394 |
| 427 | 417 | Gürsoy Yem Gıda ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş. | Adana | – | 418 | 371.625.106 |
| 428 | 419 | Teksan Jeneratör Elektrik San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 419 | 371.185.007 |
| 429 | – | Greif FPS Turkey Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 420 | 370.266.439 |
| 430 | 397 | Medcem Madencilik ve Yapı Malzemeleri San. Tic. A.Ş. | Silifke | – | 421 | 369.620.399 |
| 431 | 434 | Küçükçalık Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | İnegöl | – | 422 | 368.080.442 |
| 432 | 494 | Femaş Metal San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 423 | 367.548.727 |
| 433 | 375 | Bak Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 424 | 367.346.631 |
| 434 | 389 | Kozlu Gıda İmalat San. Tic. ve Taşımacılık A.Ş. | Suluova | – | 425 | 365.608.944 |
| 435 | 429 | Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Denizli | – | 426 | 363.893.459 |
| 436 | 451 | Santa Farma İlaç Sanayii A.Ş. | İstanbul | – | 427 | 363.340.042 |
| 437 | – | Rollmech Automotive A.Ş. | Bursa | – | 428 | 362.832.391 |
| 438 | 493 | Konveyör Beyaz Eşya ve Otomotiv Yan San. Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 429 | 360.211.865 |
| 439 | – | Harput Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 430 | 357.459.938 |
| 440 | – | – | İstanbul | – | 431 | – |
| 441 | 409 | Teknopanel Çatı ve Cephe Panelleri Üretim San. ve Tic. A.Ş. | Mersin | – | 432 | 356.152.293 |
| 442 | 421 | Ermetal Otomotiv ve Eşya San. Tic. A.Ş. | Bursa | – | 433 | 354.976.312 |
| 443 | 443 | Kalde Klima Orta Basınç Fittings ve Valf Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 434 | 354.944.292 |
| 444 | 398 | Ulusoy Un San. ve Tic. A.Ş. | Samsun | – | 435 | 354.903.029 |
| 445 | 403 | Detay Gıda San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 436 | 353.556.248 |
| 446 | 471 | Akpa Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 437 | 353.474.914 |
| 447 | – | – | İstanbul | – | 438 | – |
| 448 | 412 | Özdilek Ev Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 439 | 351.115.452 |
| 449 | 462 | Borsan Kablo Elektrik Aydınlatma İnşaat San. ve Tic. A.Ş. | Samsun | – | 440 | 350.490.285 |
| 450 | 362 | Dimes Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Tokat | – | 441 | 350.372.967 |
| 451 | 438 | Felda Iffco Gıda San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 442 | 350.202.024 |
| 452 | 466 | Çetinkaya Mensucat San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 443 | 350.173.726 |
| 453 | – | – | Kayseri | – | 444 | – |
| 454 | 411 | Erkunt Traktör Sanayii A.Ş. | Ankara | – | 445 | 345.742.820 |
| 455 | – | Europap Tezol Kağıt San. ve Tic. A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 446 | 344.906.202 |
| 456 | 482 | Oğuz Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Adana | – | 447 | 344.461.428 |
| 457 | 496 | Sapro Temizlik Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 448 | 344.231.186 |
| 458 | – | – | İstanbul | – | 449 | – |
| 459 | 490 | Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 450 | 342.021.889 |
| 460 | 489 | Superlit Boru Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 451 | 341.634.553 |
| 461 | – | – | Adana | – | 452 | – |
| 462 | 385 | Göze Tarım Ürünleri Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 453 | 341.237.710 |
| 463 | 464 | Cevher Jant Sanayii A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 454 | 340.476.605 |
| 464 | – | Mioro Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 455 | 339.727.875 |
| 465 | 219 | Stackpole International Otomotiv Ürünleri Ltd. Şti. | Ege Bölgesi | – | 456 | 339.337.556 |
| 466 | – | Assan Panel San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 457 | 339.287.184 |
| 467 | 404 | Teksüt Süt Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. | Balıkesir | – | 458 | 338.308.378 |
| 468 | 456 | Öztiryakiler Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 459 | 337.087.244 |
| 469 | 430 | BAŞTAŞ Başkent Çimento San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 460 | 336.901.509 |
| 470 | 432 | ENPAY Endüstriyel Pazarlama ve Yatırım A.Ş. | Kocaeli | – | 461 | 335.315.388 |
| 471 | 445 | Sanko Enerji San. ve Tic. A.Ş. | Gaziantep | – | 462 | 335.158.567 |
| 472 | – | Batıbeton Sanayi A.Ş. | Ege Bölgesi | – | 463 | 334.834.507 |
| 473 | 286 | Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. | Yenişehir/Bursa | – | 464 | 333.001.742 |
| 474 | – | – | Gaziantep | – | 465 | – |
| 475 | – | Eti Elektrometalurji A.Ş. | Antalya | – | 466 | 332.541.111 |
| 476 | – | Bekaert Kartepe Çelik Kord San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 467 | 331.745.057 |
| 477 | 391 | Yakupoğlu Tekstil ve Deri San. Tic. A.Ş. | Ankara | – | 468 | 331.681.509 |
| 478 | – | Ankara Ofis Yem Gıda ve Makina San. Tic. A.Ş. | Ankara | – | 469 | 330.212.766 |
| 479 | 497 | Alp Havacılık San. ve Tic. A.Ş. | Eskişehir | – | 470 | 328.936.212 |
| 480 | – | Bekaert İzmit Çelik Kord San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 471 | 325.653.246 |
| 481 | 454 | Yörükoğlu Süt ve Ürünleri San. Tic. A.Ş. | Antalya | – | 472 | 325.650.463 |
| 482 | – | Arcelormittal Ambalaj Çeliği San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 473 | 323.651.648 |
| 483 | – | Özerdem Mensucat San. ve Tic. A.Ş. | Uşak | – | 474 | 323.356.057 |
| 484 | 437 | Bursa Beton San. ve Tic. A.Ş. | Bursa | – | 475 | 322.780.271 |
| 485 | – | Sanica Isı Sanayi A.Ş. | İstanbul | – | 476 | 322.212.514 |
| 486 | 441 | Nuh Beton A.Ş. | İstanbul | – | 477 | 321.759.753 |
| 487 | 318 | Emek Boru Makina San. ve Tic. A.Ş. | Ankara | – | 478 | 321.504.313 |
| 488 | – | Ulaş Gıda Un Tekstil Nakliye Tic. ve San. A.Ş. | Lüleburgaz | – | 479 | 320.053.878 |
| 489 | 442 | Yazaki Wiring Technologies Türkiye Elektrik Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. | Bursa | – | 480 | 319.158.511 |
| 490 | – | Demir Export A.Ş. | Ankara | – | 481 | 316.690.734 |
| 491 | – | İpek Mobilya İmalat İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. | Kayseri | – | 482 | 316.401.189 |
| 492 | 428 | Aslan Çimento A.Ş. | Kocaeli | – | 483 | 315.602.634 |
| 493 | – | Kalibre Boru San. ve Tic. A.Ş. | Kocaeli | – | 484 | 314.615.736 |
| 494 | 481 | Erdem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. | Kahramanmaraş | – | 485 | 314.264.920 |
| 495 | – | Yurtbay Seramik San. ve Tic. A.Ş. | Eskişehir | – | 486 | 314.135.483 |
| 496 | 463 | Kalekim Kimyevi Maddeler San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 487 | 313.818.860 |
| 497 | – | İşbir Sentetik Dokuma Sanayi A.Ş. | Balıkesir | – | 488 | 313.752.512 |
| 498 | – | OPSAN Orijinal Sac Parça San. ve Tic. A.Ş. | İstanbul | – | 489 | 310.966.603 |
| 499 | – | Gizem Seramik Frit ve Glazür San. ve Tic. A.Ş. | Sakarya | – | 490 | 310.564.534 |
| 500 | – | Kendirliler Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. | Dörtyol | – | 491 | 309.429.961 |
Değerli Basın Mensupları
Dünyamız, insanlık çok zor günlerden geçiyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün Covid-19 için “pandemi” açıklaması yapmasından bu yana; hayatımızdaki hiçbir şeyin eskisi gibi olmadığını hep birlikte görüyoruz, yaşıyoruz. Ve ne yazık ki bu sürecin daha ne kadar böyle süreceğine ilişkin bir öngörü de yok.
Tabii bu süreç, İSO 500 araştırmasını en kısa sürede ekonomi kamuoyu ile buluşturma çabamızı da olumsuz etkiledi. Hatırlarsanız daha önce temmuz ayı sonlarında paylaşılan İSO 500 verilerini, her geçen sene biraz daha erkene çekerek geçen yıl Mayıs ayının son haftasında açıklamıştık. Ancak pandemi nedeniyle şirketlerimizin vergisel dönemleri ertelenince, 500 Büyük için gerekli olan finansal verileri toplamamız da doğal olarak gecikti.
Ve nihayet, şirketlerimizin değerli bilgilerini bizlerle paylaşmaya başlamaları ile birlikte bizim için başlayan büyük maraton, olabilecek en kısa sürede, işte bugün burada sizlerin karşısında mutlu sona ulaşmış bulunuyor.
Araştırmamızın öne çıkan bazı sonuçlarını sizlerle paylaşmadan önce, bu araştırmanın kapsadığı 2019 yılının dünya ve Türkiye ekonomik konjonktürünü kısaca hatırlatmayı yararlı buluyorum.
2019, küresel ekonomide sıra dışı gelişmelerin yaşandığı bir yıldı. Ticarette korumacılık yıl genelinde artarken, bu anlamda ticari faaliyetler üzerinde en olumsuz etkiyi ABD-Çin ticaret savaşları gösterdi. Brexit, bütün yıl boyunca Avrupa ekonomisinin üzerinde adeta kara bir bulut gibi döndü durdu. Bu düğüm yılın son ayında çözülmüş olsa da süreç, Euro Bölgesi ekonomik faaliyetlerine ağır bir damga vurdu.
Bunun yanında siyasi kutuplaşmalar; başta ABD-İran gerginliği olmak üzere ülkeler arası karşılıklı yaptırımlar ve jeopolitik gelişmeler, içinde bulunduğumuz bölge dahil olmak üzere birçok coğrafyada iktisadi faaliyetleri olumsuz etkiledi.
Bütün bu negatif faktörlerin sonucu olarak 2019 yılında gelişmiş ülkelerde büyümenin yüzde 1,7 ile son yılların en düşük seviyesine indiğini gördük. ABD yüzde 2,3, Euro bölgesi ise yüzde 1,3 büyürken, dünya ekonomisindeki büyüme yüzde 2,9 ile son 10 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmamızın sonuçlarına bu çerçeveden baktığımızda, sonuçların dış faktörlerin de etkisiyle yaşanan finansal türbülansın ve ardından gelen dengelenme sürecinin etkilerini yansıttığını söyleyebiliriz.
Dünyada ivme kaybeden ekonomik aktivite, ülkemizde ise artan maliyetler ve talepteki durağanlık gibi faktörlerin etkisiyle, 2019 yılını yüzde 0,9 büyüme ile kapattık. Sanayi sektörümüz de aynı yıl ancak yüzde 0,2 büyüdü.
Geçen yılın ekonomik konjonktüründen söz ederken, 31 Mart’ta yapılan yerel seçimler ve ardından tekrarlanan İstanbul seçimlerini de unutmamamız gerekir. Yılın yarısına yayılan bu seçim atmosferinin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini özellikle vurgulamak isterim.
Bu bağlamda 500 Büyük sonuçları hakkında şunun altını çizmek isterim: 500 Büyük sanayi kuruluşumuz, 2019 yılında önceki dönemlerden devrolan finansal kırılganlıkların yarattığı zorluklara karşı verdiği çetin mücadele ile, büyüme patikasına geri dönüş çabasının sancılarını bir arada yaşamıştır.
Değerli Basın Mensupları
İSO 500 araştırmamızın bazı temel verileri ile şirket sıralamalarına geçmeden önce, araştırmanın ortaya koyduğu ve geçen yıl da dikkatinizi çektiğim iki olumlu gelişmeye değinmek istiyorum.
İSO 500 Büyük sonuçlarına göre; son 3 yıldan beri istikrarlı bir şekilde gerek orta-yüksek gerekse yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin yaratılan katma değer içindeki payı artış gösteriyor. 2017’de yüzde 20,2 olan orta-yüksek teknoloji payı, 2018’de yüzde 22,2’ye, 2019’da ise yüzde 23,5’e yükselmiştir. Yine 2017’de yüzde 3,6 olan yüksek teknoloji payı da 2018’de yüzde 5,3’e, 2019’da da yüzde 6,9’a çıkmıştır. 2019 yılında ilk kez orta-yüksek ve yüksek teknolojinin yaratılan katma değerdeki payı yüzde 30’u geçmiştir. Bunlar hiç kuşkusuz gelecek adına umut verici iyileşmelerdir.
Sanayimizin teknoloji yoğunluklu katma değer üretmesinin önünü açacak faktörlerden biri de şüphesiz, şirketlerin AR-GE’ye yaptıkları, yapacakları harcamalardır. 2019 500 Büyük anket verileri bu konuda da iyimser olmamızı sağlayacak sonuçlar sunuyor.
Buna göre, 2019 yılında AR-GE harcamalarının 9,7 milyar TL olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Bu bir önceki yıla göre yüzde 152 artışı ifade etmektedir. Aynı dönemde AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranının da yaklaşık binde 5’ten yüzde 1’e yükseldiğini özellikle vurgulamak istiyorum.
Bu iyi göstergelerin yanında, İSO 500’ün sanayi kuruluşlarımız ile ilgili ortaya koyduğu ve üzerinde çok düşünmemiz gereken veriler de bulunmaktadır. Bunların başında, finansal göstergeler gelmektedir. Ne yazık ki bu göstergelerle ilgili olarak, bu yıl da bir iyileşmenin olduğunu söylemekte zorlanıyoruz. 2019 yılında yaşanan tüm olumsuzluklara karşın sanayi kuruluşlarımızın esas faaliyetlerinden elde ettikleri başarılarının, yine finansman maliyetlerinin gölgesinde kaldığını görmekteyiz.
2019 yılında 500 Büyük’ün finansman giderleri yüzde 33,4 düşüşle 63,8 milyar TL’ye inerken, finansman giderlerinin faaliyet karı içindeki payı yüzde 88,9’dan yüzde 69,3’e gerilemiştir. Bu rakamlara bakarak 2019 yılında finansman giderlerinin faaliyet karı üzerindeki baskısının azaldığını söyleyebilsek dahi bu giderler yine de yüksektir.
Finansal göstergeler içinde öncelikle dikkatinizi çekmek istediğim bir başka konu da İSO 500’ün kaynak yapısındaki toplam borçların payıdır. İSO 500’ün bu göstergesinde de son beş yıldır dikkat çeken bozulmanın 2019’da devam ettiğini görmekteyiz.
2015 yılı ile birlikte ilk kez yüzde 60’ların üstüne çıkan toplam borçların payı 1,4 puan daha artarak yüzde 68,4’e yükselmiştir. Özkaynakların payı ise yüzde 31,6’ya gerilemiştir. 2019 itibarı ile İSO 500’ün kaynak yapısındaki çarpıklığın en yüksek seviyelere ulaştığını hatırlatmakta ve bu oranların dünya ortalamalarının üstünde olduğunu vurgulamakta yarar görüyorum.
Bu borç ve finansal yük altında sanayicinin bugün en büyük avantajı, faizlerin düşük seviyede seyretmesidir. İSO 500’ün temel göstergeleri de göstermektedir ki sanayici kazandıklarıyla borç kapatamıyor. Borçla yaşamak zorunda. Bu borcu çevirebilmek adına düşük faizlere ihtiyaç duyuyor. Bu nedenle yüksek faizle mücadeleyi hiç hafife almamalıyız.
Değerli Basın Mensupları
Kıymetli Misafirler
Şimdi herkesin büyük merakla beklediği “İstanbul Sanayi Odası 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2019 Araştırması” sonuçlarına, ilk tablomuzla başlamak istiyorum.
500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2018 yılında 878 milyar lira olan üretimden satışlarını, 2019 yılında yüzde 16,4 oranında artırarak 1 trilyon liranın üzerine çıkarmıştır.
2019 yılındaki artış, 2017’deki yüzde 33,2 ve 2018’deki yüzde 34,5’lik oranlar ile kıyaslandığında, üretimden satışlardaki büyüme performansının yavaşladığı görülmektedir. Yüzde 16,4 son üç yılın en düşük artışı olarak dikkat çekmektedir.
İSO 500’ün yıllara göre üretimden satışlar performansına baktığımızda, 2012-2016 döneminde görülen zayıf büyümenin, 2017 ve 2018 yıllarında yerini yüzde 19 ve yüzde 11,8 ile güçlü reel büyümelere bıraktığı görülmektedir. 2019 yılında da reel büyüme eğiliminin sürdüğünü görüyoruz.
2019 yılında görülen bu yavaşlamada birçok unsur etkili olmuştur. İlk olarak ekonomide uygulanan dengeleme politikaları sonucu, iç talep ve dolayısıyla iç satışlar yavaşlamıştır. Diğer yandan enflasyondaki gerileme, nominal olarak hesaplanan satış büyüklüğünü sınırlamıştır. Ayrıca başta Euro Bölgesi olmak üzere dünya ticaretindeki daralmanın etkisiyle yaşanan ihracattaki durağanlık da satışlardaki artışın yavaşlamasında etkili olmuştur. Son olarak emtia fiyatlarındaki düşüş eğilimini de bu nedenler arasında gösterebiliriz.
İSO 500’ü oluşturan şirketler 50’lik gruplar halinde değerlendirildiğinde, sıralamanın ilk 50’sini oluşturan kuruluşların toplam üretimden satışlar içinden aldığı payın yüzde 50’ler mertebesini koruduğunu görmekteyiz.
Değerli Basın Mensupları
İSO 500’ün en önemli göstergelerinin yer aldığı tablolardan biri de bu. Baktığımızda, 2019 yılında İSO 500’ün faaliyet karı oranı 2,8 puan gerilemiş ve yüzde 10,9’dan yüzde 8,1’e inmiştir. Toplam faaliyet karı büyüklüğü ise 2018 yılında 108 milyar lira iken, 2019 yılında yüzde 14,6 azalarak 92 milyar liraya düşmüştür.
2019 yılında iç talebin daralması ve dış talep koşullarının zorlaşması nedeniyle sanayi kuruluşları, maliyet artışlarını satış fiyatlarına yeterince yansıtamamış, hatta fiyatlarda indirime gitmiştir. Bu nedenle faaliyet karında da önemli bir gerileme ortaya çıkmıştır.
Önemli bir finansal büyüklük olarak FAVÖK (Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kar) bazlı sonuçlara baktığımızda, ölçülmeye başlandığı 2013 yılından itibaren sürekli artış gösteren FAVÖK büyüklüğünün 2019 yılında ilk kez yüzde 8,1 düşüşle 140 milyar liradan 129 milyar liraya düştüğünü görmekteyiz.
İSO 500’ün 2019’da diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karları 154 milyar lira iken, gider ve zararları 117 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Bu iki arasındaki fark alındığında, İSO 500’ün 37 milyar liralık üretim faaliyeti dışı net gelir elde ettiği görülmektedir.
Konuşmamım başında da vurguladığım gibi finansman giderleri, İSO 500’ün karlılığında belirleyici olmayı 2019 yılında da sürdürmüştür.
2019 yılında finansal dalgalanmaların azalması, Türk lirasındaki değer kaybının yavaşlaması, enflasyondaki düşüş ve faiz oranlarındaki gerilemelerin sonucu olarak bir önceki yıla göre finansman maliyetleri önemli ölçüde azalmıştır. 2019’un özellikle ikinci yarısında, faiz oranlarındaki düşüşler ile Türk lirasındaki göreli istikrar, İSO 500 için 2018’e göre daha olumlu mali koşullar yaratmıştır.
2019 yılında finansman giderleri yüzde 33,4 düşüşle 96 milyar liradan 64 milyar liraya inerken, finansman giderlerinin faaliyet karı içindeki payı da yüzde 88,9’dan yüzde 69,3’e gerilemiştir.
Sanayi kuruluşları 2018 yılında elde ettikleri karın neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmışken, 2019 yılında finansman giderlerinin faaliyet karı üzerindeki baskısı daha azalmıştır.
Finansal göstergeler içinde borçlanma ile özkaynakların dağılımını yansıtan kaynak yapısı, kuruluşların finansal yapılarını ortaya koyan önemli göstergelerden biridir.
İSO 500’de 2015 yılı ile birlikte ilk kez yüzde 60’ların üstüne çıkan toplam borçların payı, takip eden yıllarda da artış eğilimini sürdürmüştür. Ve 2019’da bir önceki yıla göre 1,4 puan daha artarak yüzde 68,4’e çıkmıştır.
İSO 500’ün mali borçları yüzde 23,7 artış göstererek 329 milyar liradan 406 milyar liraya yükselmiştir. Mali borçlardaki artış hızı, geçen yıla göre yavaşlasa da reel olarak büyüme eğilimini sürdürmüştür.
Ancak mali borçlardaki sevindirici bir gelişme, vade yapısındaki iyileşmedir. 2017’de yüzde 41,9, 2018’de yüzde 45,3 olan kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı, 2019’da yüzde 41,4’e inmiştir. Uzun vadeli mali borçların payı da yüzde 58,6’ya çıkmıştır. Bu durum, geçen yıl gerçekleştirilen borç yapılandırmaları ile birçok kısa vadeli mali borcun uzun vadeli hale getirildiğini göstermektedir.
Son yıllarda sürekli olarak gündeme getirdiğimiz konulardan biri de “Devreden KDV” miktarlarıdır. Rakamlara baktığımızda İSO 500’ün devreden KDV yükü, uzun yıllardır sürdürdüğü yüksek oranlı artışların ardından bu yıl sınırlı bir artış göstermiştir.
Fakat sanayicinin üzerindeki KDV yükü sürmektedir. İSO 500’ün üzerindeki devreden KDV yükü bir önceki yıla göre yüzde 1,9 oranında artarak 10,8 milyar TL olmuştur.
Sanayicilerimizin finansmana ihtiyacı bu kadar yüksekken, kuruluşlarımızın önemli bir kaynağını sıfır faiz ile devlete borç vermeye devam ettiğini maalesef söylemek durumundayız.
Sanayimizin içinde bulunduğu yatırım motivasyonunu ortaya koyan çok önemli bir veri de dönen ve duran varlık ilişkisidir.
Toplam aktifler içinde yüksek dönen varlıklar, işletme sermayesi yönetimi açısından olumludur. Bununla birlikte duran varlıkların payının gerilemesi, firmaların sabit kıymetlere bir başka deyişle üretken makine ve teçhizata yönelik yatırım yapma eğiliminin zayıfladığını göstermektedir.
İSO 500’de duran varlıkların toplam aktifler içindeki payı 2015 yılında yüzde 46,3’e yükseldikten sonra gerilemeye başlamış ve 2018 yılında yüzde 38,8’e kadar inmiştir. 2019’da ise duran varlıkların payı küçük bir oranda artarak yüzde 39,1’e yükselmiştir.
İSO 500’de kar eden kuruluş sayısı 381’den 411’e yükselmiştir. Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar elde eden kuruluş sayısı 2019 yılında beş adet azalarak 483 olarak gerçekleşmiştir.
Değerli Basın Mensupları,
İSO 500’de teknoloji yoğunluklarına göre yaratılan katma değer dağılımına baktığımızda 2019 yılında yaratılan katma değer itibarıyla en yüksek payı yüzde 40 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin aldığı görülmektedir.
Orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı ise 2019 yılında 5,4 puan azalmış ve yüzde 29,6 olmuştur. Orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı 2018 yılında yüzde 22,2 iken 2019’da yüzde 23,5’e yükselmiştir. Yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı ise 2018 yılında yüzde 5,3 iken 2019’da yüzde 6,9 olmuştur.
Türkiye’de sanayinin yüksek katma değerli ve yüksek teknoloji yoğunluklu sektörlere dönüşüm ihtiyacı sürmektedir. İSO 500 sonuçları, ölçüm yapılan son yedi yıllık dönem boyunca ilk kez 2018 ve 2019 yıllarında yüksek teknoloji yoğunluklu sektörlerin payında hissedilir bir artışa işaret etmiştir.
Konuşmamın başında da belirttiğim üzere, İSO 500 içinde orta-yüksek ve yüksek teknoloji yoğunluklu sektörlerin yaratılan katma değer içindeki payı ilk kez 2019 yılında yüzde 30’u geçmiş ve yüzde 30,4 olarak gerçekleşmiştir. Bu artışın özellikle son yıllarda büyük bir atılım gösteren savunma ve havacılık sanayi sektörlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
İSO 500’de AR-GE harcaması yapan kuruluş sayısı, 2018’de 276 ile bu veriyi ölçmeye başladığımız 2013 yılından bu yana en yüksek seviyeye ulaşırken, 2019’da bu sayı 14 azalarak 262’ye gerilemiştir.
AR-GE yapan firma sayısı azalırken, yine konuşmamın başında vurguladığım gibi, yapılan AR-GE harcamalarında önemli bir artış söz konusudur. 2019 yılında İSO 500’ün AR-GE harcamaları yüzde 150’yi aşan bir oranla 3,8 milyar liradan 9,7 milyar liraya çıkmıştır.
Her yıl olduğu gibi sanayi sektörü istihdam ve nitelikli insan kaynakları için önemli alanların başında gelmeye devam etmektedir. Bu çerçevede İSO 500’de çalışan sayısındaki gelişmeler ile çalışanlara ödenen maaş ve ücretlerdeki artışlar önemli bir gösterge olmaktadır.
2019 yılında İSO 500’ün istihdamı yaklaşık yüzde 1 artmıştır. Yine ödenen maaş ve ücretlerdeki artış da yüzde 20,5 olarak gerçekleşmiştir. Bu da İSO 500’ün istihdama katkı yapmaya devam ettiğini göstermesi açısından önemlidir.
İSO 500 içinde yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı, 2019’da bir önceki yıla göre değişmeyerek 117 olarak gerçekleşmiştir.
İSO 500 araştırması içinde 3 yıldır yer verdiğimiz bir veriyi, halka açık kuruluşların sayısını da buradan sizlerle paylaşmak istiyorum. İSO 500 içinde 2017’de 69, 2018’de 67 halka açık kuruluş bulunurken, bu sayı 2019’da 66 olarak gerçekleşmiştir.
Halka açık kuruluşların sayısının sınırlı olması, sanayi sektörü ve sermaye piyasaları arasındaki bağın kuvvetlendirilmesi gereğini bir kez daha ortaya koymaktadır. Bu noktada, sanayi şirketlerimizin sermaye piyasalarına açılma ve bu piyasalardan fon sağlama konusunda desteklenmesi oldukça önemlidir.
Değerli Basın Mensupları
Şimdi İSO 500 araştırmamızda sonucu en çok merak edilen bölüme geldik. Tablomuzda 2019 yılının en büyük 10 şirketini görmekteyiz.
İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında üretimden net satışlara baktığımızda, bir önceki yılın sıralamasına göre ilk dört şirketin 2019’da da değişmediğini ve ilk 10 şirketin de şu şekilde sıralandığını görmekteyiz.
2019 yılında üretimden net satışlara göre en büyük kuruluş, 87 milyar 949 milyon lira ile uzun yıllardır olduğu gibi yine “Tüpraş” olmuştur.
Araştırmaya göre Türkiye’nin en büyük ikinci sanayi kuruluşu 37 milyar 71 milyon liralık üretimden satışlarıyla “Ford Otomotiv” olurken, üçüncülükte ise 25 milyar 851 milyon lira ile “Toyota Otomotiv” yer almaktadır.
Sıralamadaki dördüncü şirket, geçen yıl olduğu gibi, 24 milyar 635 milyon liralık üretimden satışlarıyla “Oyak-Renault” olmuştur.
2019 yılının ilk 10 şirketi arasında, İSO 500 listesine bu yıl ilk kez katılan bir şirket var. Star Rafineri, 20 milyar 831 milyon liralık üretimden satışları ile sıralamaya beşinci sıradan girdi.
Bu şirketimizi 2018 yılında da altıncı sırada yer alan “Arçelik” 18 milyar 618 milyon lira ile izliyor.
Yedinci sırada “Tofaş”, 17 milyar 214 milyon lira ile bulunuyor. Tofaş’ı, İskenderun Demir Çelik 16 milyar 392 milyon lira ile sekizinci olarak izliyor.
Bu yıl dokuzuncu sırada isminin açıklanmasını istemeyen bir şirketimiz yer alırken; onuncu sıradaki sanayi şirketimiz, 14 milyar 146 milyon liralık üretimden satışları ile “Ereğli Demir ve Çelik” olmuştur.
Eğer dosyalarınızın içinde bulunan ve az önce bahsettiğim 1970 yılına ait Türkiye’nin en büyük şirketleri araştırmamıza bakacak olursanız, orada bulunan iki şirketin, Arçelik ve Ereğli Demir Çelik’in bugün de en büyük 10 şirket arasında bulunduğuna dikkatinizi çekmek istiyorum. Geçen yarım asra karşın bu şirketlerimiz hala en büyükler arasında yerini koruyor.
İSO 500’ün ihracatına gelince; 2019 yılında yüzde 2,4 artarak 73,5 milyar dolar olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Aynı yılda Türkiye’nin ihracat artışı yüzde 2,1, Türkiye sanayi ihracatı artışı yüzde 2,3 olmuştur. İSO 500’ün ihracatı, bu iki orana oldukça yakın bir büyüme göstermiştir.
2019, kuşkusuz küresel konjonktürün de etkisiyle ihracat hızının en düşük olduğu yıllardan biri olarak dikkat çekmektedir. Bu noktada şunu vurgulamakta yarar görüyorum. Döviz kurlarında dalgalanmanın yüksek olduğu 2019 yılındaki sınırlı ihracat performansı, ihracat artışının tek başına kura bağlı olmadığını göstermektedir.
Bir yanda ticaret savaşları, diğer yanda dünya geneline yayılan korumacılık önlemleri 2019 yılında dış pazarları oldukça zorlu bir hale sokmuştur. Dünya mal ticareti daralmış ve ihracatta rekabet daha da artmıştır. Türkiye’nin önemli ihraç kalemlerinden biri olan metal ürünleri ihracatı da ABD ve AB’nin korunma önlemi uygulamaları ile karşılaşmıştır.
Diğer yandan Türkiye’nin önemli ihracat pazarlarında özellikle yılın ikinci yarısında yaşanan daralma da sanayi şirketlerinin ihracat performansına olumsuz yansıyan faktörler olmuştur. Bu konjonktür içinde İSO 500’ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 42 olarak gerçekleşmiştir.
İSO 500 kapsamındaki sevindirici gelişmelerden biri de ihracat yapan firma sayısıdır. Bundan 30 yıl önce ihracat yapan firma sayısı 409 iken, son yıllarda bu rakam 450’ler bandını aşarak 2019’da 463 olmuştur. Bu da bizlere İSO 500’de yer almak için ihracat yapmanın adeta bir ön koşul olduğunu bir kez daha göstermektedir.
Değerli Basın Mensupları
İSO-Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2019 raporu, bu sonuçlarıyla, az önce de ifade ettiğim gibi bizlere sadece sanayimizin değil ekonomimizin de dönemsel check-up’ını vermektedir.
Görüyoruz ki ekonomimiz için çok zorlu başlayan 2019 yılında sanayi sektörümüz, tüm olumsuzlukları belli ölçüde aşarak ekonomimize olan katkısını güçlü bir şekilde sürdürmüştür. Özellikle yılın sonlarına doğru üçüncü çeyrekte ortaya koyduğu yüzde 6 civarındaki güçlü büyüme performansı ile, ekonomimizin pozitif büyüme patikasında kalmasında önemli bir rol oynamıştır. Sanayimizdeki büyüme, bu önemli katkısıyla zor süreçlerin teminatı ve sigortası olduğunu bir kez daha ispatlamıştır.
Yeri gelmişken bugün yaşamakta olduğumuz Covid-19 salgınına da sanayimiz ve üretim hayatımız bağlamında birkaç cümle ile değinmek istiyorum. Salgın 2020’nın hemen başında başladığı için, sanayi sektörümüzün bu süreçten nasıl etkilendiğini 500 Büyük üzerinden ancak gelecek yıl görebileceğiz.
Şunu söylemek gerekir ki dünya, tarihte eşine az rastlanan bir kriz yaşamaktadır. İnsanları içeriye kapatan, petrolden, sanayi ve tüketime kadar birçok alandaki talebi bıçak gibi kesen bir tablo ile karşı karşıyayız. Ekonominin en önemli kuralının talebin oluşması olduğunu adeta yaşayarak öğreniyoruz. Talep şalterini bir anda indirdiğinizde neler olduğunu görüyoruz.
Yaşanmakta olan bu olağan dışı süreçten tüm sektörler etkilendi. Bu zor günler yaşanırken, sanayimiz ile ilgili bir konuya dikkatinizi çekmek istiyorum. Türkiye sanayisi bu süreçte bütün zorluklara rağmen toplumsal sorumluluğunu yerine getiriyor ve üretimin ne kadar önemli ve hayati olduğunu bu dönem bir kere daha ortaya koyuyor.
Ülkemizin sorunları olmakla birlikte krizlere rağmen güçlü bir üretim yapısı ve üretmek arzusuna sahip sanayicileri olduğunu buradan bir kez daha gururla söyleyebiliriz. Son beş aydan beri hayat belirli ölçüde donmuş olsa dahi sağlıktan temel ihtiyaç malzemelerine, fedakar çalışanlarımız ile birlikte üretimde bir başarı hikâyesi yazılıyor. İhracatımız her şeye rağmen devam ediyor.
Nitekim İstanbul Sanayi Odası olarak her ay açıklamakta olduğumuz Türkiye İmalat PMI ve Türkiye İhracat İklimi Endeksi, Haziran’da sanayide güçlü bir toparlanmaya işaret etmektedir. Türkiye İmalat PMI 40,9’dan 53,9’a çıkarken, İhracat İklimi Endeksi 34,1’den 47,5’e yükselerek sanayi çarklarının güçlü bir şekilde dönmeye başladığını göstermiştir. Bunun yanında ihracat pazarlarında yaşanan olumlu gelişmeler de önümüzdeki günler için umut vermektedir.
Tabii bu süreçte çalışan şirketlerimizin hepsi daha sağlıklı, daha korunaklı çalışma koşulları oluşturma çabası içindeler. Biz de İstanbul Sanayi Odası olarak bu anlamda üzerimize düşen görevi en iyi şekilde yerine getirmenin gayreti içindeyiz. Oluşturduğumuz “Covid-19 Çalışma Standartları” ve daha birçok eğitim çalışmalarımızla bu sürece kurumsal ve sosyal sorumluluğumuzun bir gereği olarak katkı sağlıyoruz.
Ülkemizin aydınlık yarınları için sanayimizi ve üretim gücümüzü ayakta tutmak zorundayız. Sözlerime bu duygularla son verirken, bu önemli araştırmayı kamuoyu ile paylaşmak üzere bizimle birlikte olduğunuz için hepinize tekrar teşekkür ediyor, saygı ve sevgilerimi sunuyorum.
